'Gosjdieël' erkend als immaterieel erfgoed
De minister van Cultuur plaatst een nieuw element op de Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed: 'Gosjdieël', een gebruik uit het Pajottenland waarbij kinderen op de laatste dag van het jaar van deur tot deur gaan om hun ‘Godsdeel’ te vragen.
De Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed geeft een overzicht van ons niet-tastbaar erfgoed: onze kennis, gewoontes, gebruiken en praktijken die dermate belangrijk zijn dat we ze moeten koesteren om aan volgende generaties te kunnen doorgeven. De minister kan twee keer per jaar nieuwe elementen toevoegen aan die Inventaris. Eens ze erop staan, behoren ze officieel tot het Vlaams immaterieel erfgoed.
Vragen om ‘Godsdeel’
Gosjdieël (of Goshjiel) roepen is een eeuwenoud gebruik uit Zuidwest-Pajottenland. In de voormiddag van oudejaarsdag 31 december trekken kinderen in Galmaarden, Tollembeek en Vollezele van huis tot huis om hun ‘Godsdeel’ te vragen.
De kinderen zijn meestal tussen 6 en 12 jaar oud en worden Gosjdieëlers genoemd. Ze bellen aan en begroeten de bewoner met een vrolijke en luide ‘gosjdieël’. Als beloning geeft de bewoner de Gosjdieëlers enkele euro’s of eurocenten. Dat geld verzamelen de kinderen naar aloude gewoonte in een washandje.
Herleving van de traditie na 2014
De traditie gaat terug op een oude christelijke gewoonte waarbij minderbedeelden rond Kerstmis en Nieuwjaar hun ‘Godsdeel’ gingen vragen bij alle huizen in de gemeente. De armen hoopten dat het vooruitzicht op het nieuwe jaar de bemiddelde burgers in een vrijgevige bui zou brengen. Gaandeweg namen kinderen het vragen om het Gosjdieël over.
In 2014 was de Gosjdieëltraditie echter bijna volledig verdwenen. De vereniging ErGoed Galmaarden-Tollembeek-Vollezele besloot toen om het gebruik nieuw leven in te blazen. Dankzij de inzet van de erfgoedvereniging neemt het aantal deelnemende kinderen jaar na jaar gestaag toe.
Diezelfde vereniging brengt om 12.30 u. op oudejaarsdag alle Gosjdieëlers en hun volwassen begeleiders samen bij de kerstboom op de markt voor een lekkere traktatie na het Gosjdieël roepen.