Inspiratiecase: Groeningen, Nederland
Groeningen is een omvangrijk gebied op de zogenoemde laagveengordel van 8.000 ha met meren, moerassen en beken tussen de Nederlandse steden Groningen en Assen. Deze blauwgroene gordel combineert een enorm potentieel voor natuurontwikkeling en waterberging met toerisme en landbouw. Dankzij ambassadeursprojecten wil het samenwerkingsverband ‘Netwerk Groeningen’ de nu nog versnipperde natuurgebieden aan elkaar koppelen. Zo kunnen ze dit bijzondere gebied beschermen waar het moet en benutten waar het kan.
Klimaatadaptieve maatregelen
Groeningen speelt op meerdere manieren een essentiële rol in het bestendig maken van de regio tegen de gevolgen van de klimaatverandering:
- Overtollig water bufferen: Door de klimaatverandering worden de zomers droger en heter, terwijl de regen in grotere hoeveelheden en in een kortere tijd valt. Groeningen heeft de ruimte om te fungeren als een buffergebied dat het overtollige water kan opvangen en zo het overstromingsrisico in de stad verkleint.
- CO2-captatie: Daarnaast heeft men ook veel aandacht voor de waterkwaliteit en het waterpeil. In het verleden zijn grote gedeelten van Groeningen drooggelegd voor de landbouw. Hierdoor verdween een deel van het veen en dat proces is nog steeds gaande. Dat wil men omkeren, want veen is onmisbaar bij het opnemen van CO2 uit de lucht. Door te spelen met het waterpeil en landbouwgrond opnieuw om te vormen tot ‘wetland’, wordt Groeningen ook op de kaart steeds meer één geheel.
- Klimaatpositieve regio: Het streven is om van Groeningen de eerste regio van Nederland te maken die meer broeikasgassen uit de atmosfeer verwijdert dan uitstoot en waar ecologie en economie hand in hand gaan. Naast de ontwikkeling van nieuwe natuurgebieden kunnen ook andere gebieden en sectoren in Groeningen een bijdrage leveren aan deze doelstelling.
Wat leren we hieruit?
- Klimaatadaptatie en waterbeheer: Groeningen illustreert hoe natuurlijke gebieden kunnen dienen als buffers tegen klimaatverandering. Door het aanpassen van waterpeilen en het omvormen van landbouwgrond naar wetlands, kan het gebied beter omgaan met extremen in weersomstandigheden zoals hevige regenval en droogte.
- Herstel van ecosystemen: Het voorbeeld van Groeningen laat zien hoe belangrijk het is om ecosysteemdiensten, zoals de opname van CO2 door veen, te herstellen. Dit kan bijdragen aan zowel klimaatadaptatie als -mitigatie.
- Samenwerking en netwerken: Het idee van het ‘Netwerk Groeningen’ toont de noodzaak van samenwerking tussen verschillende belanghebbenden, zoals lokale gemeenschappen, landbouwers, en natuurbeschermers. Het verbinden van versnipperde natuurgebieden tot een samenhangend geheel kan de effectiviteit van ecologische maatregelen aanzienlijk vergroten.
- Vooruitziende planning: De aanpak van Groeningen benadrukt het belang van vooruitziende planning en het anticiperen op toekomstige klimaatrisico’s. Door nu maatregelen te nemen, kan het gebied beter voorbereid zijn op de gevolgen van klimaatverandering. Dat kan toekomstige problemen voorkomen en de weerbaarheid van het gebied vergroten.
Info project
- Coördinators: Regio Groningen-Assen en Bureau PAU
- Partners: De gemeenten Westerkwartier, Noordenveld, Tynaarlo, Groningen en Midden-Groningen, de provincies Groningen en Drenthe, de waterschappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest, de Hanzehogeschool en Staatsbosbeheer
- Ligging: Tussen Groningen en Assen
- Uitvoeringsperiode: sinds 2019
Interesse in gelijkaardige projecten?
Zie de focusgroepen ‘Sponssteden’ en ‘Klimaatbestendige publieke ruimte’, en de werkgroep ‘Integrale samenwerking’!