Gedaan met laden. U bevindt zich op: Verkiezing Burgemeester

Verkiezing

De verkozenen voor de gemeenteraad dragen bij de gemeenteraadsverkiezingen een kandidaat voor het ambt van burgemeester voor op basis van een akte van voordracht. Die akte moet worden neergelegd bij de provinciegouverneur. De gemeenteraad komt niet tussen in de voordracht van kandidaten voor het ambt van burgemeester.​​​​​​

Vanaf de lokale en provinciale verkiezingen van 13 oktober 2024 geldt een nieuwe procedure voor de aanduiding van de burgemeester. Lees meer over deze procedure.

Verkiezingsprocedure

De verkiezing van een kandidaat-burgemeester verloopt volgens een bepaalde procedure:

  • Stap 1

    Voordracht van de kandidaat-burgemeester

    De verkozenen voor de gemeenteraad dragen bij de gemeenteraadsverkiezingen een kandidaat voor het ambt van burgemeester voor met een akte van voordracht (GEM 1).

  • Stap 2

    Neerlegging van de akte bij de provinciegouverneur

    Samen met de akte dient de kandidaat-burgemeester ook een recent uittreksel uit het bevolkingsregister, een recent uittreksel uit het strafregister en een verklaring zich niet te bevinden in één van de gevallen van onverenigbaarheid zoals beschreven in artikel 10 van het Decreet over het Lokaal Bestuur.

  • Stap 3

    Advies van de Procureur-Generaal en provinciegouverneur

  • Stap 4

    Benoeming van de burgemeester

    De minister van Binnenlands Bestuur gaat op basis van de akte van voordracht over tot het al dan niet benoemen van de voorgedragen kandidaat tot burgemeester.

    De Vlaamse Regering gaat na of de akte van voordracht ontvankelijk is overeenkomstig de voorwaarden. De Vlaamse Regering kan evenwel altijd om een nieuwe voordracht verzoeken.

  • Stap 5

    Eedaflegging van de burgemeester

    De burgemeester legt, na de benoeming door de minister, de eed af in handen van de provinciegouverneur. Dat geldt ook in de randgemeenten en Voeren.

    De eedaflegging verloopt anders in gemeenten waar al een collectieve motie van wantrouwen werd ingediend.

Ontvankelijkheid van de akte van voordracht

De akte van voordracht van een kandidaat-burgemeester is ontvankelijk als:

  • de voorgedragen kandidaat-burgemeester en kandidaat-opvolgers Belg zijn
  • de voorgedragen kandidaat-burgemeester gemeenteraadslid is tijdens de bestuursperiode waarvoor het als burgemeester wordt voorgedragen. Het is mogelijk om tussen de verkiezingen en de installatievergadering een kandidaat-burgemeester voor te dragen als die verkozene is voor de gemeenteraad.
  • de akte van voordracht - die tussen de verkiezingen en de installatievergadering ingediend wordt - ondertekend is door meer dan de helft van de verkozenen op de lijsten die aan de verkiezingen hebben deelgenomen, alsook door een meerderheid van de personen die op dezelfde lijst als de voorgedragen kandidaat-burgemeester zijn verkozen. Als de lijst waarop de naam van de kandidaat-burgemeester voorkomt maar 2 verkozenen telt, volstaat de handtekening van een van hen
  • de akte van voordracht - die wordt voorgelegd na de installatievergadering van de gemeenteraad - ondertekend is door meer dan de helft van de gemeenteraadsleden, alsook door een meerderheid van de gemeenteraadsleden die op dezelfde lijst als de voorgedragen kandidaat-burgemeester verkozen zijn.

Een voorgedragen kandidaat-burgemeester die niet is benoemd, kan tijdens dezelfde bestuursperiode niet meer opnieuw worden voorgedragen, tenzij op basis van nieuwe feiten of nieuwe gegevens.

Niemand kan meer dan 1 akte van voordracht ondertekenen. Overtreding van dat verbod wordt bestraft in hoofde van de ondertekenaar, maar heeft niet per definitie de onontvankelijkheid van de akte tot gevolg, tenzij er niet meer aan de ondertekeningsvoorwaarden is voldaan als de desbetreffende handtekening wordt geschrapt.

Let op!

De akte van voordracht kan ook de einddatum van het mandaat van de kandidaat-burgemeester vermelden. In dat geval kan op de akte van voordracht de naam vermeld worden van een of meer personen die worden voorgedragen om hem op te volgen voor de resterende duurtijd van het mandaat. De burgemeester is dan bij de einddatum van het mandaat ontslagnemend.

  • Als het mandaat eindigt voor de einddatum vermeld in de akte, of, als de persoon die in de akte van voordracht is vermeld als de persoon die de burgemeester zou opvolgen, zijn mandaat niet opneemt, wordt de voordracht van de eerstvolgende opvolger vermeld in de akte, vervroegd.
  • Als de persoon die als laatste opvolger is vermeld, het mandaat niet kan opnemen of als er geen opvolger is vermeld, wordt tot vervanging overgegaan.

Openvallen van het burgemeestermandaat

Als de kandidaat-burgemeester het burgemeestersmandaat niet aanvaardt, of als de benoemde burgemeester van zijn mandaat vervallen wordt verklaard, als verhinderd wordt beschouwd, afgezet of geschorst wordt, ontslag genomen heeft of overleden is, wordt een nieuwe burgemeester benoemd.

Als het mandaat vervallen wordt verklaard of de burgemeester als verhinderd wordt beschouwd, afgezet of geschorst wordt, ontslagen is als gevolg van een onverenigbaarheid of overleden is, wordt tot aan de nieuwe benoeming het burgemeesterschap waargenomen.

De akte van voordracht van een kandidaat-burgemeester tijdens de zittingsperiode (akte GEM 2) kan worden gebruikt zowel voor de voordracht van de kandidaat-titelvoerend burgemeester als voor de voordracht van de kandidaat-waarnemend burgemeester.