Inspiratiecase: HafenCity, Hamburg
HafenCity, gelegen in de oude haven van Hamburg, is een van de grootste stadsontwikkelingsprojecten in Europa. Hamburg stond voor de uitdaging om deze uitgestrekte en verwaarloosde ruimte van 157 ha opnieuw te ontwikkelen tot een levendige en toekomstbestendige stadswijk. Er was nood aan een gemengd concept waar wonen, werken, recreatie en natuur op een harmonieuze manier konden samenkomen. Tegelijkertijd moest de wijk bestand zijn tegen de toenemende dreiging van klimaatverandering, waaronder de stijgende zeespiegel en extremere weersomstandigheden. HafenCity vergroot het centrum van Hamburg met maar liefst 40% en zal goed zijn voor zo’n 7.500 woningen, 16.000 inwoners en 45.000 jobs.
Afbeelding: © Miguel Ferraz
Klimaatadaptieve maatregelen
HafenCity is een pionier in klimaatadaptatie. In de planningsfase werd al rekening gehouden met de stijgende zeespiegel, een grote zorg in een stad als Hamburg die aan de Elbe ligt. Er was immers een reëel overstromingsrisico in dit buitendijkse gebied. Om dat risico op overstromingen te beperken is de wijk gebouwd op verhoogde platforms. De meest essentiële straten en toegangen tot gebouwen bevinden zich hierdoor ongeveer 7,5 tot 8 meter boven het normale waterpeil. Daarnaast zijn overstroombare terrassen en openbare ruimten voorzien die bij stormvloeden als buffer kunnen dienen.
Wat betreft duurzaamheid is HafenCity ontworpen met veel aandacht voor energie-efficiëntie en milieuvriendelijke bouwtechnieken. Er is uitgebreid gebruikgemaakt van groene daken, regenwateropvangsystemen en energiezuinige bouwmaterialen. Openbare groene ruimten en waterpartijen zijn geïntegreerd om de leefomgeving te verbeteren en de impact van hitte-eilanden te verminderen. De ontwikkeling maakt ook gebruik van duurzame energiebronnen, zoals zonne- en windenergie.
Wat leren we hieruit?
Ten eerste toont het HafenCity project het belang van een klimaatadaptief ontwerp. Het vroegtijdig inplannen van maatregelen tegen zeespiegelstijging en overstromingsrisico’s was cruciaal om ervoor te zorgen dat de wijk veerkrachtig is tegen de gevolgen van klimaatverandering. Dit bewijst de noodzaak om in elke fase van stadsplanning een focus op klimaatadaptatie te integreren.
Daarnaast illustreert het project de waarde van duurzame en multifunctionele stedelijke gebieden. De combinatie van werken, wonen en ontspannen binnen één gebied zorgt niet alleen voor een dynamische leefomgeving, maar ook voor een efficiënter ruimtegebruik.
Ten slotte laat HafenCity zien dat klimaatbestendig bouwen niet ten koste hoeft te gaan van esthetiek of comfort. Het project combineert moderne architectuur met milieuvriendelijke maatregelen, wat een voorbeeld kan zijn voor toekomstige stedelijke ontwikkelingsprojecten.
Info project
- Opdrachtgever: HafenCity Hamburg Gmbh
- Ontwerpteam: Hamburgplan team (Kees Christiaanse & ASTOC)
- Ligging: HafenCity, Hamburg
- Uitvoerperiode: 2000 – heden
Interesse in gelijkaardige projecten?
Zie de focusgroepen ‘Klimaatbestendige gebouwen’ en ‘Klimaatbestendige publieke ruimte’.