EPC NR: Energiestromen

Om het energielabel te bepalen worden inkomende en uitgaande energiestromen in kaart gebracht.

Energiestromen algemeen

In deel VI van het inspectieprotocol(PDF bestand opent in nieuw venster) vindt u de basisbepalingen over energiestromen.

Energiestromen hebben uitsluitend een invloed op de berekening van het energielabel. Ze worden dan ook ingevoerd op het niveau van de opdracht.

In het deel ‘Invoer in de EPC NR-software wordt de basisinvoer van energiestromen uitgelegd. In dit deel worden alleen specifieke gevallen besproken die verdere uitleg vragen naast de basisinvoer: invoer van elektriciteitsproductie bij een terugdraaiende nutsmeter en invoer van gasgebruik bij export van warmte.

Elektriciteitsproductie en terugdraaiende teller

De werkwijze in geval van een terugdraaiende teller wordt vastgelegd in deel XI.1 van het Inspectieprotocol(PDF bestand opent in nieuw venster).

Een klassieke terugdraaiende nutsmeter voor elektriciteit wordt in de komende jaren uitgefaseerd, maar mogelijk komen deze in de eerste jaren na de invoering van dit EPC wel nog voor.

Dit type nutsmeter is een enkelvoudige of tweevoudige (dag- en nacht-) teller die de netto-opname van stroom registreert. Wanneer de scope elektriciteit opneemt uit het net gaat de tellerstand omhoog. Wanneer elektriciteit terug geïnjecteerd wordt in het net gaat de tellerstand naar beneden.

Wanneer er geen lokale productie is van elektriciteit (uit PV, wind- of waterkracht of een WKK) is het verschil tussen twee opeenvolgende meterstanden de hoeveelheid elektriciteit opgenomen uit het net in die periode. Wanneer er echter ook lokaal elektriciteit wordt geproduceerd, is het verschil tussen twee opeenvolgende meterstanden de hoeveelheid elektriciteit opgenomen uit het net min de hoeveelheid elektriciteit geïnjecteerd in het net, in diezelfde periode.

Bij een terugdraaiende nutsmeter voor elektriciteit mag u dus niet zomaar het verschil tussen twee opeenvolgende meterstanden invoeren als meting voor een inkomende energiestroom aan elektriciteit wanneer er lokale productie is.

Voorbeeld 1 - Meterstand terugdraaiende teller

Voorbeeld 2 - Invoer van een terugdraaiende nutsmeter, alleen verplichte metingen

Veronderstel het volgende vereenvoudigde voorbeeld waarbij de scope de volgende stromen en opwekkers heeft:

1 inkomende stroom: distributienet elektriciteit (M1).
1 opwekker: PV-installatie (M2).
1 uitgaande stroom: injectie naar net (M3).

Er is een terugdraaiende nutsmeter voor elektriciteit.

Uit Tabel 1 van het inspectieprotocol(PDF bestand opent in nieuw venster) volgt dat minstens de volgende metingen moeten opgenomen worden:

M1: nutsmeter elektriciteit
M2: totale productie uit PV installatie

Stel dat de energiedeskundige de volgende meterstanden opneemt:

Meterstanden
Begin meetperiode	Einde meetperiode
M1: 63.582 kWh	M1: 71.482 kWh
M2: 3.700 kWh	M2: 6.700 kWh.

Merk op, de extra meting M2 is verplicht nodig om het niet-hernieuwbare energiegebruik niet te onderschatten. Zoals in voorbeeld 1 getoond leidt enkel het opnemen van de nutsmeter elektriciteit tot een onderschatting van het totale energiegebruik uit het elektriciteitsnet. De impact van de PV-panelen kan met deze meting alleen niet gevalideerd worden. Wilt u deze wel valideren, dan is ook optionele meting M3 nodig (zie volgend voorbeeld).

Dit geval, waarbij enkel de verplichte metingen beschikbaar zijn, voert u als volgt in de software in:

alleen een inkomende stroom voor het distributienet aangemaakt
geen meter voor de opwekker van het type PV-panelen of geen PV-installatie.

Bij de invoer van de inkomende stroom wordt een analoge enkelvoudige meter aangemaakt (of tweevoudig, als het om een dag- en nacht teller gaat). U duidt niet aan dat het meetpunt ook geldt voor een geëxporteerde stroom, dit is nooit mogelijk bij een analoge teller.

Bij de metingen geeft u de som van de meterstanden in bij begin en einde van de meetperiode:

Begin meetperiode: M1 + M2 = 67.282 kWh
Einde meetperiode: M1 + M2: 78.182 kWh.

Het saldo van beide meterstanden is het totale elektriciteitsgebruik van de scope (10 000 kWh uit het net en 900 kWh uit PV). Aangezien de injectie niet gemeten wordt, is onbekend hoeveel van dit elektriciteitsgebruik uit het net en uit PV komt, dus wordt er een conservatieve aanname gemaakt waarbij alle elektriciteitsgebruik aan het elektriciteitsnet wordt toegekend. De indicator voor de langetermijndoelstelling I_LTD voor dit voorbeeld is 0%.

Voorbeeld 3 - Invoer van een terugdraaiende nutsmeter, met optionele metingen

Gasgebruik door ketel en andere toepassingen met export van warmte

Het totale gasgebruik van de scope wordt doorgaans door een nutsmeter opgemeten. In de meest courante gevallen kan u dit rechtstreeks, maar wanneer er meerdere gasgebruikers zijn en/of er is export van warmte is een manuele verwerking van de gegevens soms nodig. Onderstaande voorbeelden illustreren dit.

Voorbeeld 1 - Gasketel als enige gasgebruiker in de scope

Voorbeeld 2 - Gas wordt gebruikt door de ketel én andere toepassingen binnen de scope

Voorbeeld 3 - Gas wordt gebruikt door de ketel en andere toepassingen én er is export van warmte

In dit geval kan nog steeds voldaan worden aan de verplichte metingen door alleen het gasgebruik via de nutsmeter (M1) op te meten. Deze meting wordt dan als een inkomende stroom van gas ingevoerd zoals in voorbeeld 1 (links).

Merk op dat het totale gasgebruik van de scope in dat geval wel overschat wordt, aangezien een deel van de gas gebruikt wordt om de geëxporteerde warmte aan te maken.

Om de impact van de export mee te nemen, moeten minstens M1 en M4 gemeten worden.

Export van warmte kan alleen gekoppeld worden aan een opwekker, niet aan een inkomende stroom. Om deze reden wordt dan het totale gasgebruik M1 (fictief) toegekend aan de ketel en wordt de geëxporteerde stroom aan deze ketel gekoppeld, zoals hieronder getoond.

Heeft de prestatie van de ketel een impact?

Optie 1: alleen M1 en M4 worden opgemeten.
Wanneer alleen M1 en M4 worden opgemeten, wordt de gemeten hoeveelheid geëxporteerde warmte omgerekend naar een gasgebruik met een default rendement voor de gasketel. Het werkelijke rendement van de ketel heeft dus geen invloed. De invoer is zoals hierboven getoond.

Optie 2: bijkomende metingen bij de ketel, M2 én M3.
Om te rekenen met het werkelijke (en vermoedelijk beter dan default) rendement van de ketel kan ook M2 gemeten worden.

Merk wel op dat in dit geval ook M3 moet opgemeten worden. Zo niet wordt het rendement van de ketel immers gelijkgesteld aan M2/M1 wat tot een onderschatting van het rendement leidt. Voor de meter van de inkomende stroom gas wordt dan M1- M3 ingevoerd. De software maakt deze koppeling niet zelf. U moet manueel dit verschil maken en invoeren.

Merk op: wanneer voor de inkomende stroom van het gasnet de waarde van M1 volledig wordt ingevoerd en niet M1-M3, wordt het gasgebruik van de ketel dubbel geteld. De software kan immers niet detecteren dat M1 en M3 deels gekoppeld zijn en rekent als totaal gasgebruik M1 + M3 in.

EPC-pedia voor professionelen