Aantal gemeentelijke vrijwilligers

November 2024

Definitie

Een stad of gemeente stelt vrijwilligers aan om haar vrijetijdsbeleid te helpen realiseren. Onder vrijwilligerswerk wordt elke activiteit verstaan die onbezoldigd en onverplicht wordt verricht. Die activiteit wordt niet in familie- of privéverband georganiseerd. In dit geval komt die voort van het lokaal bestuur of van één of meerdere particuliere verenigingen op het grondgebied van de stad of gemeente. Een vrijwilliger werkt niet met een arbeidsovereenkomst of met een dienstencontract, en hij heeft geen statutaire aanstelling. Vrijwilligers in het kader van inspraak of burgerparticipatie worden niet meegerekend.

Hoewel vrijwilligerswerk per definitie onbezoldigd is, kunnen vrijwilligers met facultatieve vergoedingen voor hun inzet beloond of aangemoedigd worden. De lokale vrijetijdsmonitor ontsluit de data van vier types op.

Forfaitaire onkostenvergoeding is een vrijwilligersvergoeding waar geen bewijsstukken tegenover staan. De organisatie moet echter wel rekening houden met een maximum aan bedragen per dag en per jaar. De maxima worden jaarlijks geïndexeerd. De forfaitaire onkostenvergoeding beperkt het vergoeden van vervoerskosten, waar daarentegen wel kostennota's als bewijsstuk tegenover staat.
Incentive is een motiveringsinstrument zoals een niet-financiële beloning in de vorm van kledij, een sportcheque of boekenbon. 
Reële onkostenvergoeding is een vrijwilligersvergoeding waar bewijsstukken tegenover staan. De reële (on)kostenvergoeding heeft geen bovengrens en is in wezen dus onbeperkt. Het betreft bijvoorbeeld kassaticketjes of facturen. 
Zonder vrijwilligersvergoeding is het geval als organisaties geen vrijwilligersvergoeding geven aan hun vrijwilligers. Vrijwilligersvergoedingen zijn immers niet verplicht. 

Bron

2017, 2021 en 2023: registratietool lokale vrijetijdsmonitor    

Leveringsperiode

2023: juni 2024, 2021: juni 2022; 2017: juni 2018  

Vergelijkbaar in tijd

Referentiejaren 2017, 2021 en 2023

Originele vraagstelling

Hoeveel vrijwilligers zetten zich in voor het gemeentelijk vrijetijdsaanbod? Dit gaat om het aantal unieke vrijwilligers die de gemeente inschakelt voor haar vrijetijdsaanbod. De vrijwilligers deelt u in per deelsector Cultuur, Jeugd of Sport.  

Opmerkingen

Tot en met referentiejaar 2021 vroeg de lokale vrijetijdsmonitor steden en gemeenten om gemeentelijke vrijwilligers te registreren naar hun functie. Vrijwilligers die worden ingeschakeld voor administratieve of logistieke processen van de organisatie, bijvoorbeeld bij de ticketverkoop van activiteiten, of bij het uitdelen van flyers. Vrijwilligers die inhoudelijk bijdragen aan activiteiten, bijvoorbeeld door structureel ideeën aan te leveren, of door ervaring en specifieke kennis in te brengen. Vrijwilligers die technisch bijdragen aan activiteiten of aan een werking, bijvoorbeeld als coach of trainer, of personen die de organisatie technisch bijstaan om de kwaliteit van diens dienstverlening te verhogen. Vrijwilligers die worden ingeschakeld voor de ondersteuning of het onderhoud van verschillende soorten vrijetijdsinfrastructuur, bijvoorbeeld een klusjesman, of iemand die de catering een handje helpt. En vrijwilligers die op verschillende vlakken worden ingeschakeld en dus een hybride functie uitoefenen.

Ook is er niet langer een opdeling tussen vrijwilligers die door de gemeente worden ingeschakeld en vrijwilligers die door particuliere organisaties worden ingeschakeld.

Responsgraad

230 gemeenten voor 2023 (77%), 171 gemeenten voor 2021 (57%), 188 gemeenten voor 2017 (63%)