Uniek filmerfgoed in de Topstukkenlijst
Eind mei plaatste de Vlaamse minister van cultuur vijf originele 35mm-films in de Topstukkenlijst. Vier daarvan dateren uit de beginperiode van de film. De vijfde, ‘De Witte’ uit 1934, is de eerste Nederlandstalige geluidsfilm in België. De eigenaar Jos Hoeyberghs bracht deze films, waarvan hij ook alle rechten bezit, onder de aandacht van de Topstukkenraad. Dankzij de opname in de Topstukkenlijst geraken deze Vlaamse films niet vergeten.
De stomme, zwijgende of stille films
De korte tekenfilm Flik en Flok in het land der wolven uit 1919 met Franse en Nederlandse tussentitels zou uit Canada afkomstig zijn, maar werd bij ons ontdekt en gerestaureerd. De slapstick Drogekunst Broeders, onder regie van Georges de Jeunel, van rond 1920 is de eerste bekende, nog bestaande Vlaamse kortfilm.
Het aandoenlijk vissersverhaal Leentje van de zee van het Antwerpse echtpaar Anna en François Frijters uit 1928 is de enige volledige Vlaamse stille speelfilm van 70 minuten uit die periode. Voor het scenario won Anna in Amerika een prijs, maar de film kwam nooit verder dan een vertoning in de bioscoop van de Antwerpse zoo.
Het echtpaar maakte in 1934 nog een speelfilm, ditmaal korter. De Verloofde uit Canada, een komedie met theaterkomiek Lowieke Staal, is het verhaal van een Antwerpse volksjongen die naar Canada uitwijkt en na een tijd rijk naar huis terugkeert. Zijn verloofde is hem echter vergeten en houdt ondertussen van een ander. Er zit niets anders op dan alleen naar Canada terug te keren. Na een succesvolle proefvoorstelling zouden de Frijters de film sonoriseren, maar een brand vernielde hun filmstudio "Little Roland Studio". De film is dus nooit in de bioscoop te zien geweest.
De Witte
De legendarische heimatfilm De Witte is precies 90 jaar oud. De regie was in handen van Jan Vanderheyden, het scenario van Edith Kiel. Hun eerste film werd meteen een kaskraker.
Het verhaal is gebaseerd op de gelijknamige populaire roman van Ernest Claes uit 1920 en volgt de bengelstreken van een witharige dorpsjongen uit de plattelandsgemeente Zichem.
Over het Topstukkendecreet
Het Topstukkendecreet zorgt voor de bescherming van roerend cultureel erfgoed dat voor de Vlaamse Gemeenschap in Vlaanderen bewaard moet blijven. Het gaat om objecten met een bijzondere archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis.
Het Topstukkenfonds voorziet in de nodige middelen om belangrijk erfgoed aan te kopen en zo voor ongewenste uitvoer te behoeden. De door het Topstukkenfonds aangekochte topstukken worden in bruikleen gegeven aan publieke musea in Vlaanderen.
Op basis van het Topstukkendecreet wordt ook een Topstukkenlijst van zeldzame en onmisbare voorwerpen en verzamelingen opgesteld. Voor die beschermde voorwerpen gelden speciale beschermingsmaatregelen en uitvoerbeperkingen. Dit erfgoed behouden is van groot belang. Daarom kun je hiervoor restauratiesubsidies aanvragen.