Aantal deelnames aan het eigen aanbod van cultuurhuizen
Oktober 2024
Definitie
Wat is het bereik van het eigen aanbod van cultuurhuizen? Deelnames zijn geen unieke deelnemers. Als een persoon of vereniging bijvoorbeeld aan drie verschillende activiteiten deelneemt, dan telt het cultuurhuis drie aparte deelnames. Als een persoon of vereniging bijvoorbeeld drie keer aan dezelfde activiteit deelneemt, dan telt het cultuurhuis eveneens drie aparte deelnames. Het aantal is geraamd of het is exact geteld met een registratiesysteem of elektronisch tel-oog.
Onder eigen aanbod verstaan we activiteiten die het cultuurhuis zelf organiseert en als dusdanig aankondigt in de promotionele acties van het huis. We spreken van eigen activiteiten zodra het cultuurhuis organisatorisch, inhoudelijk en financieel verantwoordelijk is voor de activiteit. De locatie is geen bepalende factor. De activiteit kan buiten de muren van het centrum plaatsvinden. Ook activiteiten in samenwerking kunnen in bepaalde gevallen als een eigen activiteit worden beschouwd. De voorwaarde daarbij is dat de verschillende partners op financieel en inhoudelijk vlak samenwerken. De lokale vrijetijdsmonitor vraagt de cultuurhuizen om voor het aantal deelnames geen uitzondering te maken per type activiteit. Er zijn namelijk educatieve activiteiten, omkaderingsactiviteiten, podiumactiviteiten, schoolactiviteiten en tentoonstellingen. Natuurlijk leven er in de deelsector nog veel andere soorten activiteiten maar die neemt de lokale vrijetijdsmonitor niet op om de data te kunnen benchmarken. Lees de metadatafiche over het aantal activiteiten van cultuurhuizen voor een definitie van activiteiten.
Een cultuurhuis is een open artistiek huis met stevige funderingen in de gemeente of in een regio. Het is een in infrastructuur verankerde culturele ontmoetingsplek die de gemeente beheert met het oog op cultuurparticipatie, gemeenschapsvorming en cultuurspreiding voor de lokale bevolking. Bijzondere aandacht gaat naar culturele diversiteit. Het cultuurhuis richt zich met een breed en eigen cultuurspreidingsaanbod op de bevolking van een streekgericht werkingsgebied. De werking kent verschillende vormen. Het zijn cultuur- en gemeenschapscentra of vrijetijds- en ontmoetingscentra, op voorwaarde dat deze bewust een eigen cultuurprogrammatie opzetten. In sommige steden en gemeenten maakt de werking van het cultuurhuis integraal deel uit van de (intergemeentelijke) cultuur- of vrijetijdsdienst maar zij bestaat ook in de vorm van een autonoom gemeentebedrijf (AGB) of een extern verzelfstandigd agentschap (EVA).
Bron
2023, 2021: registratietool van de lokale vrijetijdsmonitor
Leveringsperiode
2023: juni 2024, 2021: juni 2022
Vergelijkbaar in tijd
In de lokale vrijetijdsmonitor kan de data worden vergeleken voor de referentiejaren 2021 en 2023. Neem daarbij in acht dat de definitie van een cultuurhuis doorheen de jaren verschilt. In 2017 beperkte de scope zich tot de culturele centra die het toenmalige decreet Lokaal Cultuurbeleid erkende. Vanaf werkjaar 2021 zijn cultuurhuizen meer dan cultuurcentra alleen. Het zijn ook gemeenschapscentra, vrijetijdscentra en ontmoetingscentra, op voorwaarde dat zij bewust een eigen cultuurprogrammatie opzetten. Kijk voor een historische benchmark naar de totaliteit van de beschikbare data. Lees hierover meer bij 'Opmerkingen'.
Op de website van het Departement Cultuur, Jeugd en Media zijn data over de cultuurhuizen beschikbaar die van 2006 tot en met 2019 via het uitgedoofde registratiesysteem CCinC werden opgevraagd.
Originele vraagstelling
Hoeveel deelnames aan de eigen activiteiten van het cultuurhuis werden het afgelopen werkjaar geregistreerd?
Opmerkingen
Niet alle steden en gemeenten beschikken over een cultuurhuis. Verschijnen de gegevens van een bepaalde gemeente niet in de grafiek, dan beschikt de gemeente niet over een cultuurhuis of heeft ze geen gegevens doorgegeven. De cijfertabel toont uitsluitend de gemeenten waarover de lokale vrijetijdsmonitor cijfers ter beschikking heeft.
De definitie van cultuurhuizen verschilt over de werkjaren, maar gesteld dat dit door Vlaanderen gekende cultuurcentra, gemeenschapscentra en ontmoetingscentra zijn met een bewust culturele programmatie, dan zijn dat er in 2017 grofweg 139, in 2021 203, en in 2023 198. Deze aantallen zijn er op basis van de ledenlijst van cult!, de belangenbehartiger en netwerkorganisatie van cultuurhuizen, en van gemeenten die in de lokale vrijetijdsmonitor aangeven dat zij over een cultuurhuis beschikken. Een overzicht vind je hier.
Niet alle steden en gemeenten kunnen accurate deelnamecijfers van cultuurhuizen registreren. Dat verklaart waarom er in sommige gevallen grote verschillen zijn voor het aantal deelnames in 2023 en 2021. Bovendien zag de bevraging er in CCinC anders uit. Daarom verkiezen we ervoor geen geconsolideerd databestand over de drie referentiejaren aan te leveren. Download het aparte databestand over deelnemers van cultuurhuizen in 2017. Let daarbij op de nuance deelnemers en deelnames.
Responsgraad
162 gemeenten voor 2023 (bij benadering 82% van cultuurhuizen), 133 gemeenten voor 2021 (bij benadering 65% van cultuurhuizen). Het gaat om data over cultuurhuizen in het Vlaamse Gewest, dus niet over cultuurhuizen die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een cultuuraanbod genereren.
De coronapandemie had veel invloed op de representativiteit van de data over werkjaar 2021. De cultuurhuizen kampten met veel annuleringen of stelden hun activiteiten noodgedwongen uit. Er ontstonden nieuwe of alternatieve vormen waarin activiteiten konden doorgaan, zoals een online concert. Voor die nieuwe of alternatieve vormen vonden de cultuurhuizen meestal geen adequate registratiemethode. De lokale vrijetijdsmonitor bevroeg er dan ook geen data over. Let er dus op dat de data over 2021 geen exacte weerspiegeling zijn voor de werking van cultuurhuizen van vóór (en na) de coronapandemie.