Restauratiesubsidie
Wat
Als eigenaar, bezitter of houder van een topstuk opgenomen op de Topstukkenlijst kan je een restauratiesubsidie aanvragen voor elke fysische ingreep op dit beschermd voorwerp.
Het is belangrijk dat voorwerpen en verzamelingen opgenomen op de Topstukkenlijst optimaal beschermd worden en in goede conditie overgedragen kunnen worden aan de toekomstige generaties.
Een fysische ingreep op een beschermd voorwerp is pas toegestaan nadat de eigenaar, bezitter of houder daarvoor de voorafgaande toestemming heeft gekregen.
Welke fysische ingrepen komen in aanmerkingen?
Onder fysische ingrepen wordt verstaan: handelingen die ingrijpen in de materiële substantie van het beschermde voorwerp. Het kan gaan om conservatiewerkzaamheden of restauratiewerkzaamheden:
- conservatiewerkzaamheden: Handelingen die de materiële toestand van een object stabiliseren en verder verval verhinderen of vertragen.
- Voorbeelden: stof en vuil verwijderen, losse onderdelen vastzetten, verzwakte onderdelen door impregnatie of met hechtmiddel verstevigen, fixeren van de picturale laag, preventief en/of curatief behandelen tegen insecten- en schimmelaantasting...
- restauratiewerkzaamheden: Handelingen die een beschadigd of gedeeltelijk verloren gegaan object in een vooraf gedefinieerde toestand terugbrengen. Daarbij wordt rekening gehouden met de oorspronkelijke en door de maker bedoelde verschijningsvorm, evenals met de natuurlijke veroudering.
- Voorbeelden: onderdelen vervangen of vernieuwen, latere toevoegingen of oude restauraties verwijderen, ontbrekende delen toevoegen of aanvullen, vergeelde vernis- of lijmlagen verwijderen...
- noodmaatregelen: Handelingen kunnen (achteraf) voor subsidiëring in aanmerking komen als het om dringende maatregelen gaat zonder dewelke verder verval en beschadiging van het topstuk op korte tijd niet voorkomen kon worden.
Welke ingrepen komen niet in aanmerking?
Maatregelen en werkzaamheden die betrekking hebben op het louter in goede staat bewaren (zoals klimaatregeling, beveiliging, lichtregeling) worden beschouwd als een gewone last van het eigendoms- en bezitsrecht. Ze komen niet in aanmerking voor subsidiëring.
Subsidie ter verbetering van de bewaaromstandigheden van topstukken
Topstukken bewaard in kloosters, abdijen of gebedshuizen of beheerd door religieuze organisaties en organisaties die erkend zijn door het Cultureelerfgoeddecreet, maar geen werkingssubsidies ontvangen, komen wel in aanmerking voor subsidies. Het gaat hier over ingrepen die een aantoonbaar positief effect hebben op het behoud en beheer van een topstuk dat opgenomen werd in de Topstukkenlijst. Het reglement ter verbetering van de bewaaromstandigheden van topstukken maakt het mogelijk om kosten voor de verbetering van de bewaaromstandigheden in de onmiddellijke omgeving van het topstuk grotendeels te compenseren.
Voor wie
De volgende partijen kunnen een subsidie voor het uitvoeren van een fysische ingreep op een beschermd topstuk aanvragen:
- eigenaars, bezitters of houders van een topstuk die de kosten van de fysische ingreep dragen en de toestemming hiertoe kregen van de minister;
- vrije onderwijsinstellingen of door de overheid ingerichte onderwijsinstellingen;
- provinciale en lokale besturen en de instellingen die onder hun toezicht staan, zoals OCMW’s en kerkfabrieken.
Komen niet in aanmerking voor een subsidie voor het uitvoeren van een fysische ingreep op een beschermd topstuk:
Welke kosten komen in aanmerking
Onderzoekskosten
Om de juiste behandelingswijze te bepalen is soms een voorafgaand onderzoek vereist naar:
- Feitelijke toestand
- Materiaalsamenstelling
- Vervaardigingstechniek van een topstuk
Voorbeelden: röntgenopnamen, chemische materiaalanalyse, infraroodreflectografie, ... Alleen de onderzoekskosten gemaakt voor het bepalen van de diagnose en de behandelingsmethode komen in aanmerking voor een subsidie.
Uitvoerings- en materiaalkosten
Hieronder vallen de klassieke conservatie- en restauratiekosten.
Verpakkings- en transportkosten
Het transport van de te behandelen objecten van en naar het restauratieatelier of tijdelijk depot.
Kosten gemaakt voor dringende bewaringsmaatregelen
Dringende bewaringsmaatregelen zijn noodzakelijk wanneer een object op korte tijd schade dreigt op te lopen. De reden is meestal een calamiteit, zoals brand, waterschade, stormschade, schade door verkeerde manipulatie of vandalisme. Ook ernstige schade, als gevolg van lange ongunstige bewaaromstandigheden, kan op zeer korte tijd aan het licht treden en dringende maatregelen vragen.
Btw op bovenstaande kosten (voor niet-btw-plichtigen)
Een niet-btw-plichtige aanvrager kan de voor hem niet-recupereerbare btw op restauratie- en conservatiewerkzaamheden voor subsidiëring inbrengen.
Subsidiebedrag
Bepaling van het subsidiebedrag
Het subsidiebedrag is afhankelijk van:
- de mate waarin het topstuk toegankelijk is voor het publiek;
- het juridisch statuut van de eigenaar;
- de fysieke toestand van het topstuk.
|
Situatie topstuk |
Subsidiepercentage |
|---|---|
|
Het topstuk is niet toegankelijk voor het publiek. |
50% |
|
Het topstuk is publiek toegankelijk gemaakt voor het publiek via een overeenkomst tussen de subsidieaanvrager en de minister. |
70% |
|
Het topstuk is eigendom van een rechtspersoon zonder commercieel karakter, die als taak heeft het voorwerp in goede staat te bewaren. Het voorwerp is bovendien toegankelijk gemaakt via een overeenkomst tussen de subsidieaanvrager en de minister. |
80% |
|
Het topstuk dreigt, omwille van zijn slechte fysieke toestand en omstandigheden waarin het zich bevindt, onherroepelijk verloren te gaan. |
80% |
Het subsidiebedrag wordt bepaald op basis van de geraamde kosten en is een maximumbedrag. Het bedrag dat uiteindelijk wordt uitbetaald kan lager liggen dan dit maximumbedrag.
Cumulatie van subsidies
De subsidie is niet cumuleerbaar met andere bijdragen, subsidies of premies die met dezelfde bestemming worden toegekend door de staat, de gemeenschappen of de gewesten. Dat houdt het volgende in:
- Als de door deze overheden toegekende gecumuleerde bedragen hoger zijn dan het door de Vlaamse Gemeenschap toegekende subsidiebedrag, dan zal de Vlaamse Gemeenschap de toegekende subsidie (evenredig) verminderen.
- Het door de Vlaamse Gemeenschap niet gesubsidieerde bedrag van de subsidiabele kosten moet door de eigenaar zelf gedragen worden of door andere partners gefinancierd.
Indiendata
Hoe aanvragen
Restauratiesubsidie
Wil jij een restauratiesubsidie aanvragen? Vul dan het aanvraagformulier restauratiesubsidie in en mail het naar topstukken@vlaanderen.be.
Toestemming voor fysische ingreep
Fysische ingrepen op een beschermd voorwerp zijn enkel toegestaan als de eigenaar, bezitter of houder daarvoor de toestemming heeft gekregen van het Departement Cultuur, Jeugd en Media. Het departement wordt daarbij geadviseerd door de Topstukkenraad.
Stuur je aanvraag voor toestemming voor een fysische ingreep door naar topstukken@vlaanderen.be.
Je kunt je aanvraag voor toestemming voor een fysische ingreep en je subsidieaanvraag tegelijkertijd indienen.
Prioriteit en beoordeling van je aanvraag
De prioriteitsbepaling voor de behandeling van aanvragen gebeurt op basis van drie criteria:
- Dringende conservatiemaatregelen, die nodig zijn voor de instandhouding van het object, krijgen absolute voorrang.
- Daarna worden de aanvragen behandeld voor reeds aangevatte en voor reeds in een eerdere fase van de behandeling gesubsidieerde werken.
- Als laatste criterium wordt rekening gehouden met de chronologie van de indiening van de subsidieaanvragen.
De Vlaamse minister van Cultuur beslist over het al dan niet toekennen van de subsidie.
Toekenning en uitbetaling
De subsidie voor het uitvoeren van een fysische ingreep op een beschermd voorwerp/beschermde verzameling wordt in verschillende schijven uitbetaald:
- Het voorschot van 70% wordt uitbetaald bij aanvang van de werken.
- Het saldo van 30% wordt uitbetaald na beëindiging van de werken en na controle van het verantwoordingsdossier.
Eens de werkingssubsidie is toegekend moet je het logo van de Vlaamse Gemeenschap vermelden in al je communicatie.
Je moet ook de resultaten van de gesubsidieerde activiteiten openbaar maken via een communicatiekanaal naar keuze. Je bezorgt een kopie van of de link naar deze communicatie aan topstukken@vlaanderen.be.
Verantwoording
Organisaties die een restauratiesubsidie ontvangen, moeten na beëindiging van de werkzaamheden een verantwoording indienen via topstukken@vlaanderen.be.
De verantwoordingsstukken bevatten een overzicht van de uitgaven met onkostennota’s en een conservatie- of restauratieverslag.