Journey

Tramaine de Senna creëerde met Journey een kleurrijke en speelse installatie binnen de veilige omgeving van een nieuw Therapeutische Atelier (afgekort TheA), een afdeling van het AZ Sint-Maarten in Mechelen.  

TheA is een dageenheid voor kinder- en jeugdpsychiatrie binnen het ziekenhuis, waar kortdurende, intensieve, therapeutische dagbehandelingen worden aangeboden aan kinderen en jongeren met psychische problemen of ontwikkelingsmoeilijkheden. Tramaine de Senna (°1981, Californië) kreeg de opdracht om een kunstwerk te creëren op maat van die context. TheA werkt vaak met muziek-, en bewegingstherapie, en beeldende kunst is een dankbaar medium dat de aandacht van de jongeren op een speelse manier kan afleiden. Het ontwerp van de nieuwbouw mocht niet aanvoelen als een plaats voor genezing, maar wel als een plek waar jongeren zich op hun gemak voelen. De kunstopdracht voor de centrale ruimte moest dat gevoel versterken. 

Tramaine de Senna creëerde een speelse, kleurrijke installatie van hangende beelden en een imposant textielwerk aan de muur. Het werk werd in de centrale foyer geïnstalleerd en kreeg de titel Journey mee. Journey roept tal van associaties op die de verbeelding prikkelen. De kunstenaar gebruikt in haar werk doorgaans zachte, aaibare materialen met een grote aantrekkingskracht. Ook hier werden verschillende soorten textiel verwerkt om een knusse sfeer op te roepen. 

Tramaine de Senna liet zich in de eerste plaats inspireren door de tijd die ze spendeerde met observeren en luisteren, om zo beter te begrijpen hoe kwetsbare jongeren vandaag het beste geholpen kunnen worden. Dat traject vertaalde ze naar een aantal symbolen die speels in de ruimte zweven. Drie symbolen representeren de drie leeftijdscategorieën die in het TheA gebruikt worden: de kikker voor de kleuters, de opgestoken duim voor de iets grotere kinderen en een knipoog naar de tieners. De overige symbolen – een gouden zon, een zilveren maan, een boot en een luchtballon – komen terug in een groot 3D textielwerk aan de muur. We zien een landschap waar de dag in de nacht overgaat. Een grote waterpartij doorsnijdt een heuvelachtig groen landschap, met bergen in de verre achtergrond. Tussen de goudkleurige wolken zweven luchtballonnen. Op het water varen majestueuze schepen de haven uit. Het is een landschap dat symbool staat voor de reis naar bekende én onbekende oorden. Dag verglijdt in nacht. De reis staat symbool voor de psychologische zoektocht van de patiënten.  

Links en rechts wordt het landschap begrensd door een klassieke architectuur van kolommen die in vorm en schaduw elkaars spiegelbeeld zijn. Die architectuur is niet lukraak bedacht, maar grijpt letterlijk terug naar een schilderij van Antoon Van Dijck (1599-1641), waarop Sint-Maarten staat afgebeeld. Dat schilderij hangt tot op vandaag in de parochiekerk van Zaventem. Het AZ in Mechelen ontleende haar naam aan die heilige en hing een reproductie van het schilderij in het hoofdgebouw van het ziekenhuis. Van Dijck schilderde een jonge Martinus de Tours tijdens een van zijn lange reizen. Wanneer de liefdadige man de stadspoorten van Amiens binnenrijdt, ziet hij een arme bedelaar. Hij snijdt prompt zijn reismantel kapot en deelt hem met de bedelaar. De architectuur in het schilderij van Van Dijck wordt door Tramaine de Senna herhaald in het textielwerk, bij wijze van ode aan ‘het zorg dragen voor elkaar’. 

© Tekst: Mieke Mels