Écriture souple

Henri Jacobs voegde met Écriture souple een decoratief element toe aan het zeer strak en streng ontworpen Herman Teirlinckgebouw op de historische Thurn en Taxissite.  

De Vlaamse overheid had nood aan een nieuw VAC (Vlaams Administratief Centrum) dat als vlaggenschip van haar kantorenpatrimonium een duurzame toekomst tegemoet kon gaan. Vlaanderen is geen eigenaar van het nieuwe gebouw, maar sloot een huurcontract voor 18 jaar. Los van eigenaarschap draagt de overheid wel een maatschappelijke verantwoordelijkheid om een integraal project te realiseren dat de toets met de omgeving en de tijd kan doorstaan. Een samenwerking met hedendaagse kunstenaars was daarbij belangrijk, om een culturele dimensie aan het project toe te voegen. De architecten stelden een aantal mogelijkheden voor – binnen het kader van hun ontwerp – waarop kunstenaars konden inspelen.  

Henri Jacobs, Aglaia Konrad, Sophie Nys, Charlotte Van den Broeck en Pieter Vermeersch speelden in op de architectuur die voorlag. Henri Jacobs ging met de architecten in dialoog over de strenge en strakke ritmes in de architectuur. Zowel het interieur als het exterieur wordt gestructureerd door opvallende betonkaders rondom de raampartijen. Het ritme van de buitengevel wordt in de binnenstraat uniform doorgetrokken met dezelfde kaders die herhaald worden: binnen wordt buiten en omgekeerd. Daar speelde Henri Jacobs op in door een meanderend basreliëf voor te stellen, dat rechtstreeks aangebracht werd in de betonnen kaders rondom ramen en deuren. De samenwerking tussen Henri Jacobs en het ontwerpteam resulteerde in een Gesamtkunstwerk, waarbij kunst onlosmakelijk verbonden is met de architectuur.   

Nog voor het VAC officieel als het Herman Teirlinckgebouw werd geopend, kreeg het als roepnaam Meander mee omdat ‘het meanderen’ in het grondplan van het gebouw vervat zit. De kunstenaar zocht naar een vloeiend lijnenspel – een écriture souple – dat een welkome relativering vormt van de rationele kantoorarchitectuur én het kantoorleven binnenin. In de stalen trappen die naar de vergaderruimtes op de eerste verdieping leiden komt dat lijnenspel eveneens terug. 

Henri Jacobs ontwierp een schriftuur die erg slordig en ondoordacht lijkt te zijn aangebracht, maar in realiteit creëerde de kunstenaar een meanderende lijn die weldoordacht in zes etappes van verticaal naar horizontaal evolueert. “De lijn verzacht het aanzicht”, aldus de kunstenaar. “De tekening doet denken aan de vederdracht van vogels en is een subtiele ingreep in het harde materiaal beton. Het voegt een inventief en decoratief element toe aan het strenge uiterlijk. In direct zonlicht met een harde slagschaduw zal een scherpe tekening van de schriftuur te zien zijn, met bewolkt weer of met regen zal de tekening er steeds opnieuw anders uitzien. […] Hopelijk nestelt het gebouw zich met deze ornamentele verendracht in de Brusselse traditie van met reliëf versierde gebouwen.”