Advies kwalitatief aanbod onderwijs Vlaamse Gebarentaal voor horende volwassenen

9 januari 2023

De Adviescommissie stelt vast dat de emancipatie van de Vlaamse dovengemeenschap en de officiële en maatschappelijke erkenning van de Vlaamse Gebarentaal leidt tot specifieke onderwijsnoden en -wensen.

Onderstaand geïntegreerd advies gaat specifiek over het onderwijs van de Vlaamse Gebarentaal voor horende volwassenen en niet, of niet in het bijzonder, over horende ouders van dove kinderen, die op zich een heel specifieke doelgroep vormen.

Het heeft ook geen betrekking op de opleidingen voor tolken Vlaamse Gebarentaal. Er bestaat al een universitaire opleiding voor (horende) Tolken Vlaamse Gebarentaal evenals een specifieke opleiding voor dove tolken. Hieromtrent is er op dit moment geen acute vraag.

Het gaat vooral om horende volwassenen die ofwel vanuit persoonlijke interesse ofwel vanuit een professionele activiteit VGT willen of moeten leren.

Die groep kan in theorie vooral terecht bij een van de centra voor volwassenenonderwijs (CVO) die de onderwijsbevoegdheid voor Vlaamse Gebarentaal verkregen. Meerdere van die CVO’s bieden echter momenteel geen of slechts in beperkte mate cursussen aan omwille van verschillende redenen.

Tot voor kort werden werknemers van bepaalde instellingen of organisaties die om professionele redenen VGT moesten leren vaak doorverwezen naar de opleidingen Tolk Vlaamse Gebarentaal die aanvankelijk binnen de CVO’s en meer recent aan twee hogescholen werden ingericht.

Hoewel tolkenopleidingen al weinig geschikt zijn voor wie VGT leert omdat hij/zij de taal beroepsmatig moet hanteren, was er geen alternatief. Intussen zijn de twee hogeschool-opleidingen Tolk VGT zelf ook in afbouw, waardoor de nood aan een geschikt aanbod taalonderwijs VGT voor deze doelgroep (opnieuw) dringende aandacht vraagt en actie vereist.

Ook binnen diverse instellingen, bijvoorbeeld middelbare scholen, zijn er initiatieven om een aanbod VGT uit te werken – wat de Adviescommissie uiteraard toejuicht. Maar al te vaak kunnen dergelijke initiatieven ook daar niet worden ontwikkeld, bij gebrek aan lesgevers, docenten en lesmateriaal.