Complexe transities vragen om samenwerking

Het woord ‘transitie’ resoneert in vele gesprekken, maar wat betekent het echt? Elke transitie vraagt om tijd en kent twee belangrijke dynamieken: het afbreken van een oud systeem en het gelijktijdig opbouwen van een nieuw systeem. Dit proces verloopt niet zonder chaos en conflict, maar juist in deze onrust ontstaan vaak de mooiste ideeën en oplossingen. De vraag is: hoe kunnen we onze inspanningen richten op een duurzame leefomgeving en de gewenste veranderingen versnellen?

Een klimaatbestendige omgeving kan niet door één enkele instantie of sector worden gerealiseerd. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Complexe vraagstukken, of ‘wicked problems’, vereisen samenwerking tussen verschillende actoren en sectoren. De sleutel tot succes ligt in integrale samenwerking, waarbij verschillende disciplines de handen ineenslaan om gezamenlijke doelen te bereiken.

Samen voor een multidisciplinaire en integrale aanpak

Neem bijvoorbeeld integraal watermanagement. Dat vereist een nauwkeurige navigatie tussen lokale en regionale schaalniveaus, evenals de expertise van professionals in hydrologie, bodemkunde, landschapsarchitectuur, infrastructuur, zuiveringsinstallaties en meer. Door kennis en ervaring te bundelen, kunnen we oplossingen ontwikkelen die de veerkracht van onze omgeving vergroten.

Het ontwikkelen van veilige en gezonde leefomgevingen is essentieel voor het welzijn van onze gemeenschappen. Gezonde gebouwen en toegankelijke groene ruimtes dragen niet alleen bij aan het welzijn van mensen, maar ook aan preventieve gezondheidszorg. Door de focus te verschuiven van zorg naar preventie, kunnen we onze gemeenschappen sterker maken.

De transitie naar duurzame mobiliteit is eveneens een belangrijk onderdeel van deze uitdaging. Dit vraagt om een verschuiving van wegverkeer naar zachte mobiliteit en openbaar vervoer. Het herontwerpen van onze steden om meer ruimte te bieden voor fietsers en voetgangers vereist nauwe samenwerking tussen experts op het gebied van elektrificatie, duurzame logistiek en stedenbouw.

Een gezamenlijke maar complexe opgave

Het is dus duidelijk dat deze transities een multidisciplinaire aanpak vereisen. In dat kader moeten we openstaan voor complexere projectprocessen. Geen enkel project staat in de toekomst op zichzelf; ze maken allemaal deel uit van een groter geheel. Door samen te werken met verschillende stakeholders en complexe situaties te beheren, kunnen we échte impact maken en duurzame oplossingen vinden.

Wat al deze transities ook gemeen hebben, is het feit dat ze een belangrijke ruimtecomponent bevatten. Als ‘ruimtemakers’ — planners, architecten, ontwikkelaars en ondernemers — hebben we de verantwoordelijkheid om vanuit onze projecten en beleidsinitiatieven bij te dragen aan een klimaatbestendige leefomgeving. Zeker in Vlaanderen, waar ruimte schaars is, is het ontwikkelen van een duurzame leefomgeving een gezamenlijke opgave. Alleen door verschillende perspectieven te combineren, kunnen we tot innovatieve oplossingen komen die ons helpen om veerkrachtiger te worden.

De Green Deal: een collectieve inspanning

De Green Deal Klimaatbestendige Omgeving is een prachtig voorbeeld van hoe we samen kunnen werken aan een gemeenschappelijk doel. Het is een collectieve inspanning waarbij iedereen een rol kan spelen. Hoe kunnen we vanuit verschillende sectoren als stakeholders onze eigen bijdrage vinden in het creëren van een klimaatbestendige omgeving?

Laten we ons enthousiasme aanwakkeren en onze handen in elkaar slaan. De toekomst ligt in onze handen. Samen kunnen we de transities vormgeven die nodig zijn voor een duurzame en bloeiende wereld.

Over de werkgroep ‘Integrale samenwerking’

Kathleen Van de Werf is trekker van de werkgroep ‘Integrale samenwerking’, die nagaat hoe samenwerking binnen het projectproces kan worden gestimuleerd en hoe daar draagvlak voor kan worden gecreëerd. De groep focust zich op professionals, bedrijven en besturen.