Vaandel Schuttersgilde ’s-Gravenwezel opgenomen in Topstukkenlijst
Het beschilderde vaandel uit 1666 is zeldzaam en onmisbaar in Vlaanderen en werd daarom op de Topstukkenlijst geplaatst door de Vlaamse minister van Cultuur. Het is een van de weinige 17de-eeuwse schuttersvaandels die bewaard zijn gebleven. Op enkele exemplaren na dateren Vlaamse schuttersvaandels van de 18de tot 20ste eeuw. Bovendien hebben baniers de tand des tijds zelden overleefd. Dat maakt dit vaandel extra bijzonder.
Het schuttersvaandel van ‘s-Gravenwezel
Het driehoekige vaandel is onlosmakelijk verbonden met de Kempense gemeente ’s-Gravenwezel. Het beeldt de parochiepatrones Sint-Catharina van Alexandrië af met rad en zwaard terwijl ze keizer Maxentius vertrapt. Naast haar staat Sint-Sebastiaan in wapenrusting als patroonheilige van de handbooggilde. Bovenaan staat de datum ‘1666’ en onderaan de naam van de gemeente 's'Gravenwesel’.
Het vaandel werd op 17 december 1984 door de familie Gillès de Pélichy geschonken aan de heemkundige kring De Drie Rozen.
Schuttersgilden
Schuttersvaandels getuigen van de lange Vlaamse geschiedenis van schuttersgilden. Die begon in de middeleeuwen. Een schuttersgilde was een lokale militie die de stad of het dorp moest beschermen tegen externe aanvallen.
De eerste schuttersgilden waren kruisbooggilden. De leden waren rijke burgers en Sint-Joris was hun patroonheilige. Later doken ook handbooggilden op die Sint-Sebastiaan als beschermheilige vereerden. Een handboog was stukken goedkoper dan een kruisboog. Daardoor was een handbooggilde toegankelijk voor een minder gegoede klasse.
Ook vandaag zijn er nog gilden actief. Nu hebben ze vooral een sociale, culturele en toeristische functie. Zeker in de Kempen vormen ze een traditie en zijn ze belangrijk voor de lokale gemeenschap.
Over de Topstukkenlijst
De Topstukkenlijst wordt opgesteld op basis van het Topstukkendecreet. Dat decreet zorgt voor de bescherming van roerend cultureel erfgoed dat voor de Vlaamse Gemeenschap in Vlaanderen bewaard moet blijven. Het gaat om objecten die wegens hun bijzondere archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis als zeldzaam en onmisbaar worden beschouwd.
Het Topstukkenfonds voorziet in de nodige middelen om belangrijk erfgoed aan te kopen en zo voor ongewenste uitvoer te behoeden. De door het Topstukkenfonds aangekochte topstukken worden in bruikleen gegeven aan publieke musea in Vlaanderen.
De Topstukkenlijst telt op dit moment al meer dan 1000 zeldzame en onmisbare voorwerpen en verzamelingen. Voor die Topstukken gelden speciale beschermingsmaatregelen en uitvoerbeperkingen. Dit erfgoed behouden is van groot belang. Daarom kun je hiervoor restauratiesubsidies aanvragen.