Rekeningenstelsels

De beleidsvelden “activering van tewerkstelling” (code 0904) en “werkgelegenheid” (code 0550) integreren tot het beleidsveld “Tewerkstelling en activering” (code 0550).

We voegen in het rekeningenstelsel voor de algemene boekhouding in de rubriek “pensioenen en soortgelijke verplichtingen” 4 nieuwe minimum algemene rekeningen (MAR) toe die een transparante en eenvormige registratie en rapportering mogelijk maken:

• MAR 6242 - Bijdrage herverzekering pensioenen politiek en vast benoemd personeel
• MAR 6243 - Bijdrage herverzekering werkgeversbijdragen wettelijke verzekeringen
• MAR 6244 - Onttrekking herverzekering pensioenen politiek en vast benoemd personeel (-)
• MAR 6245 - Onttrekking herverzekering werkgeversbijdragen wettelijke verzekeringen (-)

Vanaf 2026 boeken de lokale besturen hun transacties voor de bijdrage aan en de aanwending van de “reservefondsen” bij de herverzekeraar in het kader van pensioenverplichtingen van het lokaal bestuur op die specifieke rekeningen. De mutaties en de stand van de “reservefondsen” die de verzekeraars beheren voor de financiering van de gemeentelijke pensioenverplichtingen houden de gemeenten bij op 4 nieuwe rekeningen in de klasse 0 (Rubriek 04 - Aandeel van de herverzekeraar in de pensioenverplichtingen van het bestuur):

• MAR 040/1 - Fonds voor pensioenen politiek en vast benoemd personeel
• MAR 042/3 - Fonds voor werkgeversbijdragen wettelijke verzekeringen.

De huidige MAR 040 en 041 schuiven in het rekeningenstelsel op naar MAR 044/5 (Goederen en waarden van derden gehouden door derden in hun naam, maar ten bate en voor risico van de boekhoudkundige entiteit).

De 8 bijkomende rekeningen voor de registratie van de transacties bij de herverzekering van pensioenverplichtingen voor mandatarissen en statutaire personeelsleden maken de rapportering transparanter over de middelen die de lokale besturen besteden voor de financiering van hun pensioenverplichtingen. Ze laten toe om de effectieve stromen (de verschuldigde basis- en responsabiliseringsbijdragen aan de RSZ, de verschuldigde pensioenen aan gepensioneerde mandatarissen) en de compenserende aanwending van het “reservefonds” uit te drukken in de boekhouding en te rapporteren via de digitale rapportering over de jaarrekening aan ABB.

Het gebruik van onderscheiden algemene rekeningen geeft de raadsleden en de Vlaamse overheid een beter inzicht in:

• de werkgeversbijdragen die de lokale besturen aan de RSZ werkelijk verschuldigd zijn voor de basis- en de responsabiliseringsbijdrage voor de financiering van de wettelijke pensioenen (1^e pensioenpijler) van hun vast benoemde personeelsleden
• de (jaarlijkse) premie of bijdrage die het bestuur betaalt aan de herverzekeraar voor de opbouw van het “reservefonds pensioenbijdragen” bij de herverzekeraar
• het bedrag van het “reservefonds pensioenbijdragen” dat is aangewend om (een deel van) de pensioenverplichtingen van een bepaald jaar te dragen
• de stand en de mutatie van het “reservefonds pensioenbijdragen”
• de betaalde pensioenen aan gewezen uitvoerende mandatarissen en eventuele gepensioneerde ex-statutairen die niet onder het Gesolidariseerd Pensioenfonds vallen
• de (jaarlijkse) premie of bijdrage die het bestuur betaalt aan de herverzekeraar voor de opbouw van het “reservefonds pensioenen” bij de herverzekeraar
• het bedrag van het “reservefonds pensioenen” dat is aangewend om (een deel van) de pensioenverplichtingen van een bepaald jaar te dragen
• de stand en de mutatie van het “reservefonds pensioenen”.

Het rekeningenstelsel bevat vanaf 2026 een gedetailleerde onderverdeling voor de ontvangsten per soort retributie naar analogie met de indeling van de rekeningen voor belastingen.

Voorbeelden van soorten retributies zijn:

• de aflevering van identiteitsbewijzen
• omgevingsvergunningen
• het ophalen van huisvuil
• het gebruik van het openbaar domein
• de aansluiting op het rioolnet

Voor die registratie volgens het soort retributie voegen we 37 algemene rekeningen toe in de rubriek 700 (opbrengsten uit retributies). De andere opbrengsten uit de werking komen onder rekeningen in de rubriek 701/6 (andere verkopen en dienstprestaties).

De rubriek voor de boetes maakt voortaan een onderscheid tussen 5 categorieën om de rapportering over de inkomsten uit gemeentelijke administratieve sancties en boetes in het kader van lage emissiezones te verbeteren.

Het rekeningenstelsel maakt voor de schulden uit leasingcontracten en soortgelijke overeenkomsten (bv. erfpachten) voortaan een onderscheid tussen:

• schulden aan kredietinstellingen (MAR 1721 en 4221)
• schulden aan andere entiteiten dan kredietinstellingen (MAR 1722 en 4222).

Voor die laatste rekeningen duidt het bestuur met een verplicht eindcijfer ook het type schuldeiser aan (bv. een gemeente, provincie of intergemeentelijk samenwerkingsverband).

Met die bijkomende codes kunnen de lokale besturen in een toelichting bij (het schema over) hun financiële schulden op een meer gedifferentieerde wijze rapporteren over de aard van hun financiële schulden. Daarin kan een bestuur bijvoorbeeld wijzen op het deel van de schuld dat slaat op langlopende termijnovereenkomsten (bv. erfpachten, PPS) of het bedrag van de schuld dat betrekking heeft op investeringen voor de verledding van de openbare verlichting en dat gedelgd wordt met (jaarlijkse) kapitaalsverminderingen in de participatie in de energie-intercommunale.

Bij de vorderingen op lange termijn uit niet-ruiltransacties die binnen het jaar vervallen is de MAR-code 4955 toegevoegd (“Andere vorderingen op lange termijn uit niet-ruiltransacties die binnen het jaar vervallen”).

Bepaalde rekeningen krijgen een nieuwe omschrijving:

De nieuwe omschrijvingen van de rekeningen voor de financiële activa in rubriek 283 verwijzen niet langer naar “OCMW-verenigingen”, maar naar “welzijnsverenigingen en andere vennootschappen voor maatschappelijk welzijn”. Zo brengen we de omschrijvingen in het rekeningenstelsel in overeenstemming met de terminologie van het decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur.

De omschrijving van de algemene rekening met MAR-code 2905 is aangepast van “Vorderingen wegens toegestaan betalingsuitstel” naar “Andere niet-operationele vorderingen uit ruiltransacties”. De omschrijving voor de MAR-code 4945 luidt voortaan “Andere vorderingen op lange termijn uit ruiltransacties die binnen het jaar vervallen” in plaats van “Vorderingen wegens toegestaan betalingsuitstel die binnen het jaar vervallen”.

Voor de toepasselijke rekeningen is het stelsel van de algemene rekeningen voor de budgettaire verrichtingen op volledig analoge manier aangepast volgens de wijzigingen die het vorige punt beschrijft:

• voor de pensioenen zijn de rekeningen met MAR-codes 6242 tot 6245 toegevoegd aan de rubriek “Pensioenen en soortgelijke verplichtingen
• de rubriek 700/6 (ontvangsten uit de werking) is uitgesplitst in rubriek 700 (Retributies, met detailindeling) en rubriek 701/6 (Andere ontvangsten uit werking)
• de 5 specifieke rekeningen voor de gemeentelijke administratieve sancties en andere boetes zijn toegevoegd in rubriek 739 (boetes)
• de rubriek over de ontvangsten uit het aangaan van financiële schulden maakt voortaan een onderscheid tussen “kredietinstellingen” en “andere entiteiten”. Voor de financiële leasings en de soortgelijke overeenkomsten met andere entiteiten dan kredietinstellingen is de MAR-code 1722 toegevoegd. De omschrijving bij MAR-code 1721 is aangepast naar “Andere leasingschulden en soortgelijke schulden aan kredietinstellingen”
• in de rubriek “Uitgaven voor niet-periodieke aflossingen van leningen en leasings” is de omschrijving bij MAR-code 1721 aangepast naar “Andere leasingschulden en soortgelijke schulden aan kredietinstellingen”
• voor de niet-periodieke aflossingen van financiële leasings en soortgelijke overeenkomsten met andere entiteiten dan kredietinstellingen is de MAR-code 1722 toegevoegd
• de MAR-codes voor de periodieke aflossingen van leningen en leasings zijn op overeenkomstige wijze aangepast (MAR-codes 4221 en 4222)
• bij de financieringsontvangsten is de nieuwe MAR-code 4955 toegevoegd (Andere vorderingen op lange termijn uit niet-ruiltransacties die binnen het jaar vervallen)
• bij de financieringsuitgaven krijgt de MAR-code 2905 de nieuwe omschrijving “Andere niet-operationele vorderingen uit ruiltransacties”
• aan de rubriek “toegestaan betalingsuitstel” zijn de volgende rekeningen toegevoegd:
  • MAR 2900 - Operationele vorderingen uit ruiltransacties
  • MAR 2910 - Operationele vorderingen uit niet-ruiltransacties
  • MAR 2915 - Andere niet-operationele vorderingen uit niet-ruiltransacties.

Er zijn MAR-codes en rekeningen toegevoegd en omschrijvingen van MAR-codes gewijzigd in het stelsel van de algemene rekeningen waarvoor de lokale besturen in de budgettaire boekhouding steeds een specifieke economischesectorcode moeten gebruiken.