Hieronder vindt u een voorbeeld van een ETS2-gereglementeerde entiteit waarvoor het VEKA de bevoegde autoriteit is:

ETS2 is van toepassing op de ‘uitslag tot verbruik’ van brandstoffen die worden gebruikt voor energetisch gebruik in de sectoren van gebouwen, wegvervoer en aanvullende sectoren voor activiteiten die onder bijlage III van de ETS-Richtlijn vallen. Met ‘uitslag tot verbruik’ wordt verwezen naar het instaan voor de accijnsverplichtingen van brandstoffen.

Hieruit volgt dat de verantwoordelijkheid binnen ETS2 rust op de accijnsplichtige en niet op de eindverbruiker, tenzij de eindverbruiker zelf instaat voor de accijnsplicht. Accijnsplichtigen worden onder ETS2 dan ook gezien als gereglementeerde entiteiten en moeten instaan voor de verschillende verplichtingen, zoals monitoring, rapportering, verificatie van emissies en het inleveren van emissierechten. Het kan gaan om erkend entrepothouders, aardgas- en steenkoolleveranciers, geregistreerd geadresseerden of elke andere persoon of entiteit die instaat voor de inverbruikstelling van brandstoffen, en de daarmee samenhangende accijnsplicht.

Onder het toepassingsgebied van ETS2 vallen emissies van koolstofdioxide uit brandstoffen die worden geleverd aan de volgende sectoren (gebaseerd op het Common Reporting Format dat ook wordt gebruikt voor de nationale broeikasgasinventaris):

• 1A4a & 1A4b: Residentiële en niet-residentiële gebouwen, inclusief warmtekrachtkoppelingen en warmtecentrales die warmte produceren voor residentiële en niet-residentiële gebouwen. Dit omvat emissies ten gevolge van verwarming, koeling, koken en machines (bv. grasmaaiers). Merk op dat kantoorgebouwen van ETS1-bedrijven worden beschouwd als deel van de ETS1-installatie, en dus zijn uitgezonderd onder ETS2.
• 1A3b: Wegvervoer, met uitzondering van het gebruik van landbouwvoertuigen op verharde wegen (bv. een tractor).
• 1A1: Energie-industrie: elektriciteits- en warmteproductie, raffinage, coke ovens, R&D installaties en installaties die gemiddeld > 95% biomassa gebruiken en daardoor uitgezonderd zijn onder ETS1. Dit omvat alleen installaties die niet onder ETS1 vallen.
• 1A2: Be- en verwerkende industrie en bouw: ijzer & staal, cement, chemische stoffen, etc. Dit omvat alleen installaties die niet onder ETS1 vallen. Het toepassingsgebied is inclusief productie van elektriciteit en warmte voor eigen gebruik en inclusief off-road of mobiele machines (bv. graafmachines). Brandstoffen die voor niet-energetische doeleinden worden ingezet (bv. procesinput) vallen niet onder ETS2.

Belangrijke uitzonderingen voor het toepassingsgebied van ETS2 zijn de brandstoffen die geleverd worden aan ETS1-ondernemingen, de landbouwsector en de binnenvaart. Een overzicht van ETS1-bedrijven in België is terug te vinden in het ETS-cijferoverzicht.

De brandstoffen die onder ETS2 vallen, zijn gebaseerd op de richtlijn Energiebelastingen:

• Gelode benzine
• Ongelode benzine
• Kerosine
• LPG
• Aardgas
• Zware stookolie
• Kolen en cokes
• Elk ander product voor motor- of verwarmingsbrandstof

Indien u enkel duurzame biobrandstoffen levert, heeft u geen ETS2-verplichtingen. Biobrandstoffen worden als duurzaam beschouwd als ze voldoen aan de duurzaamheid- en broeikasgasemissiereductiecriteria van de Richtlijn Hernieuwbare Energie (RED) en dit kan worden aangetoond met een bewijs van duurzaamheid (Proof of Sustainability, PoS) dat is uitgegeven op basis van een Europees erkend vrijwillig schema.

Brandstofleveranciers die enkel duurzame biobrandstoffen leveren, moeten tegen 31 augustus 2024 de nodige bewijsstukken indienen bij het VEKA om aan te tonen dat alle geleverde brandstoffen voldoen aan de RED-criteria.

De volgende brandstoffen vallen niet onder ETS2:

• Veen
• Houtskool
• Afval
• Vaste biomassa
• Elektriciteit
• Waterstof

Indien u enkel brandstoffen levert die niet onder ETS2 vallen, heeft u geen ETS2-verplichtingen.

Vanaf 1 januari 2025 moet elke gereglementeerde entiteit onder ETS2 over een broeikasgasvergunning beschikken. De gereglementeerde entiteiten moeten hiervoor een aanvraag indienen bij het VEKA. Deze vergunning staat los van bestaande vergunningen (zoals omgevings- of leveringsvergunningen) en wordt rechtstreeks door het VEKA beoordeeld en toegekend.

De vergunningsaanvraag moet zo snel mogelijk ingediend worden bij het VEKA. Houd er rekening mee dat een vergunning niet kan worden goedgekeurd zonder een goedgekeurd monitoringplan. Leveranciers die uitsluitend duurzame biobrandstoffen leveren, hebben geen broeikasgasvergunning nodig. Zij moeten echter wel het webformulier gebruiken om aan te tonen dat ze de benodigde duurzaamheidsbewijzen kunnen voorleggen om te staven dat ze alleen duurzame biobrandstoffen verhandelen.

De vergunningsaanvraag kan via een online formulier(opent in nieuw venster) worden ingediend.

Merk op dat het VEKA de gereglementeerde entiteiten onder ETS2 toegang tot de Europese IT-toepassing voor het monitoringplan zal geven op basis van de contactinformatie doorgegeven via de vergunningsaanvraag. Gelieve daarom de vergunningsaanvraag zo snel mogelijk in te dienen.

Indien het niet mogelijk is de vergunningsaanvraag op korte termijn in te dienen, gelieve het VEKA hiervan op de hoogte te brengen via ets2.veka@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie) en de nodige contactgegevens door te sturen om alsnog toegang te krijgen tot de Europese IT-toepassing voor het monitoringplan.

Om de emissies vanaf 2025 correct te monitoren, moeten ETS2 gereglementeerde entiteiten een monitoringplan opstellen dat alle brandstofstromen omvat en dat door het VEKA moet worden goedgekeurd. Op basis van dit goedgekeurde monitoringplan zal de jaarlijkse rapportering van emissies plaatsvinden.

De regels voor de monitoring en rapportering van emissies zijn vastgelegd in de monitoring- en rapporteringsverordening(opent in nieuw venster) (MRR). De toevoegingen aan de MRR inzake ETS2 werden via een specifieke amenderingsverordening(opent in nieuw venster) ingevoerd. Het VEKA heeft een toelichtingsdocument opgesteld met informatie over de opmaak van het monitoringplan. Het document bevat ook een overzichts-Excel met een vergelijking tussen de Q&R-codes uit de accijnsrapportering enerzijds, en anderzijds het toepassingsgebied van ETS2:

• Toelichtingsdocument VEKA bij de opmaak van het monitoringplan ETS2(Word bestand opent in nieuw venster)

De Europese Commissie heeft, in samenwerking met de lidstaten, een uitgebreid richtsnoer opgesteld waarin deze verordening verder wordt geïnterpreteerd met betrekking tot de vereisten voor gereglementeerde entiteiten:

• General guidance for ETS2 regulated entities(PDF bestand opent in nieuw venster)

Het eerste monitoringplan moet tegen 31 augustus 2024 worden ingediend bij het VEKA. Dit zal gebeuren via de Europese IT-tool die begin juli 2024 ter beschikking wordt gesteld. Hieronder is al een Excel-versie beschikbaar van het sjabloon voor het monitoringplan, dat als voorbeeld kan dienen om een eerste beeld te krijgen van hoe brandstofstromen in kaart kunnen worden gebracht:

• Monitoring plan for the emissions of regulated entities (EN)(Excel bestand opent in nieuw venster)

De bovengenoemde documenten zijn ook te vinden op de website van het Directoraat-Generaal Klimaatactie (DG CLIMA) van de Europese Commissie(opent in nieuw venster).

Indien handig heeft het VEKA een niet-officiële Nederlandse vertaling gemaakt van het sjabloon voor het monitoringplan, dat ook als voorbeeld kan dienen om een eerste beeld te krijgen van hoe brandstofstromen in kaart kunnen worden gebracht:

• Monitoringplan voor de emissies van gereglementeerde entiteiten (NL)(Excel bestand opent in nieuw venster)

Zonder goedgekeurd monitoringplan kan geen broeikasgasvergunning worden verleend.

Merk op dat het VEKA de gereglementeerde entiteiten onder ETS2 toegang tot de Europese rapporteringstool voor het monitoringplan zal geven op basis van de contactinformatie doorgegeven via de vergunningsaanvraag. Gelieve daarom de vergunningsaanvraag zo snel mogelijk in te dienen.

Vanaf 2025 moeten gereglementeerde entiteiten hun emissies monitoren op basis van een goedgekeurd monitoringplan. Uiterlijk 30 april 2025 moeten de gereglementeerde entiteiten retroactief hun historische emissies voor het jaar 2024 indienen. Aangezien er nog geen goedgekeurd monitoringplan is voor 2024, zal deze rapportering moeten gebeuren op basis van de best mogelijke inschattingen. Deze emissies hoeven niet te worden geverifieerd. Voor de rapportering zal de Europese rapporteringstool worden gebruikt.

Vanaf 2026 dient elke gereglementeerde entiteit de geverifieerde emissies te rapporteren van het voorgaande jaar op basis van het goedgekeurde monitoringplan. De verificatie van de emissies moet worden uitgevoerd door een erkende externe verificatie-instelling. Proofs of Sustainability (indien van toepassing) moeten samen met de emissiejaarrapporten worden ingediend (altijd tegen 30 april).

Vanaf 2027 treedt ETS2 volledig in werking en start de veiling van emissierechten (voor meer informatie over veilingen, zie ‘Veiling en hoeveelheid emissierechten’). Tegen 31 mei 2028 moeten voor het eerst emissierechten worden ingeleverd (voor emissies van 2027).

Voor het inleveren van emissierechten is een gereglementeerde-entiteittegoedrekening (een registeraccount) vereist. Hierin worden uw uitstootrechten bijgehouden en kunt u transacties uitvoeren, vergelijkbaar met een bankrekening. Het Belgisch Register voor Broeikasgassen(opent in nieuw venster) wordt op federaal niveau beheerd door de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, die in België optreedt als de nationale administrateur voor broeikasgassen.

Hoewel u deze pas vanaf 2027 actief moet gebruiken, moet u een rekening aanvragen en alle benodigde informatie verstrekken binnen 20 werkdagen na het inwerking treden van uw broeikasvergunning. In 2025 moet de registerrekening daarom uiterlijk op 29 januari worden geopend.

Aangezien de rekening in 2025 en 2026 nog niet actief zal worden gebruikt, zal een vereenvoudigde procedure gelden voor het openen van de registerrekening.

De nationale administrateur zal contact opnemen met de gereglementeerde entiteiten met betrekking tot het openen van een rekening. Het is echter raadzaam om de benodigde informatie tijdig te verzamelen. De vereiste informatie is te vinden in bijlage VIIb van de registerverordening(opent in nieuw venster).

Binnen 20 dagen na de afgifte van alle benodigde informatie wordt uw rekening geopend. In 2025 geldt een uitzondering en zal dit 40 dagen zijn.

Naast de reguliere emissiejaarrapporten zijn er nog twee extra rapporteringsverplichtingen voor gereglementeerde entiteiten:

1. Rapportering over doorgerekende kosten: Van 2028 tot en met 2030 moet er gerapporteerd worden (tegen 30 april) over het doorberekenen van ETS2-kosten aan de eindconsumenten.

2. Verbeteringsverslagen: Hierin moeten verbeteringen beschreven worden aan het monitoringplan indien de vereiste tier nog niet gehaald wordt, inclusief een tijdsschema of informatie waarom de verbeteringen niet mogelijk zijn. Voor categorie A-entiteiten moet om de 5 jaar een verbeteringsverslag worden ingediend en voor categorie B-entiteiten om de 3 jaar, steeds tegen 31 juli. Een verbeteringsverslag is ook verplicht naar aanleiding van aanbevelingen van de verificateur van het emissiejaarrapport. In dat geval dient het verbeteringsverslag ingediend te worden bij het VEKA tegen 31 juli van het jaar waarin de aanbeveling werd geformuleerd.