Aanduiding burgemeester
De verkozene met de meeste van de grootste coalitiefractie wordt de burgemeester. De gemeenteraad kan dus niet langer via een akte van voordracht een burgemeester voordragen. Deze verkozene legt tijdens de installatievergadering de eed af als aangewezen-burgemeester. De gemeenteraad stelt nadien de Vlaamse Regering in kennis van de eedaflegging. Vervolgens wordt het benoemingsproces opgestart. In de randgemeenten is bovenstaande regeling niet van toepassing. De burgemeester wordt nog via een akte van voordracht verkozen.
Aangewezen-burgemeester
De burgemeester wordt op semi-automatische wijze aangeduid en benoemd. De samenstelling van de coalitie bepaalt wie burgemeester wordt. De fracties waartoe de verkozen schepenen en de voorzitter van het bijzonder comité voor de sociale dienst behoren, vormen samen de meerderheidscoalitie. Het raadslid van Belgische nationaliteit met de meeste naamstemmen van de grootste coalitiefractie wordt aangewezen-burgemeester. Het mandaat van aangewezen-burgemeester start na de eedaflegging in handen van de voorzitter van de gemeenteraad.
De aangewezen-burgemeester oefent alle functies uit die aan de burgemeester zijn toevertrouwd.
De grootte van de fracties is vastgelegd op de installatievergadering.
Benoemingsprocedure
De gemeenteraad stelt de Vlaamse Regering in kennis van de eedaflegging van de aangewezen-burgemeester en bezorgt de volgende documenten aan de Vlaamse Regering:
- besluit tot aanduiding van de aangewezen-burgemeester
- recent uittreksel uit het bevolkingsregister van de aangewezen-burgemeester
- recent bewijs van goed zedelijk gedrag van de aangewezen-burgemeester
- verklaring op eer dat de aangewezen-burgemeester zich niet in een situatie van onverenigbaarheid bevindt
- in voorkomend geval de akte van opvolging.
Na ontvangst van de documenten start de Vlaamse Regering het benoemingsproces op. De procureur-generaal en de provinciegouverneur bezorgen de minister een advies, waarna de minister overgaat tot de al dan niet benoeming van de aangewezen-burgemeester tot burgemeester. Na het benoemingsbesluit legt de aangewezen-burgemeester de eed af als burgemeester in handen van de provinciegouverneur. De gemeenteraad neemt kennis van het benoemingsbesluit en de eedaflegging.
Akte van opvolging
In principe geldt de benoeming van de burgemeester voor 6 jaar. Het is mogelijk om bij het begin van de bestuursperiode te voorzien in een akte van opvolging. In deze akte kan een kandidaat-burgemeester worden voorgedragen om ten vroegste vanaf 1 oktober 2028 het mandaat op te nemen. De voorgedragen kandidaat moet tot dezelfde fractie als de burgemeester behoren.
In een fusiegemeenten kan een akte van opvolging worden ingediend. Voor een fusiegemeenten gelden de voormelde voorwaarden niet.