Inspiratiecase: Urban Forest, Lousbergpark Gent
Urban Forests is een organisatie die microbossen aanlegt in België, Frankrijk en Duitsland. Ze past de Miyawaki-methode toe, een wereldwijd gebruikte techniek ontwikkeld door de Japanse botanicus Akira Miyawaki. Deze methode richt zich op het creëren van snelgroeiende inheemse bossen, die de biodiversiteit verbeteren en bijdragen aan een klimaatbestendige omgeving.
In het Gentse Lousbergpark heeft Urban Forests een verwaarloosd stuk van 290m² heraangelegd binnen de kleine stadsring. De plek waar het stadsbosje nu ligt, werd jarenlang ingenomen door twee klascontainers nadat een oud schoolgebouw in de buurt gedeeltelijk was ingestort. Samen met lokale bewoners, het Gents MilieuFront, Mach-H vzw, Stad Gent, Goodplanet vzw en Basisschool Het Klaverblad toverden ze het gebied om tot de ‘Lousbroes’, een groene oase die zowel esthetische als klimaatbestendige functies vervult.
Klimaatadaptieve maatregelen
Meerlagig en biodivers microbos
Het heraangelegde Lousbergpark bestaat uit een meerlagig microbos met wel 870 inheemse bomen en struiken die volgens de Miyawaki-methode dicht bij elkaar zijn aangeplant. Per vierkante meter werden drie jonge boompjes geplant uit zo’n 20 verschillende inheemse soorten. Door een “ondergrondse competitie”, groeit het bos sneller aan en krijg je een grotere biodiversiteit, wat cruciaal is om hittestress tegen te gaan en de luchtkwaliteit in stedelijke omgevingen te verbeteren. Uit metingen bleek dat de temperatuur in het nieuwe bosje op warme dagen maar liefst 16 graden lager lag dan op omliggende verhardingen, wat aantoont hoe effectief de verkoeling is.
Daarnaast zijn 67 fruitstruiken geplant in een zogenoemde ‘sneukelhaag’, die zorgt voor extra groen en schaduw. De buurtbewoners krijgen een klimaatbestendige plek waar ze letterlijk de vruchten van kunnen plukken.
Integrale samenwerking
Om tot zo’n klimaatbestendige en door iedereen gedragen oplossing te komen werkte Urban Forests nauw samen met diverse stakeholders, zoals de Gentse groendienst, buurtcomités en de plaatselijke basisschool. Zo staken de kinderen van Basisschool Het Klaverblad en buurtbewoners van de Macharius-Heirniswijk zelf de handen uit de mouwen tijdens twee plantdagen.
Om de participatieve aanpak door te trekken, engageren de wijkbewoners en kinderen zich om dit prille microbos drie jaar lang te verzorgen totdat de planten voldoende gegroeid zijn en geen onderhoud meer nodig hebben. De kinderen volgen in dit kader een educatief traject waarbij ze worden opgeleid tot echte Tiny Forests Rangers en zullen in de buitenklas bij het bosje leren over de natuur.
Wat leren we hieruit?
De heraanleg van het Lousbergpark is een mooi voorbeeld van integrale samenwerking en participatie van de lokale gemeenschap bij het klimaatbestendig maken van publieke ruimte. Door bewoners actief te betrekken voelen ze zich eigenaar van het project en zijn ze gemotiveerd om bij te dragen aan het onderhoud. De case illustreert hoe stedenbouwkundigen, landschapsarchitecten en lokale overheden kunnen samenwerken met overheden en echte burgerinitiatieven om effectieve en duurzame oplossingen te realiseren.
Daarnaast benadrukt deze case het belang om te kiezen voor inheemse vegetatie en de voordelen van innovatieve methodes zoals de Miyawaki-techniek. Het toont aan dat groenprojecten niet alleen esthetisch zijn, maar ook functionele oplossingen bieden voor problemen zoals hittestress en luchtvervuiling in een stedelijke context.
Het stadsbosje in het Lousbergpark laat zien hoe kleine, gerichte ingrepen grote klimaatadaptieve voordelen kunnen bieden en zo tegemoetkomen aan de vraag van buurtbewoners. Samenwerking tussen burgers, experts en beleidsmakers vormt hier de sleutel tot succes.
Info project
- Initiatiefnemer: Mach-H vzw
- Partners: Urban Forests, Stad Gent, Gents Milieufront vzw, Goodplanet vzw, Basisschool Het Klaverblad
- Ligging: Lousbergpark, Gent
- Timing: 2023 – 2024
Interesse in gelijkaardige projecten?
Zie de focusgroepen ‘Natuurversterkende stedenbouw’ en ‘Klimaatbestendige publieke ruimte’, en de werkgroep ‘Integrale samenwerking’!