De Zuunbeek is een 19 km lange regenrivier met sterk wisselende waterstanden. Stroomopwaarts van de watermolen van Volsem (Sint-Pieters-Leeuw) werd een deel van de beek al in de 16^e eeuw rechtgetrokken. In de jaren 1972-1975 werd de benedenloop van de Zuunbeek rechtgetrokken, de bedding verbreed en verdiept. Die aanpassing werd gedaan omdat men toen dacht dat een versnelde afvoer overstromingen kon voorkomen. Het best was dat het water zo snel mogelijk weg kon. Er bleef echter regelmatig sprake van wateroverlast in de stroomafwaarts gelegen gehuchten. Het water stroomt te snel naar de beek, en die kan de hoeveelheid water niet volledig opvangen. Er werden in die tijd ook 2 kunstmatige wachtbekkens gebouwd. Deze volstonden echter geenszins om de debieten onder controle te houden.

Al sinds de jaren negentig zijn er ideeën voor een hermeandering van de Zuunbeek. In 1995 schreef men: “Het zal echter een hele opgave zijn om ecologische, economische en sociale belangen (bv overstromingen) te verzoenen.” Sindsdien is heel wat werk verzet. Een modelleringsstudie werd opgestart om de waterhuishouding kwantitatief te onderbouwen. Daarnaast werd een ecologische studie uitgevoerd. Op basis van deze info werd een milieu-effectenrapport opgemaakt. Tot slot werd door een ontwerper een gedetailleerd uitvoeringsbestek opgemaakt.

De grote overstromingen van 14 november 2010 waren het signaal dat de nood voor een betere buffering in het stroomgebied hoog was.

Het doel van het project is meervoudig. Het gaat niet alleen om het creëren van meer bergingscapaciteit i.f.v. de voorkoming van wateroverlast. Het zorgt ook voor een verhoging van de landschappelijke waarde van de Zuunbeekvallei en voor ecologisch herstel van de Zuunbeek. Het doel daarvan is om terug beekvissen in de Zuun te krijgen en libellen langs de oevers van de waterloop.

Het project past ook in het integraal waterbeheersingsplan van het gemeentebestuur van Sint-Pieters-Leeuw. Dat is opgesteld naar aanleiding van de wateroverlast op zowat het gehele grondgebied van Sint-Pieters-Leeuw door de extreme regenval in mei – juni 2016. In 30 dagen kreeg Sint-Pieters- Leeuw meer dan 305 mm te verwerken, dit tegenover een normale neerslag voor juni van 67,4 mm. Het record voor de maand juni in Ukkel bedraagt 173,3 mm en dat was in 1839. Beken en rivieren stegen op minder dan 2 uur met 2 meter. De verwachting is dat in de toekomst hevige korte wolkbreuken frequenter zullen voorkomen. Het integraal waterbeheersingsplan zal in hoofdzaak inzetten op het vertragen van de afvoer van de neerslag naar de beken en riolen door buffering, aanleg van gecontroleerde overstromingsgebieden, onderhoud, erosiebestrijding en wegwerken van knelpunten in rioleringen en beken.

de beek die rechtgetrokken werd in de jaren 1972-1975, wordt nu door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) heringericht met meanders en overstromingsgebieden. Natte valleigronden zijn er in ontwikkeling. Het is een integraal project dat wordt uitgewerkt waarbij waterberging, structuurherstel en vrije vismigratie samen gerealiseerd worden.

Het project verloopt in vier deelprojecten. Er zijn al grote stukken van de hermeandering in gebruik. De bestaande rechte loop van de Zuun werd lokaal gedempt en er werd een nieuw vervangend tracé uitgegraven. Op de meeste plaatsen behoudt men echter de oorspronkelijke waterloop, naast de meanderende Zuunbeek, die als een noodloop zal functioneren bij hoog water. Dit is zo in het bovenstroomse gebied van Volsembroek, maar ook in het natuurgebied Oude Zuun en ter hoogte van Heidries. Op een aantal plaatsen werden de oevers heel geleidelijk opgetrokken zodat zich hier een rietkraag kan ontwikkelen, wat een ideale paaiplaats voor vissen is. Het uitzicht verandert fenomenaal: van een kanaaltje tot een natuurlijk uitziend riviertje.

Vlak voor het wachtbekken aan Volsembroek wordt een regelbare klepstuw gebouwd. Hier wordt ook een aarden dwarsdam van een meter hoog aangelegd. Op die manier kan men bij zware regenval en kans op overstroming van lager gelegen gebieden, de klepstuw optrekken om het overtollige water in het natuurgebied tijdelijk te bufferen. Het gecontroleerd overstromingsgebied dat aangelegd wordt, kan 200.000 m3 water ophouden, bovenop de reeds bestaande bekkens van VMM (Slesbroek: 47.000 m³ en Volsem: 81.000 m³). Zo zal het water trager naar Zuun en Negenmanneke gevoerd worden.

• Het hermeanderingsproject en de bouw van het gecontroleerd overstromingsgebied wordt uitgevoerd voor iets meer dan 1.000.000 €. Verwerving gronden voor iets meer dan 500.000€.
• Het gemeentebestuur van Sint-Pieters-Leeuw besloot in 2016 om de volgende jaren twee en een half miljoen euro uit te trekken om wateroverlast in de gemeente aan te pakken.
• Er wordt een extra gekwalificeerd personeelslid aangeworven om het plan op te stellen en toe te zien op de uitvoering van alle acties.
• Daarnaast wordt aan de gemeenteraad voorgesteld om de nodige financiële middelen in de begroting uit te trekken : 500.000 euro nog in 2016 en telkens 1.000.000 euro in 2017 en 2018.

In 2014 is er een overeenkomst tussen VLM en VMM gesloten. Er werd een onteigeningsplan opgemaakt. In 2014 en 2015 werd het definitieve ontwerp van de verschillende 4 fasen van de werken aan de Zuunbeek uitgetekend, werden de nodige vergunningen aangevraagd en de nodige gronden verworven. VLM heeft voor VMM de onderhandelingen met eigenaars gevoerd om gronden in der minne aan te kopen.

• Open en beleefbare waterlopen.
• Infiltratievelden en –stroken met bovengrondse wateropslag.
• Multifunctioneel landschapspark
• Klimaatrobuust structuurplan.
• Stimuleren biodiversiteit.