Indeling in natte en verblijfsruimtes
De energiedeskundige moet detecteren welke type ruimtes er aanwezig zijn. Enkel de natte en de verblijfsruimtes in het beschermde volume van de eenheid worden afgetoetst op de aanwezigheid van ventilatievoorzieningen. Garages, circulatieruimtes, ‘donkere’ verblijfsruimtes en ruimtes buiten het beschermde volume worden nooit ingevoerd.
Ruimtes die nooit ingevoerd worden
Voor sommige ruimtes in een woning of een kleine niet-residentiële eenheid is het niet strikt noodzakelijk dat er geventileerd wordt. Daarom worden deze ruimtes nooit ingevoerd in het EPC. Deze ruimtes worden best eerst gedetecteerd en geschrapt van de lijst van aanwezige ruimtes. De ruimtes die hierna overblijven, moeten dan nog enkel als natte ruimte of verblijfsruimte bestempeld worden.
Volgende ruimtes moeten nooit ingevoerd worden:
- Er wordt enkel gekeken naar de ruimtes binnen het beschermde volume, zoals bepaald in deel IV van het inspectieprotocol. Ruimtes met ventilatieopeningen die niet in het beschermde volume liggen, moeten niet geïnspecteerd of ingevoerd worden.
- Voor de inspectie van ventilatie worden garages nooit beschouwd ook al zijn ze deel van het beschermde volume en ook al heeft de garage in tussentijd andere functies gekregen zoals wasplaats, doucheruimte, hobbyruimte, stookplaats…
- Een garage is elke ruimte die een garagepoort heeft en die (initieel) bedoeld is om een auto te stallen ook al is de feitelijke situatie zo dat een auto niet meer binnen kan.
- Een garage is volgens de Belgische ventilatienorm NBN D50-001 een speciale ruimte, waarvoor aanbevolen wordt om deze niet te betrekken in het ventilatiesysteem van de eenheid.
- Hieronder wordt verstaan: alle ruimtes die hoofdzakelijk voor circulatie gebruikt worden en niet voor andere functies.
- Voorbeelden: hal, gang, traphal.
- Is er onduidelijkheid of twijfel of een ruimte een circulatie of een verblijfsruimte is, dan wordt de ruimte ingevoerd als verblijfsruimte. Bijvoorbeeld: De traphal is opengewerkt met de leefruimte. Dit wordt ingevoerd als 1 verblijfsruimte.
- Verblijfsruimtes
- zonder transparante openingen naar buiten
of - met transparante openingen naar buiten met totale oppervlakte kleiner dan 0,25 m².
- zonder transparante openingen naar buiten
- Deze ruimtes worden voor de opmaak van het EPC
- niet als adequate verblijfsruimte voor personen beschouwd
- niet in de software ingevoerd.
- Voorbeelden
- De zolderruimte is deel van het beschermd volume, maar heeft geen vensters naar de buitenomgeving. De zolderruimte wordt niet beschouwd bij de inspectie van de ventilatie.
- Een inpandige berging: niet te beschouwen bij de inspectie van de ventilatie.
- Een verblijfsruimte die enkel ‘binnenramen’ heeft naar een veranda. Dit zijn geen ramen naar buiten, deze verblijfsruimte wordt dus ook als ‘donkere ruimte’ beschouwd.
Ruimtes die altijd ingevoerd worden: natte en verblijfsruimtes
Na het detecteren en schrappen van de garages, circulatieruimtes, ‘donkere’ verblijfsruimtes en alle ruimtes buiten het BV, wordt de categorie van alle overblijvende ruimtes vastgelegd: een natte ruimte of verblijfsruimte. Heeft een ruimte beide functies tegelijk (bijvoorbeeld een douche in een slaapkamer), dan gaat het om een gemengde ruimte.
- Keuken, bad- en douchekamer, wc, wasplaats en alle andere ruimtes waarin minstens 1 toilet, bad, douche of kookplaat aanwezig is, ook als deze voorzieningen niet (meer) functioneren.
- Ook wasplaatsen tellen mee als natte ruimte. De wasplaats is de ruimte waar de wasmachine staat of bedoeld is om te staan, uiteraard enkel indien deze ruimte deel is van het beschermde volume.
- Staan er in 1 ruimte meerdere van deze voorzieningen, dan is het 1 natte ruimte.
- Zijn de aansluitpunten aanwezig, maar de voorzieningen zelf (nog) niet, dan wordt het enkel als natte ruimte ingevoerd indien de functie van de ruimte duidelijk keuken, bad- of douchekamer of wc zal zijn.
- De aanwezigheid van enkel een lavabo of gootsteen volstaat niet om van een natte ruimte te spreken.
- Voorbeelden:
- Een keuken in combinatie met een douche in dezelfde ruimte wordt ingevoerd als 1 natte ruimte.
- Een berging met gootsteen of een slaapkamer met lavabo is geen natte ruimte.
- In de garage staat een wasmachine. De functie garage heeft voorrang op de functie wasplaats. De garage wordt dus niet ingevoerd.
Een natte ruimte wordt altijd ingevoerd, ook als er geen of slechts een kleine raamopening is.
- Hieronder wordt verstaan, alle ruimtes die geen natte ruimte en geen circulatieruimte zijn.
- Voorbeelden van verblijfsruimtes:
| Residentieel | Klein niet-residentieel |
|---|---|
|
|
‘Donkere’ verblijfruimtes worden nooit ingevoerd.
- Fictieve splitsing in 1 natte ruimte en 1 verblijfsruimte
- Beide ruimtes worden apart afgetoetst op ventilatieopeningen
- Netto-oppervlakte kleiner dan 6 m²? Ruimte invoeren als 1 natte ruimte
- Voorbeelden:
- Slaapkamer met en-suite badkamer zonder afsluitbare deur tussen beiden → in te voeren als 1 natte ruimte en 1 verblijfsruimte
- Open keuken, in open verbinding met de woonkamer → in te voeren als 1 natte ruimte en 1 verblijfsruimte
- Douchecel aanwezig in een slaapkamer met vloeroppervlakte van 5 m² → in te voeren als 1 natte ruimte.
- Samennemen als 1 natte ruimte
- Voorbeeld: Douchecel aanwezig in het keukentje van een appartement → in te voeren als 1 natte ruimte
Een keuken of bad- of douchekamer gecombineerd met een andere natte ruimte, wordt altijd als keuken of bad- of douchekamer ingevoerd.
- keuken met wasmachine = keuken
- berging met douche en wasmachine = douchekamer
- Samennemen als 1 verblijfsruimte
- Voorbeelden:
- Woonkamer via een vide in open verbinding met de bureau een verdieping hoger → in te voeren als 1 verblijfsruimte.
- Woonkamer, eethoek en TV-hoek bevinden zich in dezelfde open ruimte → in te voeren als 1 verblijfsruimte.
- Garages zijn volgens de ventilatienorm speciale ruimtes en worden nooit ingevoerd, ook als er een wasmachine, douche, hobbyruimte… aanwezig is.
Het is altijd verplicht om alle natte ruimtes en verblijfsruimtes (behalve de donkere verblijfsruimtes) apart in te voeren, ook als er geen ventilatievoorzieningen in deze ruimtes aanwezig zijn.
Het is dus foutief om
- enkel die ruimtes in te voeren waar een ventilatievoorziening aanwezig is
- alle ruimtes met eenzelfde type ventilatievoorziening samen te nemen in één ruimte.
De belangrijkste reden is dat ruimtes zonder voorziening, met natuurlijke of met mechanische voorziening verschillend doorgerekend. Voor een correcte berekening van de energiescore en voor een correcte ventilatie-aanbeveling met indicatieve kostprijs moeten daarom alle ruimtes ingevoerd worden. Zijn niet alle ruimtes ingevoerd, dan is het aandeel van de ruimtes in de berekening foutief en dus ook de energiescore foutief.
Bijkomend is het voor een lezer zo ook duidelijk in welke ruimtes er ventilatievoorzieningen verwacht worden.
Invoer in de software
- Elke natte en verblijfsruimte wordt ingevoerd in de software:
- type ruimte aanduiden: natte ruimte of verblijfsruimte
- beschrijving toevoegen (naam ruimte)
- aanduiden of het om keuken, badkamer of douchekamer gaat: dit is nodig om na te gaan of de minimale ventilatievoorzieningen aanwezig zijn
- indien aanwezig: type ventilatievoorziening aanduiden (meerdere opties aanduiden is mogelijk)
- Het is mogelijk om ruimtes te kopiëren (A) en plakken (B)
Ja, het is verplicht om altijd alle ruimtes in te voeren en te benoemen. Dus ook indien er helemaal geen ventilatievoorzieningen zijn, voert u alle ruimtes in (behalve circulatieruimtes, garages en ‘donkere’ verblijfsruimten – zie Inspectieprotocol IX.4), geeft u deze ruimtes verstaanbare benamingen en duidt u per ruimte aan of en, zo ja, welke type voorziening aanwezig is.
TIP: U kunt ruimtes gemakkelijk kopiëren met de kopieerknop. De plak-knop vindt u dan links onderaan het tabblad Ventilatie.
Nee, het is verplicht om altijd alle ruimtes apart in te voeren en te benoemen (behalve circulatieruimtes, garages en ‘donkere’ verblijfsruimten – zie inspectieprotocol IX.4).
- Ruimtes zonder voorziening (of met niet-permanent draaiende), met een natuurlijke ventilatievoorziening of met permanent draaiende mechanische voorziening worden immers verschillend doorgerekend. Het is dus belangrijk te weten hoeveel er van elk zijn in de woning of kleine niet-residentiële eenheid. Voor een correcte berekening van de energiescore en voor een correcte ventilatie-aanbeveling met indicatieve kostprijs moeten daarom alle ruimtes ingevoerd worden. Zijn niet alle ruimtes ingevoerd, dan is het aandeel van de ruimtes in de berekening foutief en dus is ook de energiescore foutief.
- Bijkomend is het voor een lezer zo ook duidelijk in welke ruimtes er ventilatievoorzieningen verwacht worden.
Stel dus dat een appartement deze ruimtes bevat: badkamer (mét permanent draaiende ventilator), slaapkamer, WC, leefruimte met open keuken (allemaal zonder voorziening). Dan is de enige juiste invoer als volgt:
- Natte ruimte ‘badkamer’: permanent draaiende ventilatievoorziening
- Natte ruimte ‘keuken’: GEEN
- Natte ruimte ‘WC’: GEEN
- Verblijfsruimte ‘slaapkamer’: GEEN
- Verblijfsruimte ‘leefruimte’: GEEN
Voorbeelden
- Aansluiting voor wasmachine voorzien in berging → invoeren als ‘natte ruimte’ (wasplaats)
- Aansluiting voor douche, wastafel en wc voorzien → invoeren als ‘natte ruimte’ (badkamer)
Variant 1: Grote leefruimte met zithoek, bureau, eetplaats en open keuken
Situatie
Op het gelijkvloers van een woning bevindt zich 1 grote open ruimte met:
- zithoek
- bureau
- eetplaats
- keuken
Variant 2: Dezelfde leefruimte met een deur tussen eetplaats en bureau
Situatie
Dezelfde woning als het voorgaande voorbeeld, maar nu is er een tussenmuur met een deur geplaatst tussen de eetruimte en de bureau.
Variant 3: Dezelfde leefruimte met de keuken en bureau omgewisseld
Situatie
Dezelfde woning als het eerste voorbeeld, maar de keuken en bureau zijn van plaats verwisseld.
- zithoek, bureau en eethoek zijn allemaal verblijffuncties → vormen 1 verblijfsruimte
- fictieve opdeling tussen keuken (= natte ruimte) en leefruimte (= verblijfsruimte)
→ 1 natte ruimte en 1 verblijfsruimte
- zithoek en bureau vormen 1 verblijfsruimte
- fictieve opdeling tussen keuken (= natte ruimte) en eethoek (= verblijfsruimte)
→ 1 natte ruimte en 2 verblijfsruimtes
- opdelen in 1 natte ruimte (keuken) en 2 verblijfsruimtes (zithoek en eethoek + bureau)?
- NEE, er geldt steeds: als er verschillende functies in eenzelfde ruimte aanwezig zijn, dan wordt de ruimte altijd fictief opgedeeld in 2 ruimtes
- zithoek, eethoek en bureau worden als 1 verblijfsruimte ingevoerd, ook al zijn ze gescheiden door de keuken
→ 1 natte ruimte + 1 verblijfsruimte
- In een rijwoning is er achteraan een veranda aangebouwd over de volledige breedte van de woning.
- De enige ramen in de keuken en eetplaats grenzen aan deze veranda, deze ruimte heeft dus geen raam naar buiten.
- Fictieve opdeling tussen keuken (natte ruimte) en eetplaats (verblijfsruimte).
- De eetplaats heeft geen raam naar buiten → donkere verblijfsruimte → niet invoeren in de software.
- ‘Donkere’ natte ruimtes worden wel altijd ingevoerd in de software → keuken invoeren als natte ruimte.
- In het midden van de gelijkvloerse verdieping van een rijwoning bevindt zich een bureauruimte.
- Deze bureauruimte wordt met glazen wanden afgescheiden van de zithoek links en de eetplaats rechts.
- De bureauruimte heeft geen raam naar buiten → donkere verblijfsruimte → niet invoeren in de software
- In een woning bevindt zich in een ruimte een eetplaats met een open keuken
- Het raam bevindt zich boven het keukenaanrecht,
- In de zone met eettafel bevindt er zich geen raam.
- Is deze eetplaats een donkere verblijfsruimte?
Oplossing
- Nee, de eetplaats is geen donkere verblijfsruimte
- de hele ruimte wordt bekeken, hierin zit een raam naar buiten
- omdat er 2 functies aanwezig zijn wordt er een opdeling gemaakt in een natte en verblijfsruimte
- de locatie van het raam in de ruimte heeft dus geen belang
- In een woning wordt de garage gebruikt als hobbyruimte.
- Er is een grote werktafel geplaatst, waardoor er geen ruimte meer is om een auto te stallen.
- De garagepoort is nog steeds aanwezig, in deze poort bevinden zich ramen met een totale oppervlakte groter dan 0,25 m²
- De aanwezigheid van de garagepoort is beslissend → de hobbyruimte wordt nog steeds als garage beschouwd → niet invoeren in de software.
- In een woning is de garage verbouwd tot hobbyruimte.
- De garagepoort werd vervangen door een muur met een raam.
- Er is geen garagepoort meer aanwezig in de ruimte, waardoor het niet meer mogelijk is om de ruimte in de toekomst als garage te gebruiken (zonder nieuwe verbouwingswerken).
- De ruimte wordt ingevoerd in de software als verblijfsruimte.
- Appartement met:
- leefruimte
- keuken
- grote slaapkamer
- kleine slaapkamer
- badkamer
- gang
- berging
Nooit invoeren:
| Ruimtes buiten BV | / |
| Circulatieruimtes | Gang |
| Garage | / |
| ‘Donkere’ verblijfsruimtes | Inpandige berging |
Altijd invoeren:
| Natte ruimtes | Keuken |
| Verblijfsruimtes | Leefruimte |
Indeling woning:
- gelijkvloers met grote leefruimte met zithoek, bureau, eetplaats en open keuken, gang en wc
- verdieping met 2 slaapkamers, badkamer, gang en wc
- kelder met wasplaats buiten het beschermde volume
Nooit invoeren:
| Ruimtes buiten BV | Kelder |
| Circulatieruimtes | Gang |
| Garage | / |
| ‘Donkere’ verblijfsruimtes | / |
Altijd invoeren:
| Natte ruimtes | Keuken (fictieve opdeling leefruimte en open keuken) |
| Verblijfsruimtes | Leefruimte |
Indeling woning:
- gelijkvloers: eetplaats, keuken met eethoek, bijkeuken met gootsteen, wc, gang en garage
- verdieping 1: leefruimte, bibliotheek, bureau en gang
- verdieping 2: 2 slaapkamers, dressing, badkamer, gang en zoldertrap
- zolder binnen het BV met slechts 1 raamopening van 0,2 m²
- kelder buiten het BV
Nooit invoeren:
| Ruimtes buiten BV | Kelder |
| Circulatieruimtes | Gang op elke verdieping + zoldertrap |
| Garage | Garage |
| ‘Donkere’ verblijfsruimtes | Zolder |
Altijd invoeren:
| Natte ruimtes | Keuken (ontbijthoek wordt als deel van de keuken beschouwd) |
| Verblijfsruimtes | Eetplaats |
Nooit invoeren:
| Ruimtes buiten BV | Kelder |
| Circulatieruimtes | Gang op elke verdieping + zoldertrap |
| Garage | Garage |
| ‘Donkere’ verblijfsruimtes | Zolder |
Altijd invoeren:
| Natte ruimtes | Keuken (ontbijthoek wordt als deel van de keuken beschouwd) |
| Verblijfsruimtes | Eetplaats |
Andere stappen en uitgewerkte voorbeelden
- Uitgewerkte voorbeelden
Ventilatie inspecteren en invoeren in software
Blijf op de hoogte
Schrijf u in op de EPC-nieuwsbrief