Onderzoek lokaal jeugdbeleid

UITVOERDER: De Verenigingscoach | 2022

KORT: Kinderen en jongeren nemen heel wat vrijwillig engagement op, al dan niet in georganiseerd verband. Jeugdwerk en andere vrijwillig engagement zijn zeer populair, maar de waarde ervan wordt nog vaak miskend. Ook blijven bepaalde vormen van vrijwillige inzet onzichtbaar. De erkenning van de waarde van vrijwilligerswerk en van de opgebouwde competenties is daarom cruciaal.

Dit onderzoek belicht niet louter het formeel erkennen van verworven competenties. Het behandelt ook de aspecten die het voor jongeren mogelijk moeten maken om via vrijwilligerswerk met hun talenten aan de slag te gaan en zo hun competenties te versterken. Het onderzoek kadert binnen prioriteit 3 van het Vlaams Jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan 2020-2024 (JKP), namelijk 'Engagement aan de samenleving door vrijwillige inzet'. 

THEMA'S: Een belangrijk thema bij het erkennen en versterken van competenties is een lokaal ondersteuningsbeleid op maat van jonge vrijwilligers. Ook inclusief en drempelverlagend werken speelt een belangrijke rol, met aandacht voor toegankelijkheid en gelijke kansen voor elke jongere; of werk maken van een sterk vrijwilligersbeleid dat vrijwilligers erkent en ondersteunt.  

METHODE EN RESULTATEN: 

• Onderzoeksrapport 'Erkenning geven aan competenties van jonge vrijwilligers'
• Samenvatting onderzoeksrapport 'Erkenning geven aan competenties van jonge vrijwilligers'

UITVOERDER: Hogeschool VIVES | 2022

KORT: Jeugdwerkinitiatieven voor of door kinderen en jongeren worden nog vaak geplaagd door overdreven regelgeving of ‘regulitis’. In opdracht van ons departement onderzocht Hogeschool VIVES welke goede praktijken er op lokaal niveau bestaan en hoe we de bestaande drempels kunnen wegwerken. Het onderzoek kadert binnen prioriteit 3 van het Vlaams Jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan 2020-2024 (JKP), namelijk 'Engagement aan de samenleving door vrijwillige inzet'.

THEMA'S: Bij de aanpak van regulitis op lokaal niveau is de rol van de jeugdambtenaar van essentieel belang. In een verkennend, kwalitatief onderzoek werden 7 praktijken van lokale besturen in beeld gebracht. Die praktijken hebben oog voor de (on)zichtbare drempels en bieden daar een antwoord op, zodat het voor alle kinderen en jongeren mogelijk wordt om zich vrijwillig te engageren.  

METHODE EN RESULTATEN: 

• Rapport 'Aanpak van regulitis bij vrijwillig engagement van jongeren'
• Samenvatting rapport 'Aanpak van regulitis'
• Lees de voornaamste aanbevelingen uit het rapport voor jeugdambtenaren en lokale besturen

UITVOERDER: KU Leuven Instituut voor de Overheid | 2021

KORT: De tweemeting is een vervolgonderzoek. De Vlaamse overheid volgt namelijk sinds 2013 de lokale beleidspraktijk in het jeugdbeleid en het planproces in de context van de beleids- en beheerscyclus systematisch op. In dat jaar werd een nulmeting georganiseerd. Doel was om zicht te krijgen op evoluties, verwachtingen en ervaringen rond het plannen en uitvoeren van het lokale jeugdbeleid. In 2016 volgde een eenmeting. Die schetste evoluties sinds de nulmeting en analyseerde de nieuwe context en tools voor de lokale beleidscyclus onder het eerste strategische meerjarenplan (MJP). De focus in deze tweemeting ligt op het MJP 2020-2025 en de wijze waarop dit plan werd opgemaakt en wordt uitgevoerd in de lokale besturen in Vlaanderen.

THEMA’S: Onder andere de rollen van jeugdambtenaren, de participatie van kinderen en jongeren bij het lokale jeugdbeleid en de rol van de jeugdraad.

METHODE en RESULTATEN: 

• Onderzoeksrapport Tweemeting jeugdbeleid in lokale besturen
• Samenvatting onderzoeksrapport Tweemeting
• Herbekijk het webinar met een presentatie van de onderzoeksresultaten en aanbevelingen

UITVOERDER: Hogeschool Gent en Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen | 2018

KORT: De publicatie bevat een visietekst over wat een kindvriendelijke stad of gemeente anno 2018 betekent en reikt een kader aan dat handvatten biedt om te kunnen evalueren of een stad of gemeente al dan niet als kind- en jeugdvriendelijk kan worden beschouwd.

THEMA'S: Het inspiratiekader is opgebouwd uit verschillende delen. In een eerste deel maken we een omgevingsanalyse van diverse actuele uitdagingen die vandaag mee vormgeven aan een kindvriendelijk lokaal beleid: waar worden steden en gemeenten mee geconfronteerd wanneer ze vandaag invulling geven aan een lokaal kindvriendelijk beleid? Het tweede deel reikt bouwstenen aan om te werken aan en een evaluatie te maken van kindvriendelijkheid: hoe kan kindvriendelijkheid lokaal vorm krijgen, gegeven deze uitdagingen? In een derde en laatste deel brengen we spanningsvelden in beeld: waar kunnen steden en gemeenten op botsen wanneer ze aan de slag gaan met deze bouwstenen?

METHODE en RESULTATEN: Inspiratiekader voor een kindvriendelijke stad of gemeente

UITVOERDER: KULeuven Instituut voor de Overheid | 2016

KORT: Aan de hand van een websurvey die werd ingevuld door jeugdschepenen, jeugdambtenaren en jeugdraadsleden in 80% van de Vlaamse gemeenten, peilden we naar de bevindingen na de invoering van het strategische meerjarenplan. De studie is een vervolg op de Nulmeting Lokaal Jeugdbeleid (zie verder).

THEMA’S: Onder andere de rol van jeugdambtenaren, de participatie van kinderen en jongeren bij het lokale jeugdbeleid en de financiële kant ervan.

METHODE en RESULTATEN: eindrapport 'Eenmeting lokaal jeugdbeleid'

UITVOERDER: Departement Cultuur, Jeugd en Media | 2016

KORT: Het rapport bevat cijfers over de jeugdwerkinitiatieven in de Vlaamse steden en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en over de demografie van de jeugd in die steden. Het gaat niet om nieuwe cijfers: we verzamelden cijfers uit bestaande publicaties en databanken.

THEMA'S: Aan de hand van cijfers over demografie, kansarmoede, migratie-achtergrond, scholing en werkloosheidsgraad proberen we een zicht te krijgen op wie die kinderen en jongeren zijn die in de Vlaamse steden wonen, spelen en naar school gaan en welke de context is waarin ze leven en waarbinnen het jeugdwerk actief is. Daarnaast werpen we een blik op het jeugdwerk in de stad en proberen we op basis van bestaande cijfers te achterhalen wie er actief is en welke kinderen en jongeren aan het jeugdwerk deelnemen. We kijken wie een begeleidersrol opneemt en hoe het jeugdwerk door de stedelijke overheid ondersteund wordt.

METHODE en RESULTATEN: rapport 'In cijfers gevat: jeugd(werk) in de stad'

UITVOERDER: Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen | 2014-2015

KORT: Het cijferboek bevat gegevens over het gemeentelijke jeugdbeleid in 2014-2015. De cijfers werden verzameld op basis van een omvangrijke enquête bij de jeugddiensten. Dat leverde heel wat kwantitatieve gegevens op in verband met het gemeentelijke jeugdbeleid, die waar mogelijk worden toegelicht en in verband gebracht met maatschappelijke beleidsontwikkelingen. Op die manier wil het cijferboek een bijdrage leveren aan de verdere uitbouw van het lokale jeugdbeleid.

THEMA'S: Eerst wordt de bestuurlijke organisatie van de gemeente onder de loep genomen, met een analyse van de politieke verantwoordelijken, het personeelsbestand, verzelfstandiging en intergemeentelijke samenwerking. Vervolgens komt interactief bestuur aan bod als een van de hoekstenen van het gemeentelijk jeugd- en jeugdwerkbeleid. Een derde deel is volledig gewijd aan het jeugdwerkbeleid (ondersteuning, aanbod, infrastructuur) van de lokale besturen. Tot slot bekijken we aspecten rond jeugdruimte, informatie en communicatie, en de samenwerking met andere sectoren binnen het gemeentebestuur.

METHODE en RESULTATEN: Cijferboek lokaal jeugdbeleid 2014-2015

UITVOERDER: Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen| 2014-2015

KORT: Onderzoekers maakten een evolutieschets van twintig jaar lokaal jeugdbeleid, op basis van beleidsdocumenten, wetenschappelijke gegevens, interviews met sleutelfiguren en cijferboeken.

THEMA’S: Het onderzoek analyseert de bredere focus die het lokale jeugdwerk ontwikkelde, de professionele jeugddiensten binnen het lokale beleid, en de thema’s inspraak, toegankelijkheid en verdraagzaamheid.

METHODE en RESULTATEN:  eindrapport 'Een terugblik op 20 jaar lokaal jeugdbeleid'

UITVOERDER: KU Leuven Instituut voor de Overheid | 2013-2014

KORT: In deze nulmeting ging de KUL na hoe lokale besturen hun jeugdwerkbeleid vormgeven en wie de relevante actoren zijn. Het was geen evaluatie van het beleid, maar moest de mogelijkheden en bedreigingen tonen waar de overheid met een meerjarenplan op kon inspelen.

THEMA’S: De studie behandelde onder andere de strategieën en samenwerkingen van de jeugddienst en de manier waarop kinderen en jongeren op het beleid wegen.

METHODE en RESULTATEN: eindrapport 'Nulmeting lokaal jeugdbeleid'.

Onderzoeksrapport