Overslaan en naar de inhoud gaan
Nieuwsbericht

Verzameling historische gebruiksflessen toegevoegd aan Topstukkenlijst

De Vlaamse minister van Cultuur voegde een verzameling mondgeblazen-handgemaakte flessen toe aan de Topstukkenlijst. Privéverzamelaar Willy Van de Bossche bracht die collectie gebruiksflessen bijeen. Zijn collectie schetst de geschiedenis van glazen flessen in de lage landen en Europa.

De verzameling historische gebruiksflessen laat zien hoe glazen flessen werden ontworpen, gemaakt en gebruikt in de periode 1500-1850. Daardoor is de collectie zeldzaam en onmisbaar voor het cultureel erfgoed in Vlaanderen.  

© Willy Van den Bossche

Een korte geschiedenis

De Romeinen gebruikten al glas. Ze maakten onder andere mondgeblazen flessen en vensterglas. Na hun tijd duurde het tot na de middeleeuwen voordat er glas van betere kwaliteit kwam en nieuwe toepassingen ontstonden. Pas vanaf 1880 werd het gebruik van glas vanzelfsprekend. 

In België heeft de glasproductie een rijke geschiedenis. In de 16de eeuw maakten bedrijven in Antwerpen, Henegouwen en Luik luxeglas. Tussen de 17de en 20ste eeuw was België een belangrijk centrum voor de glasindustrie, met fabrieken in Luik, Charleroi, Brussel, Gent en Brugge. 

Die geschiedenis inspireerde Willy Van den Bossche om een verzameling uit te bouwen van gebruiksflessen, gemaakt in België en Europa, vanaf de late middeleeuwen tot de industriële revolutie.

spafles

Flessen Spawater

De collectie bevat flessen van Spa mineraalwater uit de jaren 1700. Ze werden in Luik gemaakt en hebben de vorm van een platte veldfles met een lange, smalle hals. 

Door hun vorm konden de flessen makkelijk in stro verpakt en met paard en kar vervoerd worden. Het water werd naar heel Europa geëxporteerd en was vooral populair in Groot-Brittannië.

Over de verzamelaar

Eind jaren 60 werkte Willy Van den Bossche als ingenieur in een flessenfabriek, toen hij zijn eerste antieke glazen fles kocht. Dat was het begin van zijn verzameling. Hij verzamelde meer dan 800 flessen. In 2011 werd hij erkend als lid van de International Council of Museums (ICOM/Glass). In 2020 kreeg hij de Hall of Fame Award van de American Federation of Historical Bottle Collectors (FOHBC).

Willy schreef in 2001 het naslagwerk Antique Glass Bottles, their History and Evolution (1500-1850). Twintig jaar later bracht hij een aanvulling uit: Supplement (2002-2022). Het boek is dé referentie over Europese historische gebruiksflessen.

Over de Topstukkenlijst

De Topstukkenlijst wordt opgesteld op basis van het Topstukkendecreet. Dat decreet zorgt voor de bescherming van roerend cultureel erfgoed dat voor de Vlaamse Gemeenschap in Vlaanderen bewaard moet blijven. Het gaat om objecten die wegens hun bijzondere archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis als zeldzaam en onmisbaar worden beschouwd. Bij de uitvoering van het Topstukkendecreet wordt de Vlaamse regering geadviseerd door de Topstukkenraad.

De Topstukkenlijst telt op dit moment al meer dan 1000 zeldzame en onmisbare voorwerpen en verzamelingen. Voor die Topstukken gelden speciale beschermingsmaatregelen en uitvoerbeperkingen. Dit erfgoed behouden is van groot belang. Daarom kun je daarvoor restauratiesubsidies aanvragen.