Het Leesoffensief

De cijfers voor leesmotivatie en leesvaardigheid dalen. Daarom wil de Vlaamse overheid de Vlamingen meer, beter en ook liever aan het lezen krijgen. 

Leesvaardigheid en meervoudige geletterdheid zijn in onze complexer wordende kennismaatschappij steeds belangrijkere vereisten om volwaardig te kunnen participeren aan de samenleving. 

Om dit op een samenhangende en systematische manier aan te pakken, lanceerde de Vlaamse overheid in 2021 het Leesoffensief. Het meerjarig actieplan zet in op verschillende fronten (vrije tijd, thuis, kinderopvang, school, buitenschoolse kinderopvang, …) en doorkruist verschillende beleidsdomeinen (onderwijs, cultuur, welzijn,…). De adviesnota wijst op het belang van lezen als basiscompetentie met positieve effecten op het vlak van persoonlijke ontwikkeling en participatie aan de samenleving. 

Het Leesoffensief richt zich tot iedereen, van 0 tot 100 jaar. Jonge kinderen die nog niet zelf kunnen lezen, zwakke of moeilijke lezers en niet-lezers zijn de hoofddoelgroep. De strategische doelstellingen werden hertaald in 50 concrete acties waarop de komende jaren wordt ingezet door de departementen Onderwijs en Vorming, Cultuur, Jeugd en Media en Zorg die het leesoffensief trekken, door de verschillende partners die leesbevordering en leesplezier hoog in het vaandel dragen en door iedereen die zich wil inzetten op het vlak van leesbevordering en leesplezier, maar ook op vlak van taalbevordering en geletterdheid.

Het Leesoffensief overspant een breed netwerk met onder andere VRT, Literatuur Vlaanderen en Iedereen Leest vzw, de onderwijsverstrekkers, de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren/KANTL en de bibliotheken.

Er worden dan ook heel wat acties ondernomen om het Leesoffensief vorm te geven. Het Departement Cultuur, Jeugd en Media trekt de kar van de Vlaanderenleestdag. Daarnaast wordt ingezet op Boekstart: het Boekstartprogramma wordt uitgebreid naar het kleuteronderwijs om ook kleuters zoveel mogelijk warm te maken voor boeken en zo het lezen te stimuleren. Verder worden middelen vrijgemaakt voor de ontwikkeling van dynamisch lesmateriaal rond de literaire canon.

Op zondag 23 april 2023 vond de allereerste editie plaats van Vlaanderenleestdag. Die maakt deel uit van de communicatiecampagne 'Vrienden voor het Lezen - Samen voor een Leesoffensief'. We riepen iedereen op om die dag mee te vieren en te lezen, en zo lezen meer zichtbaar te maken. Want zien lezen, doet lezen.

Vlaanderenleestdag wordt een jaarlijks terugkerende dag waarop iedereen - zowel organisaties als individuele burgers - wordt uitgenodigd om zich als ‘Vriend voor het Lezen’ kenbaar te maken. Die ‘Vrienden voor het Lezen’ maken lezen op Vlaanderenleestdag zichtbaar en hebben door hun leesacties een positieve stimulerende impact op hun naaste omgeving. ‘Vrienden voor het Lezen’ laten anderen delen in hun leesplezier, laten hen leesplezier ontdekken én zetten hen aan om op hun beurt leesplezier door te geven.

Een Vlaanderenleestdag is geslaagd wanneer boeken massaal uit kasten en rekken worden gehaald, voorlezers op pad gaan, lezers postvatten op plekken in de publieke ruimte, in parken, (sport)pleinen, musea, op bus, trein en tram, wanneer samenlezers en leesgroepen samenkomen, auteurs lezers ontmoeten, … Kortom: wanneer mensen en boeken elkaar op alle mogelijke plekken en manieren vinden.