‘Ruiters’ van Roesen zijn nieuwe Vlaamse topstukken
Voortaan zijn in M – Museum Leuven de ‘Ruiters’ van Roesen te bezichtigen, twee nieuwe Vlaamse topstukken. Het gaat om unieke middeleeuwse retabelfragmenten van een uitzonderlijke kwaliteit. Minister van Cultuur Sven Gatz besliste in het kader van het Topstukkendecreet om de stukken aan te kopen. Het Leuvense museum krijgt ze in langdurige bruikleen.
De Leuvense retabelfragmenten zijn Vlaams topstukken om verschillende redenen. Ze zijn uniek omdat ze een duidelijke signatuur dragen. Dat is erg uitzonderlijk voor dergelijke beelden. Bovendien is het snijwerk van een uitzonderlijk hoog niveau. De detaillering van de gezichten van ruiters en paarden, maar ook van het tuig van de paarden en de wapenrusting en maliënkolders is bijzonder fijn uitgewerkt.
M is beheerder bij uitstek
Minister Gatz oordeelde dat M de meest aangewezen instelling is om de stukken te beheren. “M is hét museum in Vlaanderen dat zich op internationaal niveau als kenniscentrum rond middeleeuwse beeldhouwkunst profileert en ook als dusdanig erkend wordt. De instelling heeft alle expertise in huis om de aangeworven topstukken verder te onderzoeken, documenteren, conserveren en aan het publiek te tonen”, aldus de minister. “Bovendien vormen de twee ruiterfragmenten een logische aanvulling op de rijke collectie middeleeuwse beeldhouwkunst die M beheert en die tot de beste van het land kan gerekend worden. M kent intussen ook een lange traditie van tentoonstellingen, wetenschappelijk onderzoek en publicaties rond middeleeuwse beeldhouwkunst. De nieuwe aanwinsten zijn er dus in uitstekende handen.”
Over de retabelfragmenten
De retabelfragmenten dateren uit het begin van de 16de eeuw en zijn door de Leuvense beeldhouwer Hendrik Roesen vervaardigd uit eikenhout. Ze stellen vier Romeinse ruiters voor. Ooit maakten ze deel uit van een groter passieretabel, bedoeld om op een kerkaltaar te staan. De ruiters flankeerden daarin een centraal beeld van de kruisiging van Christus.
Door hun uitzonderlijke snijwerk behoren deze ruiters tot het allerbeste dat de Brabantse retabelkunst van het begin van de 16de eeuw te bieden heeft. Het is uitzonderlijk dat de retabelfragmenten toegeschreven kunnen worden aan een middeleeuwse beeldhouwer die bekend is uit de archieven. Dit zal de onderzoekers van M in staat stellen om het overgebleven oeuvre van de kunstenaar opnieuw samen te brengen. Ook artistiek is Hendrik Roesen een sleutelfiguur. Hij was degene die de elitaire beeldcultuur uit Brussel democratiseerde en lag zo mee aan de basis van de golden age van de Brabantse retabelkunst in het begin van de 16de eeuw.
De retabelfragmenten zijn nog tot 19 april 2020 te bekijken in M als deel van de collectiepresentatie ‘Verzamelen is een kunst’. Daarna gaan ze even het museumdepot in voor verder onderzoek. Ze komen terug in 2021 voor een collectiepresentatie rond Hendrik Roesen.