Digitaledienstenverordening noodzaakt wijziging Mediadecreet
De Vlaamse Regering heeft de wijziging van het Mediadecreet bekrachtigd en afgekondigd. De wijziging is nodig om het decreet te doen overeenstemmen met de Europese digitaledienstenverordening over een eengemaakte markt voor digitale diensten. Met deze verordening wil Europa het online veiliger maken voor wie gebruik maakt van die diensten. Het wijzigingsdecreet werd op 24 januari 2024 aangenomen door het Vlaams Parlement.
De Digital Services Act (DSA) is, samen met de Digital Markets Act, een van de twee verordeningen die Europa heeft geïntroduceerd om de macht van grote techbedrijven te regelen. DSA geldt specifiek voor onlinediensten, zoals socialemediaplatformen, zoekmachines en platformen waarop mensen producten kunnen verkopen. Met de verordening wil Europa een veiligere digitale ruimte creëren waarin de fundamentele rechten van gebruikers beschermd worden en een gelijk speelveld voor bedrijven gecreëerd wordt.
Macht van grote techbedrijven inperken
De regels in de DSA gelden vooral op onlineplatformen en zogeheten tussendiensten. Die laatste verspreiden content van derden of slaan ze op, zoals hostingdiensten. Onder de DSA vallen bijvoorbeeld online marktplaatsen, sociale media, platforms voor het delen van content, appwinkels en onlinereisplatformen.
De grootste diensten - door de EU aangewezen als 'zeer grote onlineplatformen' - krijgen de strengste regels opgelegd. Daaronder vallen verschillende diensten van Google, Meta en Microsoft, maar ook de App Store van Apple, webwinkels als Amazon Marketplace en Zalando, en andere platforms als Pinterest, Snapchat en Wikipedia.
Deze diensten moeten voortaan:
- transparanter zijn over online advertenties en hun gepersonaliseerde aanbevelingsalgoritmes. Ze moeten het ook mogelijk maken om dergelijke algoritmes uit te schakelen.
- criminele activiteiten rapporteren en risicoanalyses uitvoeren over onder meer de verspreiding van illegale content.
- minstens één keer per jaar een onafhankelijke audit ondergaan over de naleving van de DSA, en die data delen met de Europese Commissie en relevante nationale autoriteiten.
Vlaanderen als eerste klaar
Elke Europese lidstaat moet voor de DSA van toepassing wordt (17 februari 2024) een digitale dienstencoördinator aanwijzen, die toezicht houdt op de naleving van de DSA. Dat wordt in België geregeld via een samenwerkingsakkoord tussen de verschillende overheden.
Daarnaast moeten alle lidstaten nagaan welke eigen rechtsregels al dan niet strijdig zijn met de DSA en die eventueel aanpassen. Vlaanderen deed dat met een decreet dat een aantal wijzigingen aanbrengt in het Mediadecreet. Met een definitieve goedkeuring ervan op 10 november 2023 was Vlaanderen als eerste klaar om de DSA toe te passen. Dat wijzigingsdecreet is nu dus ook bekrachtigd door de Vlaamse Regering en werd op 24 januari 2024 aangenomen door het Vlaams Parlement.
De Vlaamse Regulator voor de Media zal in Vlaanderen optreden als bevoegde autoriteit voor de controle op de DSA.