Gedaan met laden. U bevindt zich op: Duurzaamheidscompetenties Duurzaamheid in de lerarenopleidingen
Duurzaamheidscompetenties
Ben je goed vertrouwd met het concept duurzaamheid en de verschillende duurzaamheidsmodellen? Weet je veel over complexe duurzaamheidsuitdagingen, maar heb je nog inspiratie nodig om ermee aan de slag te gaan in je lessen? Dan is dit voor jou het beste instappunt.
Wat komt aan bod?
Als je dat wil, kan je in een apart leerpad kennismaken met de belangrijkste competentiekaders voor duurzaamheidseducatie. Vervolgens zoomen we in op de zeven competenties uit het kader van Brundiers et al., waaraan we deze leermodule ophangen. Via een aparte link kan je meer lezen over elke competentie.
Daarna bespreken we enkele kernelementen van competentiegericht werken. We benadrukken het belang van geïntegreerd werken, procesevaluatie en een expliciete koppeling met duurzaamheidsthema’s.
In een tweede leerpad kan je meer lezen over de manier waarop competentiegerichte duurzaamheidseducatie bijdraagt aan de algemene kwaliteit van je onderwijs. We focussen ook op duurzaamheidsdidactiek, omgaan met weerstand en de rollen die je als lector kan opnemen.
Dit instappunt eindigt met een verwijzing naar onze toolbox werkvormen, waarin je concrete methodieken vindt om competentiegericht met duurzaamheidsuitdagingen aan de slag te gaan.
Verschillende competentiekaders: een kennismaking
Er werden de voorbije decennia heel wat competentiekaders voor duurzaamheidseducatie ontwikkeld. Welk kader moet je kiezen? Kan je elementen uit verschillende kaders combineren? En waarom volgt Duurzaam Educatiepunt het kader van Brundiers et al.?
Je ontdekt het allemaal in dit leerpad.
De zeven duurzaamheidscompetenties volgens Brundiers
Brundiers et al. (2021) onderscheiden zeven duurzaamheidscompetenties, die allemaal evenwaardig zijn. Er is geen vaste volgorde waarin studenten ze moeten verwerven. Duurzaamheidseducatie is juist het meest effectief wanneer je op verschillende competenties tegelijk inzet. Wel kan je doorheen een opleiding per competentie een soort leerlijn van toenemende complexiteit uitzetten.
Als je toch een bepaalde volgorde wil aanhouden, dan lijkt het logisch om te beginnen met waardendenken. Begrijpen wat duurzame waarden en normen zijn (een ‘duurzaam kompas’ ontwikkelen) helpt om na te denken over complexe duurzaamheidsuitdagingen. Vervolgens zou je je studenten een probleem breed kunnen laten analyseren d.m.v. systeemdenken en hen kunnen laten nadenken over verschillende toekomstscenario’s. Dat maakt het voor hen makkelijker om nadien veranderingsstrategieën uit te werken en die te implementeren. Zelfinzicht en kunnen samenwerken zijn belangrijk in elke stap van het proces.
Klik hieronder op de verschillende competenties om er meer over te leren.
Kernelementen van competentiegerichte duurzaamheidseducatie
Je wil studenten bekwaam én bereid maken om op zoek te gaan naar duurzame antwoorden voor maatschappelijke uitdagingen. Hiervoor hebben ze in de eerste plaats kennis nodig, bijvoorbeeld over de oorzaken en gevolgen van bepaalde situaties, over de mate waarin bestaande maatregelen al dan niet duurzaam zijn en over beloftevolle initiatieven die kunnen bijdragen aan een oplossing. Kennis alleen volstaat echter niet om studenten tot gedragsverandering te brengen. Ze hebben ook vaardigheden nodig die hen in staat stellen om in wisselende contexten de weg naar duurzame ontwikkeling vorm te geven. Bovendien hangt duurzaam gedrag samen met een attitude of ingesteldheid die gericht is op het maken van duurzame keuzes.
Onderwijs dat zowel inzet op relevante duurzaamheidskennis als op vaardigheden en attitudeontwikkeling, noemen we competentiegerichte duurzaamheidseducatie. Het vormt een hefboom voor een duurzame toekomst. We omschrijven een duurzaamheidscompetentie dan ook als een geïntegreerd geheel van kennis, vaardigheden en attitudes dat duurzaamheid beoogt.
Via duurzaamheidseducatie bouwen aan kwaliteitsvol onderwijs
Duurzaamheidseducatie is een echte hefboom voor kwaliteitsvol, toekomstgericht onderwijs. Door te vertrekken van duurzaamheidsuitdagingen en te werken aan duurzaamheidscompetenties zorg je voor authentiek, studentgericht en maatschappelijk relevant onderwijs. Daarmee bereid je je studenten optimaal voor op hun toekomstige job.
In dit leerpad bespreken we de didactiek van duurzaamheidseducatie en gaan we in op de verschillende rollen die je als lector kan aannemen. Je krijgt ook tips om met weerstand tijdens je lessen om te gaan en leert hoe je via duurzaamheisdseducatie kan werken aan veerkracht en verbondenheid bij je studenten.
Toolbox met werkvormen
Werken aan duurzaamheidscompetenties vereist (inter)actieve werkvormen. We hebben voor jou een toolbox met een aantal werkvormen samengesteld. Met elke methodiek kan je aan verschillende duurzaamheidscompetenties tegelijk werken.
