Beleidsdoelstellingen van openbare bibliotheken
Maart 2023
Definitie
Een openbare bibliotheek stelt verschillende soorten fysieke en digitale informatie- en cultuurdragers ter beschikking. Ook de inhoud van die dragers maken zij toegankelijk voor alle inwoners binnen en buiten haar werkgebied. De inrichtende macht van een openbare bibliotheek is in Vlaanderen altijd een gemeente of intergemeentelijke organisatie. Zij geven de bibs één of meerdere beleidsdoelstellingen die de bibs gedurende langere periodes of het hele jaar door moeten realiseren voor bepaalde activiteiten:
In onze kenniseconomie wordt het steeds belangrijker om blijvend kennis, maar ook competenties en attitudes aan te leren. De bib als lerende organisatie moedigt aan om levenslang te leren. Maar de bib blijft in de eerste plaats een basisvoorziening voor ontspanning en vrije tijd. Ze vormt samen met het onderwijs bijvoorbeeld ook een ideale tandem om het leesbeleid te versterken en het leesplezier van leerlingen aan te wakkeren in hun scholenwerking. Dat bereidt de weg naar leesmotivatie en cultuureducatie. Hiermee focust de bib op leesplezier en het leren kennen van het brede bibliotheekaanbod. De bib stimuleert het gebruik van al haar materialen en in het bijzonder van materialen die doen lezen. Ze bouwt met vaak een aangepast programma een brug naar een zo breed mogelijk publiek. Dat doet ze met bijvoorbeeld installaties, doe-stations, wandelgangen, etc. om kinderen, jongeren én volwassenen in hun omgeving te doen groeien. Daarnaast is cultuurparticipatie of -spreiding belangrijk voor een open huiswerking. De bib bedenkt of neemt dan deel aan activiteiten waarmee diverse groepen mensen hun weg naar bib en cultuur kunnen vinden. Of ze organiseert veel van haar activiteiten in functie van haar doelgroepenwerking om laagdrempeligheid te bevorderen.
Openbare bibliotheken hebben een cruciale rol om toegang tot digitale media en het ontwikkelen van de bijbehorende vaardigheden te garanderen. Ze creëren beleid rond e-inclusie of mediawijsheid met aandacht voor hun meest kwetsbare bibliotheekprofielen, maar ook voor degenen die al sociaal of digitaal sterk staan. Bibs informeren burgers door community information of bieden gevarieerde, gediversifieerde en ruime informatieve collecties in maatschappelijke thema’s aan. Tijdens informatiesessies en algemene lezingen wordt informatie gegeven over gemeentezaken zoals de aanleg van een plein. Het gaat hierbij dus niet om informatie over de bib zelf of om auteurslezingen. En dan is er in de bib vaak ook ruimte voor gemeenschapsvorming of ontmoeting waar bezoekers de mogelijkheid hebben om wat te eten of te drinken met nadruk op het ontmoetingsaspect.
Bron
2021: registratietool van de lokale vrijetijdsmonitor
2017: BIOS2 van het Departement Cultuur, Jeugd, en Media
Leveringsperiode
2021: juni 2022, 2017: juni 2018
Vergelijkbaar in tijd
In de lokale vrijetijdsmonitor kan de data worden vergeleken voor de referentiejaren 2017 en 2021. Kijk voor een historische benchmark naar de totaliteit van de beschikbare data. Lees hierover meer bij 'Opmerkingen'. Op de website van het Departement Cultuur, Jeugd en Media zijn data over de bibliotheken beschikbaar die van 2006 tot en met 2019 via het uitgedoofde registratiesysteem BIOS2 werden opgevraagd. Download rechtstreeks het open databestand met activiteiten per beleidsdoelstelling.
Originele vraagstelling
Organiseert de bib in uw gemeente deze activiteiten? Indien ja, selecteer de beleidsdoelstellingen per activiteit. Meerdere antwoorden zijn mogelijk, tenzij niet van toepassing.
Opmerkingen
Geeft de grafiek geen data weer, dan kon de stad of de gemeente geen data via de openbare bibliotheek ontvangen. Sommige gemeenten hebben geen bib en sommige bibs maken voor hun bibliotheekvoorziening deel uit van een samenwerkingsverband met andere gemeenten. De gemeenten Boortmeerbeek en Haacht maken deel uit van de intergemeentelijke vereniging voor bibliotheekwerking HaBoBIB. Omdat de lokale vrijetijdsmonitor ontsluit op niveau van de Vlaamse steden en gemeenten toont de kaart het aantal activiteiten van HaBoBIB die gemeente Haacht registreert.
Responsgraad
202 gemeenten voor 2021 (71% van de bibliotheken), 142 gemeenten voor 2017 (53% van de bibliotheken). Het gaat om data over bibliotheken in het Vlaamse Gewest, dus niet over bibliotheken die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een Nederlandstalig cultuuraanbod genereren.