Gedaan met laden. U bevindt zich op: Versterking lokale democratie Beleid in Ontwikkeling 2019-2024

Versterking lokale democratie

Het decreet ‘Versterking lokale democratie’ van 16 juli 2021 hervormt en moderniseert de lokale democratie. Het vergroot vanaf 2024 de impact van het stemrecht van de kiezer bij de lokale en provinciale verkiezingen en bij de vorming van de nieuwe coalitie, de installatie van de politieke organen en aanduiding van de nieuwe lokale mandatarissen. Een van de opvallendste vernieuwingen is de afschaffing van de opkomstplicht. ​​​​​

Inhoud van het decreet in een notendop

Het nieuwe decreet moderniseert en versterkt de regels van de lokale democratie:

  • het schaft de opkomstplicht voor gemeenteraads- en provincieraadsverkiezingen af
  • het penaliseert het ronselen van stem-volmachten
  • het integreert de fractievorming in de kandidatenlijst
  • het schaft de invloed van de lijststem op het aanwijzen van gemeenteraadszetels binnen een lijst af
  • het voert een aantal onverenigbaarheden van mandaten in of schaft er af
  • het vervroegt de installatie van de nieuwe gemeenteraad en andere politieke organen naar één van de eerste 5 werkdagen van december van het verkiezingsjaar
  • het verkort de aan de installatie van de gemeenteraad gekoppelde termijnen, zoals de termijnen om bezwaar in te dienen tegen de verkiezingen, uitspraak te doen over verkiezingsbezwaren, voordrachten in te dienen
  • het voert voor de stemkampioen van de grootste lijst een tijdelijk en exclusief initiatiefrecht om een meerderheidscoalitie te vormen in
  • het bepaalt dat de verkozene voor de gemeenteraad met de meeste stemmen van de grootste fractie van de coalitie voortaan de burgemeester wordt en dat die de eed aflegt in handen van de voorzitter van de gemeenteraad
  • het voert een constructieve motie van wantrouwen tegen het college van burgemeester en schepenen en de voorzitter van het bijzonder comité voor de sociale dienst in
  • het regelt dat de organen van lokale besturen digitaal of hybride kunnen vergaderen
  • Het regelt een maximaal presentiegeld voor de voorzitters van de raden van bestuur van de samenwerkingsverbanden van lokale besturen
  • het faciliteert de vrijwillige samenvoeging van gemeenten door de regelgeving fusievriendelijker te maken en door een waarborgsysteem in te bouwen voor de middelen die fusiegemeenten ontvangen uit het Open Ruimtefonds
  • het conformeert de regels over samenwerkingsverbanden van lokale besturen aan het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen

Welke decreten worden gewijzigd door dit decreet?

  • het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur
  • het decreet van 28 januari 1977 tot bescherming van de namen van de openbare wegen en pleinen
  • het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011
  • het Digitaal Kiesdecreet van 25 mei 2012
  • het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges
  • het programmadecreet van 20 december 2019 bij de begroting 2020.