Nieuw Kunstendecreet principieel goedgekeurd

Het Kunstendecreet is sinds 2004 het belangrijkste subsidiekader voor de professionele kunsten in de Vlaamse Gemeenschap. Na een volledige herziening in 2013 en enkele latere wijzigingen, is het goedgekeurde ontwerp de derde, volledig herziene versie van het Kunstendecreet. 

Dit nieuwe Kunstendecreet heeft nog steeds tot doel de bloei van een professioneel, kwaliteitsvol, maatschappelijk en cultureel divers kunstenlandschap te stimuleren. Daarnaast wil het de internationale samenwerking en uitwisseling van de kunsten te bevorderen en haar maatschappelijke inbedding te vergroten. En dat met oog voor duurzaamheid.

De belangrijkste basisideeën uit de Kunstendecreten van 2004 en 2013 blijven behouden. Daaronder vallen onder andere de vrije ruimte voor artistiek initiatief, bottom-up aanvragen, artistieke kwaliteit als belangrijkste beoordelingscriterium en beoordeling door experten uit de kunstensector zelf.

Wel biedt het nieuwe Kunstendecreet enkele herstructureringen, aanpassingen en vernieuwingen, om de dynamiek van de kunstensector in de Vlaamse Gemeenschap toekomstgericht te waarborgen.

De volgende vernieuwingen worden geïntroduceerd:

• Er wordt een duurzamer subsidieperspectief voor enkele grote kunstenhuizen gecreëerd, zoals voorzien in het Regeerakkoord van de Vlaamse Regering 2019-2024. Deze kunstenorganisaties krijgen de garantie van minimaal tien jaar werkingssubsidie.
• Een tweeledige structuur onderscheidt de kortlopende subsidie-instrumenten van de werkingssubsidies en de budgettaire verhouding tussen beide wordt decretaal vastgelegd.
• Er wordt een bijkomende focus op landschapszorg uitgewerkt.
• Kunstenaars krijgen specifiekere steun om hun praktijk te ontwikkelen, zowel via heldere, op kunstenaars gerichte instrumenten als via de subsidiëring van organisaties die hen een goede werk- en presentatiecontext bieden.
• Het instrumentarium voor internationalisering van kunstenaars en kunstenorganisaties wordt uitgebreid, met als doel de uitstraling van de Vlaamse kunstensector te vergroten.
• De toepassing van fair practices en integriteit binnen de kunstensector wordt actief gestimuleerd.

Toekomstbestendig en duurzaam decreet

In deze onzekere tijden waarin de kunstensector haar organisatiemodellen, content, distributievormen en kostenstructuren moet aanpassen onder invloed van de coronapandemie, is een toekomstbestendig en duurzaam Kunstendecreet belangrijker dan ooit. Het nieuwe Kunstendecreet blijft een open en flexibel ondersteuningsinstrumentarium bieden, waarop vele spelers kunnen terugvallen. Alle subsidie-instrumenten zijn uitsluitend bottom-up waarbij kunstenaars en kunstenorganisaties vrij kunnen kiezen hoe ze hun artistieke initiatieven vormgeven en organiseren.

Planlastvermindering

Naast de inhoudelijke aanpassingen, voert het decreet ook enkele wijzigingen door die een betere beheersbaarheid en planlastvermindering beogen. 

De planlastvermindering wordt gerealiseerd door:

• Een gerichtere instroom van aanvragers, door een scherpere afbakening van doelgroepen en in bepaalde gevallen de beperking van het maximaal aantal subsidietoekenningen;
• een gerichtere, zo licht mogelijke beoordeling, in verhouding tot het subsidiebedrag;
• subsidiëring op basis van vertrouwen;
• een gerichter toezicht, dat waar mogelijk risico-gedreven en steekproefsgewijs verloopt.

Het nieuwe Kunstendecreet biedt een kader dat in de eerste plaats de voorwaarden, beoordelingscriteria en subsidie-instrumenten opsomt. De verdere uitwerking van de procedures gebeurt in het uitvoeringsbesluit bij het Kunstendecreet, dat momenteel wordt voorbereid. Voor de opmaak ervan zal de sector actief worden geconsulteerd.