Inspiratiecase: Klimaatbestendige Wijken, Kopenhagen
Kopenhagen, gekend als een van de toonaangevende steden op het gebied van duurzaamheid, kreeg de afgelopen decennia te maken met toenemende uitdagingen door klimaatverandering. De stijgende zeespiegel en hevigere regenbuien zorgden voor frequente overstromingen en een overbelasting van de traditionele rioleringssystemen. Dit leidde tot wateroverlast in wijken, schade aan infrastructuur en hogere kosten voor herstel. De nood om de stad klimaatbestendig te maken en waterbeheer op een duurzame manier te integreren in de stedelijke planning werd steeds dringender.
Afbeelding: © Thomas Rousing - Copenhagen Media Center
De Deense hoofdstad besloot haar strategie aan te passen door beleidsinstrumenten te herzien en innovatieve oplossingen te ontwikkelen die gericht zijn op waterbeheer en klimaatadaptatie. De stad pakte bestaande problemen aan en anticipeerde op toekomstige uitdagingen door ruimte te creëren voor water en groen in de stad.
Klimaatadaptieve maatregelen
Kopenhagen voerde regelgeving in om regenwater verplicht af te koppelen van het riool. Zo kon de stad het volume aan regenwater dat meteen in het riool terechtkomt met 20 tot 40% verminderen. Dit verlicht de druk op het rioolsysteem en vermindert de kans op overstromingen aanzienlijk.
Gebouweigenaars kregen subsidies en steun voor de installatie van groene daken en regenwateropvangsystemen. Het aantal groene daken in Kopenhagen is sindsdien sterk toegenomen. In 2020 was er al meer dan 50.000 m² aan groene daken gerealiseerd. Groene daken fungeren niet alleen als een buffer tegen regen, maar zorgen ook voor verkoeling van gebouwen en bevorderen de biodiversiteit en luchtkwaliteit. Gebouwen met groene daken gebruiken 10 tot 15% minder energie voor koeling, wat de energiekosten en CO2-uitstoot vermindert. Dankzij de installatie van regenwateropvangsystemen en groene infrastructuur is in sommige wijken de wateroverlast met ongeveer 30% verminderd.
Daarnaast werden waterdoorlatende bestratingsmaterialen geïntroduceerd om overtollig regenwater in de grond te laten infiltreren. Openbare ruimten, zoals parken en pleinen, zijn heringericht om tijdens zware regenval als tijdelijke wateropvangbekkens te fungeren. Dit laat de stad toe om flexibeler om te gaan met plotselinge wateroverlast. De aanleg van groene infrastructuur heeft bovendien geleid tot een zichtbare verbetering van de leefbaarheid en biodiversiteit in stedelijke gebieden. De nieuwe groenzones, regenwaterparken en waterdoorlatende straten zorgen voor meer groen in de stad en trekken nieuwe flora en fauna aan.
De wijziging van het bouwbesluit was een cruciale stap om deze maatregelen te ondersteunen. Nieuwe en gerenoveerde gebouwen moeten voldoen aan strengere eisen wat betreft wateropvang en -hergebruik. Deze maatregelen zorgden voor een aanzienlijke vermindering van de druk op het rioleringssysteem en verhoogden de veerkracht van de wijken.
Wat leren we hieruit?
Het succes van Kopenhagen toont aan dat integrale oplossingen voor waterbeheer in stedelijke planning essentieel zijn voor klimaatbestendige steden. De juiste combinatie van diverse maatregelen droeg bij aan de effectieve implementatie van groene infrastructuur.
Daarnaast laat Kopenhagen zien dat het betrekken van inwoners, bv. via subsidieprogramma’s, helpt om draagvlak te creëren voor duurzame maatregelen. De integratie van klimaatadaptieve maatregelen, zoals groene daken en waterdoorlatende bestrating, is niet alleen een oplossing voor wateroverlast, maar biedt ook voordelen op het gebied van leefbaarheid, biodiversiteit en stedelijke esthetiek.
Info project
- Overheid: Gemeente Kopenhagen
- Locatie: Kopenhagen, Denemarken
- Uitvoerperiode: 2015 - heden
Interesse in gelijkaardige projecten?
Zie de focusgroepen ‘Klimaatbestendige gebouwen’, ‘Klimaatbestendige publieke ruimte’ en ‘Sponssteden’ en de werkgroep ‘Beleidsimpact’