Aantal jeugdverblijven en hostels

September 2024

Definitie

Jeugdverblijven stellen accommodatie ter beschikking voor bos- of zeeklassen, schoolwerkweken, en bezinnings- of studiedagen, etc. Jeugdbewegingen, ziekenfondsen, jeugdwerkingen voor maatschappelijke kwetsbare kinderen en jongeren of voor kinderen en jongeren met een handicap vinden er een geschikte plek voor hun jeugdkamp, weekend of cursus. Ze verblijven er dan met een volpension- of zelfkookformule. Jeugdverblijven worden uitgebaat met respect voor het milieu en toekomstige generaties. Ze stimuleren tot beweging en bieden gezonde maaltijden aan. Kinderen en jongeren verblijven in veilige omstandigheden. Ieder kind of jongere is welkom ongeacht etnische afkomst, geloof, gender of seksuele geaardheid. Hier krijgen zij de kans om te ontdekken en om grenzen te verleggen.

Sinds 2023 vallen jeugdverblijven in Vlaanderen onder het Logiesdecreet. Voordien was dat volgens het decreet Toerisme voor Allen. Beide decreten bepalen de hygiëne en veiligheid van jeugdverblijven en hostels. Die dienen zich verplicht te registreren bij Toerisme Vlaanderen. Dat begeleidt en adviseert de erkende jeugdverblijven en het bezoekt de jeugdverblijven ter plaatse. Een jeugdverblijf kan door Toerisme Vlaanderen vrijwillig erkend worden en een comfortclassificatie krijgen. Die zijn nodig om in aanmerking te komen voor bepaalde investerings- en werkingssubsidies. Erkende jeugdverblijven neemt Toerisme Vlaanderen op in het logiesregister.

Er zijn drie comfortclassificaties voor erkende jeugdverblijven: Basis jeugdverblijven, vroeger type A jeugdverblijven, vormen qua comfort en uitrustig de meest eenvoudige categorie. Basis accommodaties voorzien bijvoorbeeld geen bedden. Standaard jeugdverblijven, vroeger type B jeugdverblijven, vormen qua comfort en uitrusting de middelste categorie. Standaard accommodaties stellen bijvoorbeeld wel bedden en een minimaal aantal douches ter beschikking. Comfort jeugdverblijven, vroeger type C jeugdverblijven, vormen qua comfort en uitrusting de hoogste categorie. Comfort accommodaties beschikken naast bedden en douches over voldoende daglokalen. Vaak is het mogelijk om in volpension te verblijven, al is dat geen verplicht criterium. Hostels ontvangen naast groepen ook individuele gasten en gezinnen.

Bron

2023: Kampas van het Centrum voor Jeugdtoerisme (CJT)
2017, 2021: jeugdverblijven.be van het Centrum voor Jeugdtoerisme (CJT)

Leveringsperiode

2023: september 2024, 2021: april 2022; 2017: januari 2018

Vergelijkbaar in tijd

Referentiejaren 2017, 2021 en 2023

Originele vraagstelling

Deze data zijn verkregen op basis van de gegevens over verblijven en hostels zoals gepubliceerd op de website Kampas. Het Centrum voor Jeugdtoerisme (CJT) vraagt in functie daarvan jaarlijks aan de verblijven in kwestie om hun gegevens na te kijken en om die zo nodig aan te vullen.

Opmerkingen

De lokale vrijetijdsmonitor publiceert een foto van de data zoals die in de aanleveringsperiode geregistreerd werden op Kampas. Dat is een website van CJT waarop jeugdgroepen en uitbaters locaties registreren voor meerdaagse verblijven van jeugdverenigingen en scholen. Voor de werkjaren 2017 en 2021 publiceert de monitor een foto van de data zoals die in de aanleveringsperiode geregistreerd werden op jeugdverblijven.be. Dat was de voorloper van Kampas, de toenmalige website voor jeugdverblijven van CJT. 

Er zijn verschillende types van beheerders die logies uitbaten: eenmanszaak, feitelijke vereniging, privaat persoon, (coöperatieve) vennootschap of vzw. Op Kampas registreren ook andere beheerders of verblijven die vrijgesteld zijn van het Logiesdecreet. In tegenstelling tot op Kampas waren de uitbaters op jeugdverblijven.be niet verplicht een type beheerder te selecteren. Let op dat die dus niet voor alle verblijven in 2017 en 2021 gekend zijn. Het Logiesdecreet laat toe dat jeugdverblijven ook door stichtingen kunnen beheerd worden. Stichtingen zijn net als vzw's en lokale besturen een niet-commerciële rechtsvorm, maar hierover zijn in de drie referentiejaren geen data bekend.

De lokale vrijetijdsmonitor ontsluit de capaciteit die uitbaters op Kampas registreren. Daar kunnen zij zelf bepalen welke capaciteit ze in een bepaalde periode willen promoten: van juli tot augustus of van september tot juni. Beschikbare capaciteit verschilt immers naargelang het weer of naargelang de draagkracht van vrijwilligers, omgeving, etc. De ontsloten cijfers zijn gebaseerd op de capaciteit in de zomermaanden juli en augustus. Sommige uitbaters stellen immers geen verblijf ter beschikking in de andere maanden. Vaak is er een erkende bovengrens. Alle erkende jeugdverblijven en hostels hebben een maximale binnencapaciteit. Sinds 2023 kunnen zij ook buitencapaciteit (tentplaatsen) laten opnemen in hun erkenning. Die neemt de lokale vrijetijdsmonitor niet op. 

Ook (jeugd)verblijven die vrijgesteld zijn van het Logiesdecreet hebben de mogelijkheid om hun aanbod op Kampas te registreren. Het Centrum voor Jeugdtoerisme (CJT) stimuleert zoveel mogelijk uitbaters van jeugdverblijven en kampeerterreinen om op dat digitaal platform te registreren voor een actuele kalender van beschikbare accommodaties met jeugdtoeristische activiteit. Vrijgesteld van het Logiesdecreet zijn tijdelijke jeugdbewegingskampen op kampterreinen (max. 75 dagen per jaar), het tijdelijk kamperen door georganiseerde groepen onder begeleiding (max. 75 dagen per jaar) en het tijdelijk overnachten in of naast een jeugdlokaal door georganiseerde jeugdgroepen onder begeleiding (max. 60 dagen per jaar).

Responsgraad

Voor het werkjaar 2023 gaat het om in totaal 642 jeugdverblijven: 598 verblijven zijn erkend volgens het decreet Toerisme voor Allen of het Logiesdecreet. Aanvullend werden op Kampas 44 vrijgestelde verblijven geregistreerd. Deze verblijven hebben tijdens de zomermaanden samen een binnen- en buitencapaciteit van 76.332 slaapplaatsen. 

Voor het werkjaar 2021 gaat het om in totaal 755 jeugdverblijven: 626 verblijven zijn erkend volgens het decreet Toerisme voor Allen. Aanvullend werden op jeugdverblijven.be 129 niet-erkende verblijven geregistreerd. Deze verblijven hebben tijdens de zomermaanden samen een binnen- en buitencapaciteit van 95.586 slaapplaatsen. 

Voor het werkjaar 2017 gaat het om in totaal 722 jeugdverblijven: 591 verblijven zijn erkend volgens het decreet Toerisme voor Allen. Aanvullend werden op jeugdverblijven.be 131 niet-erkende verblijven geregistreerd. Deze verblijven hebben tijdens de zomermaanden samen een binnen- en buitencapaciteit van 88.378 slaapplaatsen. 

Niet alle erkende jeugdverblijven activeerden hun aanbod op Kampas. Zo zijn 41 erkenningen in het Logiesdecreet van Toerisme Vlaanderen nog niet actief op Kampas. Een jeugdverblijfdomein kan meer dan één erkenning ontvangen. Dat komt bijvoorbeeld omdat een accommodatie op een uniek adres verschillende erkenningstypes kan hebben (A, B, C, Hostel). In 2023 ging het om in totaal 590 erkenningen in het Vlaamse gewest, in 2021 waren er dat 568 en in 2017 eveneens 568.

Sinds de opstart van het decreet Toerisme voor Allen in 2004 stijgt het aantal erkenningen van voornamelijk Basis jeugdverblijven (vroeger: type A). Lokalen van jeugdbewegingen worden steeds meer als eenvoudig jeugdverblijf verhuurd, en er komt heel wat nieuwbouwaanbod bij.