Glazeniersarchief Capronnier op Topstukkenlijst
Het Glazeniersarchief Capronnier is definitief beschermd als Vlaams topstuk. De Brusselse glazeniers François en Jean-Baptiste Capronnier waren toonaangevende glaskunstenaars. Uniek aan hun archief is dat het zo compleet is. Vandaag is het een belangrijk archief voor monumentenzorgers en onderzoekers.
Vernieuwde interesse in glasschilderkunst
Het glazeniersatelier Capronnier werd opgericht door vader François (1779-1853) en in 1839 overgenomen door zijn zoon Jean-Baptiste (1814-1891). Het was een van de meest toonaangevende ateliers aan het begin van de 19de eeuw, een periode met een vernieuwde interesse in glasschilderkunst. François had tijdens zijn loopbaan in de porseleinfabriek van Sèvres pionierswerk verricht door het brandglasschilderen opnieuw op punt te stellen.
Naast vader en zoon Capronnier werkten ook de belangrijkste historieschilders van die tijd mee aan de taferelen, onder wie François-Joseph Navez (1787-1869), Charles De Groux (1825-1870) en Constantin Meunier (1831-1905).
Vader en zoon maakten niet alleen nieuwe ramen, maar voerden ook restauraties uit van historische glasramen in monumentale kerkgebouwen in België, zoals de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal in Brussel en de Sint-Jacobskerk in Antwerpen.
Het atelier Capronnier heeft zo zijn stempel gedrukt op vele restauraties en op de neogotische kerkgebouwen die in de negentiende eeuw in Vlaanderen verrezen. Op die manier heeft het glazeniersbedrijf mee het architecturale beeld van de neogotiek in Vlaanderen bepaald.
Foto: Uitvoeringstekening voor de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek in Tongeren - © Repro KADOC-KU Leuven
Restauraties, oud en nieuw
Het is uitzonderlijk dat hun archief, dat bijna een eeuw continuïteit overspant, zo volledig bewaard gebleven is. Het bevat een tweeduizendtal uitvoeringstekeningen op ware grootte, voorstudies, ontwerptekeningen op schaal en foto’s van uitgevoerde nieuwe realisaties en restauraties. Hun archief is anno 2020 dan ook van grote waarde voor de huidige restauratoren van deze gebouwen.
Omdat het archief onontbeerlijk is voor de zorg en studie van het negentiende-eeuwse patrimonium, werd het na een inventarisatie in 1996-1997 in 2006 door de Vlaamse minister van Cultuur aankocht. Het wordt bewaard in het Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving van de KU Leuven, waar het ter beschikking staat van onderzoekers.
Na de restauratiecampagnes in 2007 en 2009 loopt er op dit moment een derde grote restauratiecampagne op een deel van de stukken, waarna het archief nog beter geraadpleegd kan worden.
Over de Topstukkenlijst
Het Topstukkendecreet zorgt voor de bescherming van roerend cultureel erfgoed dat voor de Vlaamse Gemeenschap in Vlaanderen bewaard moet blijven. Het gaat om objecten met een bijzondere archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis.
Op basis van het decreet wordt een Topstukkenlijst van zeldzame en onmisbare voorwerpen en verzamelingen opgesteld. Voor die beschermde voorwerpen gelden speciale beschermingsmaatregelen en uitvoerbeperkingen. Omdat aan het behoud van dit erfgoed heel veel belang wordt gehecht, is het ook mogelijk er restauratiesubsidies voor aan te vragen.