JoKER (kind- en jongereneffectrapport)

Wat

Het kind- en jongereneffectrapport, of kortweg het JoKER, peilt naar de effecten van nieuwe regelgeving op kinderen en jongeren. Elke keer dat een minister bij het Vlaams Parlement een ontwerp van decreet indient dat rechtstreeks raakt aan het belang van personen jonger dan 25 jaar, moet dat ontwerp vergezeld zijn van een JoKER.

Een JoKER is enkel verplicht voor ontwerpdecreten. Bij voorstellen van decreet op parlementair initiatief, besluiten van de Vlaamse Regering, ministeriële besluiten en omzendbrieven hoeft er geen JoKER opgemaakt te worden.

Een geplande regelgeving ‘raakt rechtstreeks’ aan het belang van personen jonger dan 25 jaar, als het een impact heeft op hun leefwereld. Dat is vanzelfsprekend wanneer ze de doelgroep zijn (zoals in onderwijs en jeugdhulp). Maar vaak zijn ze niet de (enige) beoogde doelgroep van een beleidsmaatregel, maar worden ze er wel door beïnvloed (zoals bij rijopleidingen en natuurbeheer).

De decretale verplichting om een kindeffectrapport (KER) op te maken bij het voorontwerp van een decreet, bestaat sinds 1997. Sinds 2008 werd dat KER uitgebreid tot een JoKER. 

De bevoegde minister en administratie zijn verantwoordelijk voor de opmaak van een JoKER bij de indiening van een decreet, en betrekken daarbij het aanspreekpunt jeugd- en kinderrechtenbeleid. Ze kunnen ook hulp vragen aan het Departement Cultuur, Jeugd en Media. 

Praktisch

Het JoKER wordt telkens integraal opgenomen in de memorie van toelichting, meer bepaald in de rubriek ‘Impactanalyse’. Er is geen vast sjabloon meer, maar het Departement Cultuur, Jeugd en Media stelt een handleiding ter beschikking voor de inhoudelijke uitwerking. Andere beleidsdomeinen zijn vrij om het JoKER vormelijk op te maken hoe ze wensen, zolang inhoudelijk de essentie van het JoKER in de tekst vervat is.

Art. 7 van het Jeugddecreet bepaalt wat de essentie van een JoKER is:

  1. Een beschrijving van het effect van de voorgenomen beslissing op de situatie van het kind of de jongere;
  2. Een beschrijving van het effect op de situatie van het kind of de jongere zonder de voorgenomen beslissing;
  3. Alternatieven voor de voorgestelde beslissing, vooral een beschrijving van de beoogde maatregelen om belangrijke nadelige gevolgen van de beslissing voor de situatie van het kind of de jongere te vermijden, te beperken en zo mogelijk te verhelpen.

In de handleiding kan je alles lezen over het JoKER en vind je de nodige richtlijnen voor de opmaak van een JoKER. Deze richtlijnen bieden een houvast voor wat een kwalitatieve JoKER omvat, zowel naar vorm als naar inhoud. Er wordt ook een overzicht gegeven van relevante actoren jeugd- en kinderrechtenbeleid en van relevante regelgeving en instrumenten, die zowel nieuw beleid als het JoKER kunnen helpen voeden.

Op het overzicht zie je in 1 oogopslag alle instrumenten van het jeugd- en kinderrechtenbeleid, de periodiciteit waarin ze voorkomen en de samenhang tussen de instrumenten onderling. 

Toezicht op JoKER

De Vlaamse minister van Jeugd, bevoegd voor de coördinatie van de rechten van het kind, ziet toe op de naleving van de kind- en jongereneffectrapportageverplichting. Daarnaast geeft het Departement Cultuur, Jeugd en Media advies over het JoKER binnen twaalf werkdagen na de aanvraag van het wetgevingstechnisch en taalkundig advies.

Net als voor andere formele vormvereisten, houdt de Raad van State mee een oogje in het zeil. Ze oordeelde al in zeer uiteenlopende dossiers dat een JoKER moest toegevoegd worden.

Het Vlaams Parlement en de adviesraden zijn vrij om op te volgen of een vereiste JoKER wel werd opgemaakt, én om gebruik te maken van de informatie die erin terug te vinden is. Er worden regelmatig schriftelijke vragen gesteld over het JoKER en ook adviezen van het Kinderrechtencommissariaat en de Vlaamse Jeugdraad verwijzen er vaak naar. 

Relevante regelgeving en documenten rond JoKER

Bekijk de e-learning over JoKER

Deze e-learning zoomt in op het doel en de inhoud van JoKER, de betrokken actoren en de verhouding tot de andere instrumenten van het jeugd- en kinderrechtenbeleid.

Tip: Er bestaat voor elk instrument een aparte e-learning waarbij je meer te weten komt over het specifieke doel en de concrete toepassingen in de praktijk. Bekijk zeker ook de inleidende video over de instrumenten van het jeugd- en kinderrechtenbeleid.

Contact

Wil je meer informatie of heb je vragen rond JoKER? Stuur dan een mail naar joker@vlaanderen.be of neem contact op met:

Lien Wyckmans
Jeugd, Media en Transversaal beleid
02 553 45 12