Hoe goed voelen Vlaamse kinderen zich in hun vel?
Children’s Worlds, The International Survey on Children’s Well-Being (ISCWeB) is een grootschalige internationale survey die het subjectief welbevinden bij kinderen tussen 8 en 12 jaar in kaart brengt. Het onderzoek werd in 2018 voor de derde keer georganiseerd. Vlaanderen nam in deze derde wave voor de eerste keer deel, samen met 34 andere landen/regio’s. Het rapport met alleen de Vlaamse cijfers werd al eerder vrijgegeven. Nu zijn ook de internationale cijfers bekend.
Bij dit onderzoek ligt de klemtoon op de manier waarop kinderen als sociale actoren zélf hun leefsituatie, omgeving en context ervaren. Het kinderrechtenperspectief staat centraal. De cijfers laten ons niet alleen toe om het welzijn van Vlaamse kinderen in een Europees perspectief te plaatsen. Ze zijn ook een goede vergelijkingsbasis om later na te gaan hoe het welzijn van kinderen evolueert. In 2021 start het ISCWeB-consortium een aanvullend onderzoek op om het welzijn van kinderen te blijven monitoren in deze tijden van coronamaatregelen. De huidige cijfers werden dus nog verzameld voor de coronacrisis.
Wat leren deze cijfers ons?
Algemeen gesteld gaat het goed tot zeer goed met de Vlaamse kinderen. Zowel over de afzonderlijke facetten als over hun leven in het algemeen waren Vlaamse kinderen tevreden tot zeer tevreden. Vlaamse kinderen zijn bijvoorbeeld tevreden over het huis waarin ze wonen, de relaties met de mensen waarmee ze samenwonen, hun vrienden en de school. Ze voelen zich veilig in de buurt waar ze wonen, beschikken over veel materiële zaken (computer, …) en zijn tevreden over de zaken die ze hebben.
Deze cijfers geven vooral algemene tendensen weer en we mogen ons niet laten misleiden door gemiddeldes. Er zijn toch enkele belangrijke nuances en aandachtspunten. Het welzijn van elk kind is belangrijk en de cijfers geven ook duidelijk aan dat een deel van de Vlaamse kinderen wel degelijk opgroeit in een erg kwetsbare en soms moeilijke situatie. Bijvoorbeeld:
-
7% van de Vlaamse kinderen heeft geen rustige plaats om huiswerk te maken
-
20% maakt zich vaak tot altijd zorgen over geld
De stem van kinderen en jongeren telt en horen we nog steeds te weinig. Dit onderzoek biedt ons een internationaal perspectief waarop we kunnen verder bouwen. Want ieder kind en iedere jongere verdient een schitterende jeugd. Dat is ook het centrale uitgangspunt van ons Jeugd- en Kinderrechtenbeleidsplan.
Hoe gaan we hier verder mee aan de slag?
Het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan (JKP) hamert op het belang van het centraal zetten van het perspectief van kinderen en jongeren, net als dit onderzoek. Ook het inbedden in Europese ontwikkelingen en het bouwen op wetenschappelijk onderzoek zijn centrale uitgangspunten van het JKP. Welbevinden en positieve identiteitsontwikkeling is een van de vijf prioriteiten binnen het JKP. Via gerichte acties wil deze prioriteit kinderen en jongeren, en bij uitbreiding de buurt en de samenleving, de nodige zuurstof en veerkracht geven om met een veelheid van uitdagingen, zoals geweld, prestatiedruk, psychische problemen, diversiteitsvraagstukken enz. te leren omgaan.