Regelgeving media

Enkele jaren na de opmaak van de eerste Vlaamse regelgeving inzake media (rond bijvoorbeeld de VRT en de kabelnetwerken) werd die regelgeving gebald in overkoepelende wetgeving die de meeste elementen van het mediaveld bevat: het Mediadecreet. Dat decreet onderging verschillende wijzigingen, maar het meest recente is dat van 27 maart 2009 over radio-omroep en televisie.

De belangrijkste delen van het decreet gaan over:

• de opdracht, rol, organisatie en werking van de VRT;
• de verschillende soorten commerciële radio- en televisieomroepen en de reclameregels;
• de dienstenverdelers die een aantal omroepdiensten bundelen in pakketten en aanbieden aan eindklanten;
• de elektronische communicatienetwerken die het beeld en geluid van omroepen tot bij de kijker brengen;
• de Vlaamse Regulator voor de Media, het toezichtsorgaan op het mediadecreet en de afgeleide uitvoeringsbesluiten waar je terecht kan met eventuele klachten over omroepen.

Het Mediadecreet is sinds zijn bekrachtiging op 27 maart 2009 voorwerp geweest van meer dan 20 wijzigingen.

Belangrijke recente wijzigingen zijn onder meer:

• het wijzigingsdecreet van 19 april 2024, dat (i) een paar technische en inhoudelijke aanpassingen doorvoert, (ii) het mediadecreet aanpast aan de terminologie van het nieuwe wetboek vennootschappen en verenigingen en (iii) het decreet in overeenstemming brengt met de bepalingen rond de verwerking van persoonsgegevens (GDPR).
• het wijzigingsdecreet van 1 maart 2024, dat een stimuleringsregeling voor bijdrage aan producties van audiovisuele werken invoert.
• het wijzigingsdecreet van 18 november 2022, dat het kader regelt rond erkenningen van landelijke radio-omroeporganisaties;
• het wijzigingsdecreet van 2 juli 2021, dat het Europees Wetboek voor Elektronische communicatie (RL 2018/1972) omzet;
• het wijzigingsdecreet van 19 maart 2021, dat de Richtlijn 2018/1808 over audiovisuele mediadiensten omzet. Raadpleeg het parlementaire dossier, inclusief de memorie van toelichting;

Op 3 mei 2024 nam de Vlaamse Regering ook kennis van een conceptnota van de Vlaamse minister van Media met als titel “Naar een toekomstgericht mediabeleid”. Die conceptnota bevat een omgevingsanalyse en een achttal werven die een aantal vraagstukken beschrijven over het toekomstig regelgevend- en beleidskader inzake media. Aan de basis van die conceptnota ligt onder meer een studie die het Departement Cultuur, Jeugd en Media liet uitvoeren in 2023 door de KU Leuven, meer bepaald het Center for IT en IP Law samen met IMEC, getiteld “Doorlichting van het mediadecreet”. De studie analyseert het bestaande mediadecreet naar terminolgie, concepten en pijnpunten en stelt een aantal opties en scenario’s voor die door het beleid kunnen uitgewerkt worden tot nieuwe regelgeving.

Volg onderstaande links naar de belangrijkste uitvoeringsbesluiten van de voorbije jaren, voor een meer gedetailleerd inzicht in de regelgeving van het mediabeleid.

• Uitvoeringsbesluit regionale omroepen: besluit van de Vlaamse Regering van 25 april 2014 rond de regionale televisieomroeporganisaties ter uitvoering van artikel 166/1 van het decreet van 27 maart 2009 over radio-omroep en televisie.
• Stimuleringsbesluit audiovisuele sector : besluit van de Vlaamse Regering van 21 maart 2014 over de stimuleringsregeling voor de audiovisuele sector, vermeld in artikel 184/1 van het decreet van 27 maart 2009 over radio-omroep en televisie.
• Toegankelijkheidsbesluit particuliere televisieomroepprogramma's en verstrekken van subsidies: besluit van de Vlaamse Regering van 14 december 2012 rond de vastlegging van een tijdspad en quota voor het toegankelijk maken van omroepprogramma's en het verstrekken van subsidies ter uitvoering van artikel 151 van het decreet van 27 maart 2009 over radio-omroep en televisie.
• Procedurebesluit Vlaamse Regulator voor de Media : besluit van de Vlaamse Regering van 30 juni 2006 betreffende de procedure voor de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM).
• Frequentiebesluit particuliere radio-omroepen: besluit van de Vlaamse Regering van 1 september 2006 over de bepaling van het aantal particuliere landelijke, regionale en lokale radio-omroepen dat kan worden erkend en over de opstelling van het frequentieplan, de vaststelling van de frequentiepakketten en de frequenties die ter beschikking worden gesteld van de particuliere landelijke, regionale en lokale radio-omroepen.
• Specifieke regelgeving met betrekking tot frequenties
• Evenementenbesluit: besluit van de Vlaamse Regering van 28 mei 2004 rond de lijst van evenementen met aanzienlijk belang voor de samenleving.

De Vlaamse mediaregelgeving wordt voor een groot deel mee bepaald door richtlijnen van de Europese Unie.

Richtlijn audiovisuele mediadiensten

De richtlijn audiovisuele mediadiensten (2010/13/EU) betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten.  De richtlijn werd grondig gewijzigd door richtlijn2018/1808 in het licht van een veranderende marktsituatie.

De richtlijn audiovisuele mediadiensten regelt het vrij verkeer van audiovisuele mediadiensten in de Europese Unie en bevat regels voor het waarborgen van een gelijk speelveld voor audiovisuele media, het behoud van culturele diversiteit, de bescherming van kinderen en consumenten, de bescherming van mediapluralisme, het bestrijden van haatboodschappen en het waarborgen van de onafhankelijkheid van nationale mediaregulatoren.

Europees wetboek voor elektronische communicatie

Het Europees wetboek voor elektronische communicatie (richtlijn (EU) 2018/1972) bevat regels die mee de Vlaamse regelgeving bepalen die voor must carry, kabel- en etheromroepnetwerken en de Vlaamse Regulator voor de Media.