De overheid is een belangrijke klant en kan via inkoopbeleid ervoor zorgen dat klimaatverandering en adaptatie worden meegenomen bij overheidsprojecten. Dat houdt ten eerste in dat er criteria in kader van klimaatverandering worden opgenomen wanneer ze opdrachten via openbare aanbestedingen uitzetten. Op die manier stelt de overheid een voorbeeld en wordt er invloed uitgeoefend op de producten en diensten die worden aangeboden. Zo kan de overheid stellen dat infrastructuurprojecten steeds klimaatbestendig moeten zijn en dat de klimaatscenario’s als basis voor ontwerp genomen moeten worden. Een ander criterium is dat de aangeboden producten en diensten de kwetsbaarheid ten aanzien van klimaatverandering niet mogen vergroten.

Om offertes te evalueren, kan de overheid, ten tweede, gebruik maken van meetsystemen en evaluatie-instrumenten om de meest klimaatbestendige offerte te selecteren. Dergelijke evaluatie-instrumenten voor offertes op vlak van klimaatadaptatie bestaan nog niet in Vlaanderen en zouden in een samenwerking tussen Vlaamse, provinciale en lokale overheid ontwikkeld kunnen worden. De Vlaamse overheid heeft wel al een handleiding voor duurzaamheidsoverwegingen bij aanbestedingen opgesteld.

Het succes van klimaatadaptatie via openbare aanbestedingen ligt in het formuleren van de relevante aanbestedingscriteria. Dat betekent dat criteria geformuleerd worden op basis van de werkelijke en te verwachte klimaatproblemen waarmee de gemeente of stad geconfronteerd wordt.

Deze maatregel is gericht op:

• extreme regen
• overstromingen
• zeespiegelstijging
• droogte
• hitte

De impact is afhankelijk van de aard van de aanbestedingen die er gedaan worden. Wanneer de producten en diensten van invloed zijn op bijvoorbeeld, extreme regen, dan is de verwachting dat de klimaatcriteria in de aanbesteding een impact hebben op extreme regen. Het is van belangrijk dat aanbestedingscriteria geformuleerd worden die te maken hebben met de te verwachte klimaatimpact in dat gebied.

Wanneer ontstaat er impact?

Deze impact ontstaat van zodra de overheid aanbestedingen uitvoert volgens de ingevoerde klimaatcriteria. De impact zal toenemen in de tijd. Naarmate er meer aanbestedingen gedaan worden via de klimaatcriteria, zal de invloed op de klimaatproblemen toenemen.

• Naast adaptatie-criteria kunnen er ook criteria genoemd worden over energie-efficiënte ontwikkeling van producten en uitvoering van diensten; alsook CO2 compensatie en verplicht gebruik van hernieuwbare energiebronnen. Dit is relevant in het kader van mitigatie
• Klimaatadaptatie is vaak verbonden met andere principes, zoals duurzaamheid. Dit houdt in dat deze adaptatiemaatregel ook co-benefits kan hebben voor milieubeleid, natuurbeleid, economisch en sociaal beleid.

• De klimaatcriteria in de aanbestedingen dienen aangepast te zijn op de werkelijke situatie de gemeente of stad. Dat houdt in dat de klimaatcriteria geformuleerd dienen te worden op basis van de klimaatimpactanalyse voor die specifieke gemeente of stad.
• Het is belangrijk voor opdrachtnemers dat de evaluatiemethodiek voor de offertes transparant en openbaar is, zodat zij hiermee rekening kunnen houden bij de opstelling van offertes voor aanbestedingen.

• Ambtenaren financiële dienst en de dienst die klimaatbeleid coördineert
• Ambtenaren van Vlaams, provinciaal, lokaal niveau (voor de uitwerking van de evaluatiemethodiek)
• Experts en deskundigen op vlak van klimaatadaptatie en evaluatiemethodieken
• Potentiële opdrachtnemers voor de formulering en ontwikkeling van criteria

Deze maatregel kan gemonitord worden door jaarlijks het aantal aanbestedingen te tellen waarbij voldaan is aan de klimaatcriteria.

De maatregel zal een verandering teweeg brengen in allerlei Mayors Adapt indicatoren. Die worden bepaald door de specifieke klimaatcriteria die geformuleerd worden in de aanbestedingen.