La dormance des graines

Sophie Nys liet zich inspireren door de binnentuinen die opvallend geïntegreerd werden in het Herman Teirlinckgebouw op de Thurn en Taxissite.

De Vlaamse overheid had nood aan een nieuw VAC (Vlaams Administratief Centrum) dat als vlaggenschip van haar kantorenpatrimonium een duurzame toekomst tegemoet kon gaan. Vlaanderen is geen eigenaar van het nieuwe gebouw, maar sloot een huurcontract voor 18 jaar. Los van eigenaarschap draagt de overheid wel een maatschappelijke verantwoordelijkheid om een integraal project te realiseren dat de toets met de omgeving en de tijd kan doorstaan. Een samenwerking met hedendaagse kunstenaars was daarbij belangrijk, om een culturele dimensie aan het project toe te voegen. De architecten stelden een aantal mogelijkheden voor – binnen het kader van hun ontwerp – waarop kunstenaars konden inspelen.  

Henri Jacobs, Aglaia Konrad, Sophie Nys, Charlotte Van den Broeck en Pieter Vermeersch speelden in op de architectuur die voorlag. In de publiek toegankelijke binnenstraat zijn op verschillende plaatsen in het plafond betonnen ringen voorzien met akoestische spanplafonds. Sophie Nys nam de twee grootste plafondmedaillons voor haar rekening. Die bevinden zich boven de wintertuinen waarrond alle kantoorgebouwen gegroepeerd zijn. Nys trok naar de Nationale Plantentuin van België in Meise, waar ze zich ging verdiepen in het Martii Herbarium, verwijzend naar de Duitse botanicus Carl Friedrich Philipp von Martius (1794 – 1868). Von Martius bracht een indrukwekkende verzameling exotische platen en zaden mee van talrijke expedities door Brazilië.  

Sophie Nys maakte fotogrammen in de donkere kamer van de Plantentuin en toont de exotische planten op die manier in hun meest minimale vorm. Het resultaat lijkt wel een microscopische blik op een petrischaal boordevol leven. Het tweede medaillon is geïnspireerd op de doorsnede van een palmachtige plant, zoals opgetekend door von Martius. De titel La dormance des graines verwijst naar de tijdelijke rusttoestand waarin zaden en planten zich doelbewust begeven: een tijdelijke vorm van immobiliteit om zich vervolgens op gepaste tijd verder te ontwikkelen. Niet alleen het 19de-eeuwse herbarium diende als inspiratiebron. Qua vormentaal zijn de fotoreliëfs die Marcel Duchamp in 1935 maakte, niet zo ver weg. Maar ook de talloze eeuwenoude tekeningen en gravures waarin ons sterrenstelsel in kaart werd gebracht, leunen hier sterk tegenaan. Voor Sophie Nys functioneren de plafondmedaillons dan ook als ‘hemellichamen’ die hun licht over de wintertuinen laten schijnen.