Klimaatrechtvaardigheid verwijst naar het streven naar eerlijkheid en gelijkheid bij het aanpakken van de klimaatcrisis. Het houdt in dat alle mensen, ongeacht hun achtergrond, dezelfde rechten en kansen moeten hebben om te profiteren van maatregelen om de klimaatverandering tegen te gaan en zich aan te passen aan de gevolgen ervan.

Dit omvat onder meer het erkennen en adresseren van de ongelijke impact van de klimaatverandering op verschillende gemeenschappen, met name degenen die het minst hebben bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen maar het zwaarst getroffen worden door de gevolgen ervan, zoals arme en kwetsbare bevolkingsgroepen.

Klimaatrechtvaardigheid pleit ook voor het betrekken van deze gemeenschappen bij besluitvormingsprocessen en het toekennen van middelen die hen kunnen helpen om zich aan te passen en veerkrachtig te worden tegen de effecten van de klimaatverandering.

Het belang van klimaatrechtvaardigheid is tweeledig:

Enerzijds is er het ethische en morele perspectief. Klimaatrechtvaardigheid is gebaseerd op het principe van gelijkheid en rechtvaardigheid. Het erkent dat klimaatverandering ongelijk verdeeld is en dat sommige groepen disproportioneel worden getroffen (bv. arme gemeenschappen, inheemse volkeren en ontwikkelingslanden). Deze groepen hebben vaak het minst bijgedragen aan de klimaatverandering, maar dragen wel de zwaarste lasten van de gevolgen ervan.

Anderzijds is klimaatrechtvaardigheid ook cruciaal voor het bereiken van effectieve oplossingen voor de klimaatcrisis. Het betrekken van diverse gemeenschappen bij het besluitvormingsproces en het aanpakken van de specifieke behoeften van de meest kwetsbare groepen vergroot de acceptatie en implementatie van klimaatmaatregelen.

Mensen in kwetsbare situaties zijn extra gevoelig voor de gevolgen van de klimaatverandering. Zij dragen vaak het minst bij aan de klimaatverandering, maar ondervinden wel vaak het snelst de negatieve gevolgen. In de ontwikkeling van adaptieve maatregelen wordt de stem van die kwetsbare groepen vaak nog onvoldoende gehoord, waardoor de bezorgdheden soms te weinig worden meegenomen in het besluitvormingsproces. Door mensen in kwetsbare situaties een stem te geven, bieden we een kans om die vicieuze cirkel te doorbreken.

In de werkgroep ‘klimaatrechtvaardigheid’ van deze Green Deal brengen we actoren samen rond het desbetreffende thema. We streven naar een mix van organisaties met kennis rond het betrekken van kwetsbare groepen in verschillende domeinen gelieerd aan klimaatadaptatie, en actoren die op zoek zijn naar inspiratie om het betrekken van kwetsbare groepen in hun eigen werking en projecten te integreren.

Deze werkgroep werkt transversaal om aandachtspunten inzake sociale gelijkheid te detecteren in de acties van andere werk- en focusgroepen. Daarnaast doet deze werkgroep ook zelf voorstellen, verzamelen we kennis en denken we na over oplossingen om processen te herdenken met als doel groepen in kwetsbare situaties te versterken in het ontwikkelen van een klimaatbestendige omgeving en een klimaatadaptief beleid. Daarvoor formuleren we langetermijnoplossingen en hopen we praktijkvoorbeelden te ondersteunen om een inclusief klimaatadaptief omgevingsbeleid te bevorderen.