Wat is klimaatrechtvaardigheid?
De klimaatcrisis raakt ons allemaal, maar niet iedereen draagt dezelfde last. Terwijl de gevolgen van klimaatverandering steeds duidelijker worden, zijn het vooral de meest kwetsbare groepen in onze samenleving die de zwaarste klappen krijgen. Dit artikel belicht de drie belangrijkste manieren waarop de klimaatcrisis onrechtvaardig is voor mensen met lage inkomens.
Tekst door Tom Stevens en Maud Buytaert van Reset.Vlaanderen
Afbeelding: © Anja, Pixabay
Driemaal getroffen
Ten eerste hebben mensen onderaan de inkomensladder de kleinste uitstoot van broeikasgassen. Zij hebben dus het minst bijgedragen aan de klimaatcrisis. Helaas voelen zij de gevolgen van de klimaatcrisis des te harder en vaker. Denk maar aan hittegolven: als je in een klein appartement in een verharde buurt met weinig toegang tot groen woont, kan je minder snel verkoeling opzoeken.
Ten tweede zijn mensen met lagere inkomens kwetsbaarder voor natuurrampen. Een goed voorbeeld zijn de overstromingen in Pepinster in 2021. De huizen die daar de meeste schade opliepen, waren typisch kleine, slecht gelegen woningen die vaak ook nog slecht verzekerd waren. Mensen die het al niet breed hadden, zijn daardoor jarenlang in miserie gedompeld.
Ten derde komt de onrechtvaardigheid voort uit overheidsmaatregelen die te kort schieten. Veel van die maatregelen komen vooral ten goede aan de middenklasse of zelfs de hoogste inkomens, terwijl degenen die het meest nood hebben aan hulp vaak over het hoofd worden gezien. In de bouwsector zie je dat bijvoorbeeld bij renovatiepremies: meer dan de helft van de premies voor energiebesparende renovaties komt terecht bij de 30% huishoudens met de hoogste lonen. De laagste inkomenscategorie bij Mijn VerbouwPremie is immers te breed gedefinieerd, waardoor het onmogelijk is om gerichte steun te bieden aan de écht laagste inkomens.
Conclusie
De klimaatcrisis legt niet alleen een zware druk op onze planeet, maar ook op de ongelijkheden binnen onze samenleving. Mensen met lage inkomens dragen het minst bij aan de oorzaak, maar ondervinden de grootste gevolgen en krijgen de minste hulp. Het is essentieel dat toekomstig klimaatbeleid niet alleen duurzaam, maar ook rechtvaardig is, zodat de lasten en voordelen eerlijker verdeeld worden.
Hoe kan jij hieraan bijdragen via deze Green Deal?
De transversale werkgroep klimaatrechtvaardigheid wil nadenken over oplossingen en concrete aanbevelingen doen zodat ook de meest kwetsbare groepen maximaal welvaren bij de positieve effecten die we met de Green Deal Klimaatbestendige Omgeving willen realiseren.
Mee jouw schouders zetten onder een klimaatrechtvaardig Vlaanderen? Dat kan via de transversale werkgroep klimaatrechtvaardigheid!
Deelnemen?
Bekijk hoe jouw organisatie kan deelnemen aan deze Green Deal.