Reliekschrijn van Karel de Goede in Topstukkenlijst
De Vlaamse minister van Cultuur plaatste onlangs het 19de-eeuwse reliekschrijn van Karel de Goede op de Topstukkenlijst. Nu voegt de minister daar de vijftien ontwerptekeningen voor dat schrijn aan toe.
Het reliekschrijn is een uitzonderlijk voorbeeld van Belgische neogotische edelsmeedkunst. Dat maakt het schrijn zeldzaam en onmisbaar voor ons cultureel erfgoed in Vlaanderen.
Schrijn van de Zalige Karel de Goede
Het schrijn van Karel de Goede werd gemaakt tussen 1883 en 1885. Het heeft de vorm van een kist en is vervaardigd uit koper. Het bevat 1588 edelstenen, halfedelstenen en parels en wordt afgedekt met een zadeldak. Centraal staan de beelden van Karel de Goede en Christus. Zij worden omringd door een aantal tijdsgenoten van Karel.
Op de sokkel zijn de wapenschilden van de schenkers aangebracht. Op het dak staat het wapen van Vlaanderen met daarboven een door engelen vastgehouden kroon, geschonken door koningin Maria-Hendrika van België.
Het schrijn is een knap staaltje neogotische edelsmeedkunst en staat al bijna anderhalve eeuw in een zijkapel van de Brugse Sint-Salvatorskathedraal.
Ontwerp en creatie
In 1882 werd Karel de Goede zalig verklaard door de Katholieke Kerk. Datzelfde jaar werd Karel de tweede patroon van de stad Brugge en het Brugse bisdom. Om dat te vieren, lieten Brugse notabelen een monumentaal reliekschrijn maken. De ontwerpopdracht werd toegekend aan Jean Bethune. Als pionier van de neogotiek in België werd Bethunes stijl geïnspireerd door de middeleeuwse gotiek.
Bethune maakte 15 ontwerptekeningen voor het schrijn. Die tekeningen vormden de basis voor de vervaardiging van het schrijn door de Brugse edelsmid Eugène Van Damme en de Gentse edelsmid Armand Bourdon. Ze bieden een inkijk in het creatieproces en tonen hoe de details en de figuurkeuze tijdens dat proces evolueerden.
Wie was Karel de Goede?
Karel I, bijgenaamd de Goede, was graaf van Vlaanderen van 1119 tot aan zijn dood in 1127.
Karel was een vrome vorst die zich inzette tegen onrecht en armoede. Zijn bijnaam kreeg hij tijdens de hongersnood van 1124-1125, toen hij maatregelen nam om hongersnoodslachtoffers te helpen.
Karels politiek ontstemde een deel van de kleine adel. Uit onvrede en machtshonger vermoordden enkele edellieden hem tijdens de ochtendmis op Aswoensdag in de Sint-Donaaskerk in Brugge.
Over de Topstukkenlijst
De Topstukkenlijst wordt opgesteld op basis van het Topstukkendecreet. Dat decreet zorgt voor de bescherming van roerend cultureel erfgoed dat voor de Vlaamse Gemeenschap in Vlaanderen bewaard moet blijven. Het gaat om objecten die wegens hun bijzondere archeologische, historische, cultuurhistorische, artistieke of wetenschappelijke betekenis als zeldzaam en onmisbaar worden beschouwd. Bij de uitvoering van het Topstukkendecreet wordt de Vlaamse regering geadviseerd door de Topstukkenraad.
De Topstukkenlijst telt op dit moment al meer dan 1000 zeldzame en onmisbare voorwerpen en verzamelingen. Voor die Topstukken gelden speciale beschermingsmaatregelen en uitvoerbeperkingen. Dit erfgoed behouden is van groot belang. Daarom kun je daarvoor restauratiesubsidies aanvragen.