Project: Dorp Maken in Vorselaar
Het project ‘Dorp Maken in Vorselaar’ is uitgevoerd door RE-ST in opdracht van de Stichting Michiel en de gemeente Vorselaar. Het doel was om de ruimtelijke potenties van het bouwblok rondom het klooster in het centrum van Vorselaar te verkennen. Op deze locatie hebben de Zusters van Vorselaar verschillende scholen gesticht, waaronder het Kardinaal Van Roey Instituut (een middelbare school met internaat), Windekind (een lagere school) en de Duizendpoot (een kleuterschool). Ook de campus van de lerarenopleiding van Hogeschool Thomas More bevindt zich op deze site.
Ingediend door RE-ST bij de focusgroep ‘Natuurversterkende stedenbouw’
De aanbevelingen die uit dit project voortkomen, bestrijken diverse ruimtelijke thema’s en vormen samen een strategisch kader om toekomstige transformaties op de site integraal en duurzaam in te passen binnen de context van Vorselaar. Dit onderzoek kan worden gezien als een voorbereidende stap richting een integraal masterplan voor de site, ontwikkeld in samenwerking met alle betrokken stakeholders.
RE-ST heeft in een volgende fase een masterplan opgesteld voor het Kardinaal Van Roey Instituut en werkt momenteel aan een herbestemmingsstudie voor de kloostergebouwen van de Zusters van Vorselaar. In het kader van deze laatste studie zijn er reeds twee interventies uitgevoerd in het klooster.
Klimaatadaptieve acties
Herbestemming in plaats van nieuwbouw
Ten eerste werd een nieuwe dagzaal voor de zusters ingericht door onderbenutte ruimtes binnen het klooster te optimaliseren volgens een ontwerp van RE-ST. Hierdoor was het niet langer nodig om een nieuwbouw in de Engelse tuin te realiseren. Ten tweede werd na een haalbaarheidsstudie van RE-ST voor de gemeente Vorselaar besloten om de geplande nieuwbouw voor een bibliotheek te wijzigen. De bibliotheek werd ondergebracht in de voormalige, weinig gebruikte ontvangstzaal van het klooster. Begin 2023 werd Voet Architectuur aangesteld om deze plannen te realiseren, en in 2024 werd de bibliotheek geopend.
Nabij en inclusief
In een co-creatieproces ontwierp Voet Architectuur een nieuwe inrichting voor de bibliotheek als ‘derde ruimte’. Tijdens een reeks workshops met het bibliotheekteam werd nagedacht over de bibliotheek als een plek die voor nabijheid zorgt, zowel fysieke nabijheid (een toegankelijke ruimte) als mentale nabijheid (de bibliotheek als herkenningspunt in het dorp). De bibliotheek werd zo een inclusieve ruimte voor inspiratie, leren en ontmoeting, met onder andere een leesplek, stille studieruimte, koffiehoek en speels leeslandschap voor kinderen.
Authenticiteit en circulariteit voorop
De feestzaal werd in originele staat hersteld. De authentieke neogotische ruimte met glazen koepel en kleurrijke tegelvloer werden in het ontwerp versterkt. Boekenrekken, verlichtingsarmaturen en keukentoestellen werden hergebruikt. Nieuwe elementen in groen, blauw en geel, zoals de toog en leestafels, zijn gemaakt in samenwerking met de technische dienst van Vorselaar en de leerlingen van de derde graad houtbewerking van kOsh Herentals.
Lopende studies
Momenteel loopt nog de herbestemmingsstudie voor het klooster, waarbij verschillende toekomstscenario’s worden onderzocht. De recente beslissing van het Thomas More Instituut zal eveneens worden bekeken om de impact op het klooster, de gehele achterliggende scholensite en het centrum van Vorselaar te beoordelen.
Te overwinnen drempels
Om van dit project een succesverhaal te maken dient een ‘coalitie’ van alle stakeholders te worden opgericht die op structurele basis willen investeren om een gemeenschappelijke visie naar zowel gebruik, beheer als ontsluiting uit te schrijven voor de site. Daarnaast moet worden gezocht naar financiële middelen om deze gemeenschappelijke visie op te maken én op te langere termijn op te volgen. Ten slotte dient de ‘nieuwbouw’-modus waarin sommige stakeholders zich nog bevinden te worden getemperd.
Projectinfo
- Indiener: RE-ST, bij de focusgroep ‘Natuurversterkende stedenbouw’
- Hoofdrolspelers: RE-ST, Voet Architectuur, Stichting Michiel en de gemeente Vorselaar
- Locatie: Vorselaar
- Uitvoeringsperiode: juni 2022 – juni 2025
Interesse in gelijkaardige projecten?
Zie de focusgroep ‘Natuurversterkende stedenbouw’ en de werkgroep ‘Integrale samenwerking’!