Bottom-uptraject afvalintercommunales gaat van start
De Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM), het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) en de koepel van de Vlaamse afvalintercommunales (Interafval) starten samen een bottom-uptraject om de werkingsgebieden van de afvalintercommunales te optimaliseren. De Vlaamse Regering vraagt daarbij rekening te houden met de doelstellingen van de regiovorming en die voor een efficiënt en duurzaam afvalstoffenbeleid.
OVAM, ABB en Interafval spraken een plan van aanpak af en informeerden de lokale besturen en de afvalintercommunales daarover. Het plan van aanpak bevat 5 fasen.
- Stap 1
Informeren en regiovormingsintenties detecteren (tot 31 januari 2024)
In deze fase willen we de afvalintercommunales en hun deelnemende gemeenten zoveel mogelijk informeren over hun toekomstige keuze om al dan niet binnen het huidige samenwerkingsverband te blijven werken en over de mogelijke gevolgen van die keuze.
Tegelijk bevragen we de afvalintercommunales naar hun regiovormingsintenties.
- Overwegen ze zich te conformeren aan de principes van regiovorming?
- Denken zij eraan om een afwijkingsaanvraag in te dienen bij de Vlaamse Regering?
- Of weten zij het nog niet op dit moment?
OVAM en ABB verwachten van elke intercommunale een antwoord tegen 31 januari 2024. In dat antwoord moet de raad van bestuur de individuele intenties van alle deelnemende gemeenten vermelden.
- Stap 2
Gemeenten en afvalintercommunales ondersteunen (vanaf 2024)
Interafval werkt een ondersteuningsaanbod uit voor de afvalintercommunales en hun deelnemende gemeenten die zich willen conformeren aan de principes van regiovorming of nog niet weten welke richting ze willen uitgaan.
- Stap 3
Definitieve keuzes formuleren (1 april 2025 – 30 september 2025)
De nieuwe gemeenteraden maken in het voorjaar van 2025 de keuze om al dan niet binnen het huidige samenwerkingsverband te blijven werken. Voor die keuze baseren zij zich op het voorbereidende werk van het vorige bestuur en de administratie (zie fasen 1 en 2).
De afvalintercommunales bespreken de standpunten van hun deelnemende gemeenten op hun nieuw samengestelde raad van bestuur en nemen een gezamenlijk standpunt in. Als het standpunt een afwijkingsaanvraag impliceert, moet de algemene vergadering die goedkeuren. De gemeenten en intercommunales bundelen de standpunten en bezorgen die ten laatste op 30 september 2025 aan OVAM en ABB.
- Stap 4
Beslissing Vlaamse Regering (1 oktober 2025 – 31 december 2025)
Op basis van de gebundelde standpunten van de afvalintercommunales en hun deelnemende gemeenten beslist de Vlaamse Regering ten laatste op 31 december 2025 over de werkingsgebieden van de afvalintercommunales.
- Stap 5
Gemeenten en afvalintercommunales ondersteunen (vanaf 2026)
De Vlaamse overheid biedt, indien nodig en mogelijk, een raamcontract aan voor financiële en juridische ondersteuning aan die gemeenten en afvalintercommunales van wie het werkingsgebied anders samengesteld wordt na het bottom-uptraject. De procesbegeleiding bij de vorming van woonmaatschappijen strekt daarbij tot voorbeeld.