Jeugdwerk

UITVOERDER: Karel de Grote Hogeschool | 2023

KORT: Met de projectoproep ‘Verbindingsambassadeurs voor het jeugdwerk’ sloegen de minister van Jeugd en de minister van Gelijke Kansen de handen in elkaar om meer diversiteit binnen te brengen in de verschillende vormen van jeugdwerk. Het doel van deze projecten was om alle kinderen en jongeren de kans te geven om te kiezen tussen verschillende jeugdwerkvormen, ongeacht hun diverse achtergrond. Een ‘verbindingsambassadeur’ slaat telkens de brug tussen jongeren die moeilijk toegang vinden tot het jeugdwerk en een jeugdwerking. De 19 geselecteerde projecten liepen van maart 2021 tot februari 2023. De projectoproep kaderde binnen prioriteit 4 'Vrijetijdsbesteding voor allen' van het Jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan (JKP).

De Karel de Grote Hogeschool begeleidde de projecten en bracht hen samen tijdens verschillende lerende netwerken. Uit die begeleidingsopdracht vloeide een onderzoeksrapport voort en een praktische tool die lokale besturen en organisaties kunnen gebruiken bij de aanwerving van een verbindingsambassadeur. 

De 19 gesubsidieerde projecten tonen aan dat je op verscheidene manieren invulling kunt geven aan het concept 'verbindingsambassadeur'. Er worden 6 strategieën onderscheiden tussen vraag en aanbod. Aan de vraagkant maken verbindingsambassadeurs verbinding met kinderen en jongeren en hun gezin, aan de aanbodkant richten ze hun pijlen op de vrijetijdsaanbieders. Verbindingsambassadeurs tonen hoe je met uiteenlopende strategieën de verbinding tussen vraag en aanbod kunt realiseren. Wat telkens terugkomt: een goede verbindingsambassadeur is proactief en legt veelvuldig contacten. Naar mensen toestappen maakt het verschil! 

METHODE EN RESULTATEN:

• Onderzoeksrapport: Verbindingsambassadeurs voor het jeugdwerk - eindrapport van de begeleidingsopdracht
• Instrument: een verbindingsambassadeur in dienst nemen

UITVOERDER: iSOS Kenniscentrum (AP Hogeschool) | 2022

KORT: Welke waarde geven kinderen en jongeren aan het jeugdwerk? Hoe beleven kinderen en jongeren jeugdwerk? Wat ervaren kinderen en jongeren als waardevol? Met dit onderzoek wordt een voorzichtig antwoord gezocht op deze vragen. Het vertrekpunt is een uitgebreide literatuurstudie naar de waarde van jeugdwerk voor de deelnemers vanuit verschillende perspectieven. Kinderen en jongeren komen zelf aan het woord in het tweede deel van het onderzoek. Vanuit een verkennend kwalitatief onderzoek spreken zij zich uit over de waarde van jeugdwerk. In deel 3 formuleren we conclusies en trekken we de discussie open: wat hebben we geleerd, wat valt er nog te leren? Afsluitend komen een aantal aanbevelingen aan bod. Dit onderzoeksrapport is vertaald naar een samenvattend artikel waarin de voornaamste bevindingen uit het kwalitatieve onderzoeksluik gebundeld worden.

THEMA'S: waarden, jeugdwerk

METHODE en RESULTATEN: 

• Onderzoeksrapport: op zoek naar de waarde van het jeugdwerk
• Samenvattend artikel op basis van het onderzoeksrapport

UITVOERDER: imec-SMIT, Vrije Universiteit Brussel, in samenwerking met Mediawijs | 2022

KORT: Digitaal jeugdwerk is jeugdwerk dat proactief digitale media en/of technologie inzet in de activiteiten. Het kan online of offline gebeuren, het kan in elke jeugdwerksetting gebruikt worden en heeft dezelfde doelen als het traditionele jeugdwerk. Het Departement Cultuur, Jeugd en Media erkent het belang van digitaal jeugdwerk, maar had nog onvoldoende zicht op de veelheid en diversiteit aan initiatieven op dit vlak. Het bestaande instrumentarium leek niet altijd voldoende geschikt om digitaal jeugdwerk te omkaderen. Daarom besteedden we deze studie uit. Het rapport bevestigt dat Vlaamse jeugdwerkorganisaties al heel wat interessante en innovatieve initiatieven rond digitaal jeugdwerk hebben uitgerold. De onderzoekers maakten daarvoor eerst een overzicht van digitaal jeugdwerk in Vlaanderen in de breedte. Vervolgens gingen ze over tot de analyse van een aantal cases in de diepte. Tot slot namen ze ook een aantal interessante voorbeelden uit het buitenland mee in beschouwing. Uit de vaststellingen blijkt dat er enkele drempels een verdere groei in de weg kunnen staan. Het onderzoek formuleert aanbevelingen om deze drempels aan te pakken en digitaal jeugdwerk verder te stimuleren. 

THEMA'S: Het onderzoek vond plaats nadat de coronacrisis het digitaal jeugdwerk verder heeft gestimuleerd. Het formuleert aanbevelingen om digitaal jeugdwerk op een volwaardige manier te implementeren in het Vlaamse jeugdwerk, waaronder aanbevelingen op het vlak van communicatie, digitale inclusie, kennisdeling en duurzaamheid. Het rapport biedt ook een mooi overzicht van heel wat inspirerende praktijkvoorbeelden. De studie kadert in het jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan, onder de prioriteit mediawijsheid. 

METHODE en RESULTATEN: eindrapport digitaal jeugdwerk in Vlaanderen

UITVOERDER: Demos vzw | 2021

KORT: De projectoproep Sociale Integratie kaderde binnen het Masterplan Diversiteit in/en het Jeugdwerk (2018-2020) waarbij 16 projecten geselecteerd werden om kinderen en jongeren via ontmoeting en samenwerking in contact te brengen met verschillende organisaties en verenigingen in het brede jeugdwerk. Demos begeleidde de 16 projecten gedurende twee jaar. Aan de hand van een actieonderzoek gingen ze op zoek naar randvoorwaarden, handelingskaders en de beleidsdomeinen waarbinnen de projecten actief waren. Dit resulteerde enerzijds in een onderzoeksrapport ‘Ontmoetingen in het jeugdwerk’ en anderzijds in een praktische vorming over deze thematiek. Meer informatie vind je op de site van Demos vzw. 

THEMA'S: Ontmoeting en samenwerking

METHODE en RESULTATEN: onderzoeksrapport projecten sociale integratie

UITVOERDER: Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen (AP) | 2018

KORT: In het kader van het Masterplan diversiteit in/en het jeugdwerk 2018-2020 riep het Departement CJM het Vlaamse jeugdwerk op om in te zetten op het bouwen van bruggen naar jongeren die vandaag minder bereikt worden door dat jeugdwerk. Ondanks de toenemende diversiteit in de samenleving blijft het jeugdwerk eerder homogeen en nemen doelgroepen in verschillende mate deel aan dat jeugdwerk. De projectoproep leverde twaalf gefinancierde projecten op. Die moeten de brug slaan tussen bestaande jeugdwerkingen in de vrije tijd en/of andere organisaties die kinderen en jongeren in hun brede diversiteit bereiken.

THEMA'S: Voor de opvolging van de twaalf gefinancierde projecten was het nodig om de processen van bruggenbouwen systematisch te begeleiden, in kaart te brengen en te evalueren. De vraag is hoe, door bruggen te bouwen, het jeugdwerk en de jeugdwerkorganisaties erin slagen om drempels weg te werken, zodat diverse jongeren zich aangesproken voelen, zich in het thema of het aanbod herkennen en volwaardig willen en kunnen participeren. In die context is de bruggenbouwer meer dan zomaar een link die verschillende actoren of groepen samenbrengt of tot samenwerking brengt.

METHODE en RESULTATEN: eindrapport begeleidingsonderzoek 'Bruggenbouwen in en met het jeugdwerk'

UITVOERDER: Hogeschool VIVES | 2016-2018

KORT: Het departement wilde een beeld krijgen van d gevolgen van de nieuwe regelgeving kadervorming.  De regelgeving is een 'compromis' voor een zeer diverse sector om tot een generiek attest te komen. De hoge waardering voor de kwaliteit van de kadervorming en het feit dat deelname aan een traject jongeren versterkt als animator, hoofdanimator or instructeur, maar ook als mens, vormen een bevestiging van het belang van kadervorming en van een overheid die kadervormingsinitiatieven ondersteunt. Een aantal wijzigingen in het decreet zouden het draagvlak verder kunnen versterken.

THEMA'S: Op welke manier wordt de nieuwe regelgeving in de praktijk gebracht? Wat zijn de ervaringen van deelnemers, verenigingen, stageplaatsen en administratie bij de vernieuwingen? Wat is het effect van de nieuwe trajecten op de competenties die de deelnemers verwerven?

METHODE en RESULTATEN: eindrapport evaluatieonderzoek 'decreet Kadervorming'

UITVOERDER: Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen (Odisee) en KU Leuven onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek | 2014-2015

KORT: 787 ouders (een diverse weerspiegeling van de samenleving) werden bevraagd over hun relatie met het jeugdwerk - over hun deelname, tevredenheid, verwachtingen en betrokkenheid.

THEMA’S: Onder andere de nood aan informatie en communicatie, de uitdagingen van vertrouwen en beeldvorming, de concurrentie met andere vrijetijdsactiviteiten, de prijs van de vakantiekampen, enzovoort.

METHODE en RESULTATEN: eindrapport onderzoek 'Ouders en jeugdwerk'

UITVOERDER: Kind en Samenleving vzw | 2014-2015

KORT: Deze studie werd in het leven geroepen om een beter beeld te krijgen van de deelnemers, begeleiding en werking op speelpleinen. De focus lag op de sterktes, zwaktes en mogelijke groeipaden van de werkingen.

THEMA’S: Het onderzoek was erg omvangrijk, met thema’s als het engagement, de coaching en de verloning van de begeleiding, bereik en diversiteit van de speelpleinen, de relaties met andere organisaties, de globale beleving van de kinderen, enzovoort.

METHODE en RESULTATEN: eindrapport onderzoek 'Speelpleinwerkingen in Vlaanderen en Brussel'

UITVOERDER: Katholieke Hogeschool VIVES en Vrije Universiteit Brussel | 2013-2014

KORT: Het Departement wilde een beeld krijgen van de deelnemers, begeleiding en werkig van de jeugdhuizen, door middel van een bevraging bij bezoekers, vrijwilligers, dagelijkse leiding en beroepskrachten.

THEMA’S: Het onderzoek focuste onder andere op de mate van engagement bij leden en leiding, diversiteit binnen de deelnemersgroep, het bereiken van laaggeschoolde jongeren in een niet-stedelijke context en de relaties met andere organisaties.

METHODE en RESULTATEN: eindrapport onderzoek 'Jeugdhuizen in Vlaanderen'

UITVOERDER: KATHO Hogeschool en Universiteit Gent | 2012-2013

KORT: Het departement wilde een beeld krijgen van jongeren die deelnemen aan dit soort jeugdwerk, net als van de begeleiding en de werkingen. Door de verzameling van cijfers en sterktes, zwaktes, noden en mogelijkheden, stelde dit onderzoek ons in staat om een beter beleid uit te werken voor jeugdwerk voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren.

THEMA’S: De sector werd maximaal betrokken bij de studie, door een strategische stuurgroep van experten en een analyse van de resultaten met focusgroepen waarin leden, begeleiding en coördinatoren aan het woord kwamen.

METHODE en RESULTATEN: eindrapport onderzoek 'Jeugdwerk met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren'

UITVOERDER: Universiteit Gent, vakgroepen Sociologie en Sociale Agogiek | 2009-2010

KORT: Het departement wilde een beeld krijgen van de werking, leiding en leden van de jeugdbewegingen anno 2009-2010. De studie onderzoekt de gezondheid van vijf jeugdbewegingen (Chiro, FOS, KLJ, KSJ-KSA-VKSJ en Scouts & Gidsen Vlaanderen) en formuleert een aantal werkpunten - zoals veilige infrastructuur, vormingen en netwerken met andere sectoren.

THEMA’S: Het onderzoek trekt conclusies over 9 onderwerpen: perceptie en realiteit, infrastructuur, diversiteit, waarden en opvattingen, vergelijking tussen koepels en groepen, verkleutering, engagement, tevredenheid en de relaties tussen leden en leiding.

METHODE en RESULTATEN: eindrapport onderzoek 'Jeugdbewegingen in Vlaanderen'