De noodzaak van ontharding

Klimaatverandering is een uitdaging die niet alleen beleidsmakers, maar ieder van ons raakt. Het lijkt misschien abstract, maar de gevolgen zijn zichtbaar en tastbaar. Denk maar aan de overstromingen in Valencia, Oost-Europa en de Vesdervallei, hittegolven, en een verlies aan biodiversiteit. Het is onze plicht om een antwoord te vinden en actie te ondernemen. Ontharding, het proces waarbij verharde oppervlakten worden vervangen door groen en water, vormt een van de krachtigste wapens in ons arsenaal tegen de extremen van het klimaat. Maar waarom is dat zo belangrijk? En hoe pakken we het aan?

Dubbele winst voor klimaat en mens

Verharding verergert de gevolgen van extreem weer. Dat blijkt steeds weer uit de harde cijfers en de schrijnende realiteit van overstromingen en hitte-eilanden in steden. Wanneer we ontharden, verminderen we niet alleen de impact van deze problemen. We maken zo ook plaats voor groen en water, die op hun beurt bijdragen aan klimaatadaptatie. De voordelen stapelen zich op: iedere vierkante meter ontharding kan gemiddeld 250 liter water infiltreren, en dat aantal verdubbelt wanneer er bomen en struiken worden toegevoegd. Dit betekent dat een vergroeningsproject zowel directe als langdurige voordelen biedt.

Het gaat echter over meer dan alleen waterbeheer. Het hitte-eiland effect, dat onze steden in de zomer onleefbaar kan maken, wordt sterk verminderd door ontharding. Elke geplante boom helpt om hitte te temperen en de leefbaarheid van onze omgeving te verbeteren. Dat is tweemaal winst: minder hitte en een aangenamere, gezondere omgeving.

Anders kijken naar kosten en baten

Ontharding gaat helaas ook gepaard met uitdagingen. De grootste? Financiering. We moeten structurele mechanismen ontwikkelen die het mogelijk maken om op lange termijn in groen te investeren. Dat vergt een andere manier van denken. Nog te vaak blijft men bij het heraanleggen van wegen kiezen voor traditionele en vaak dure verharding omdat men denkt dat dat op lange termijn het meest kostefficiënt is.

Maar niets is minder waar. Groen biedt een veelvoud aan voordelen en blijft hierdoor ook op lange termijn voordeliger dan verharding. De meerwaarde neemt zelfs toe doorheen de jaren. We moeten ook leren om op de juiste momenten in te grijpen, zoals bij wegenwerken. Elke ingreep biedt de kans om verharding te verminderen en op een kostefficiënte manier ruimte te geven aan groen.

Meer aandacht voor de menselijke dimensie van vergroening

Daarnaast speelt draagvlak een essentiële rol. Klimaatadaptatie raakt ons allemaal, maar het belang van ontharding en vergroening is niet altijd duidelijk voor het grote publiek. We moeten het verhaal daarom laagdrempelig brengen en argumenten aanreiken die voor verschillende groepen relevant zijn. Voor bedrijven draait het om het welzijn van werknemers en een aantrekkelijke werkplek; voor gezinnen om een veilige en aangename buurt; voor scholen om speelplaatsen die bijdragen aan harmonie en sociaal contact.

De impact van vergroening gaat immers verder dan het technische of ecologische aspect. Kijk maar naar scholen die hun speelplaatsen hebben vergroend. Leerkrachten melden minder conflicten, meer samenwerking en een prettiger speelklimaat voor kinderen. Dit zijn de verhalen die we meer moeten delen, want ze laten zien dat vergroening niet alleen een investering is in klimaatadaptatie, maar ook in ons welzijn. Groene omgevingen brengen rust, maken ons gezonder en gelukkiger.

Het is aan ons allen om deze boodschap uit te dragen en aan te pakken. Want hoewel ontharding en vergroening vragen om investeringen en verandering, zijn de voordelen voor de lange termijn duidelijk. Het is tijd voor durf; om een stap vooruit te zetten en samen te werken aan een veerkrachtige, gezonde toekomst.