Inspiratiecase: Park van Eden, Wilrijk
Neerland is een open gebied in het zuidelijk deel van het Antwerpse district Wilrijk. In het kader van een ambitieus masterplan werden hier 350 wooneenheden en een natuurlijk park, het Neerland Park of ‘Park van Eden’, ontwikkeld. Het ontwerp van dit unieke park legde de nadruk op natuurontwikkeling, duurzaam waterbeheer en de betrokkenheid van kinderen.
Klimaatadaptieve maatregelen
Water als sturend element
Om wateroverlast tegen te gaan is een cascade van bufferbekkens en gescheiden waterstromen voorzien. Het water afkomstig van de aanpalende KMO-zone wordt via een open gracht met natuurrijke oevers gebufferd en afgevoerd. Bufferbekkens vangen het oppervlaktewater van de nieuwe woonontwikkeling op. Het kwelwater dat aan de noordzijde van het terrein afstroomt, wordt op een natuurlijke manier gebufferd in de antitankgracht, de kleiput en in nieuw gegraven poelen, zodat het maximaal kan infiltreren. Dit zuivere bronwater dient om natte natuur te creëren en is cruciaal voor waardevolle fauna en flora.
Natuurontwikkeling en biodiversiteit
Het ontwerp ging uit van het behoud van de bestaande beplanting en kleine landschapselementen en voorzag overgangen van bos, via mantel en zoom, naar ruigten en bloeirijke hooilanden. Een forse aanplant van inheemse bomen en struiken zorgt voor een stevige structuur die schaduw biedt en het landschap vormgeeft. Daarnaast voegde men inheemse kruidenmengsels toe op de speelheuvels met minerale bodem. Het park wordt volledig volgens de principes van harmonisch park‐ en groenbeheer onderhouden, dus zonder insecticiden of pesticiden.
Grootste speelnatuurplek in Antwerpen
Drie grote speelvalleien staan centraal in de inrichting. Door de integratie van wadi’s zijn deze zones met zand, kiezel en water uitgegroeid tot de leukste speelplekken in het park. Hoogteverschillen, verschillende bodemmaterialen, speelconstructies, wilgenhutten en natuurlijke materialen zorgen voor een uitdagend spel in en met de natuur.
Wat leren we hieruit?
De belangrijkste les uit het Park van Eden project is dat een betere balans tussen natuur en stedelijke ontwikkeling ontstaat wanneer de aanwezige natuur de mogelijkheden bepaalt, in plaats van andersom. De uitgebreide inspraak van kinderen en de focus op duurzaam waterbeheer en biodiversiteit bewijzen dat een integratieve benadering tot betere, meer leefbare en ecologisch waardevolle woonomgevingen leidt. In het geval van Park van Eden heeft deze benadering geresulteerd in een harmonieuze en duurzame leefomgeving waar natuur en mens elkaar versterken.
Info project
- Opdrachtgever: Stad Antwerpen
- Ontwerpteam: Fris in het Landschap, Grontmij (Sweco) en Kind & Samenleving
- Ligging: Tussen de Krijgslaan, Doornstraat, Kleine Doornstraat en de Gallaitlaan, Wilrijk
- Uitvoeringsperiode: 2010 - 2013
Interesse in gelijkaardige projecten?
Zie de focusgroepen ‘Sponssteden’ en ‘Klimaatbestendige publieke ruimte’!
Bron: ‘Stedenbouw kan ook zo’ - Eva Heuts, Erik Grietens