M HKA bouwproject
Cultureel-erfgoedinstelling met internationale ambities
Als Vlaamse cultureel-erfgoedinstelling moet M HKA uitblinken in zijn museumwerking. Uit verschillende vooronderzoeken is gebleken dat de huidige infrastructuur hiervoor niet voldoet. M HKA is momenteel gehuisvest in een verbouwde en uitgebreide graansilo aan de Leuvenstraat in de Antwerpse Zuidwijk. Het museum kampt echter met een aantal infrastructurele gebreken en limieten. De Vlaamse Gemeenschap is eigenaar van de infrastructuur en van het grootste deel van de collectie van M HKA.
Locatie en projectbudget
De Vlaamse Regering besliste eerder al in overleg met de stad Antwerpen om M HKA op het Zuid in Antwerpen te houden. Het nieuwe museumgebouw komt op de plaats van het Hof van Beroep, ter hoogte van de Zuidersluis, centraal op de as van het nieuwe Zuidpark.
Om de internationale ambities waar te maken voorzag de Vlaamse Regering in het regeerakkoord in de studie en de bouw van een nieuw M HKA. Het totale projectbudget bedraagt 130 miljoen euro. Dat budget omvat erelonen, bouwkosten, onvoorziene kosten, indexeringen...
Hefboom voor de Vlaamse hedendaagse kunstsector
De nieuwbouw van het museum is een belangrijke hefboom om de Vlaamse hedendaagse beeldende kunstsector verder te ontwikkelen en internationaal op de kaart te zetten. In het nieuwe museumgebouw kan de Vlaamse Gemeenschap haar eigen hedendaagse kunstcollectie op een kwalitatieve en duurzame manier tonen en toonaangevende internationale tentoonstellingen organiseren. Er is ruimte voor vooruitstrevend artistiek, curatorieel en kunstwetenschappelijk onderzoek, voor behoud en beheer van de collectie en voor innovatieve productie. Het museum heeft ook een belangrijke maatschappelijke functie, met een programmatie voor een breed publiek en met oog voor participatie van diverse gemeenschappen.
Voortraject
De ambities van de Vlaamse overheid als opdrachtgever van het bouwproject evolueerden sinds de vorige procedure in 2019. Zo kwam duurzaamheid nog hoger op de agenda te staan. Inmiddels startte de stad Antwerpen de procedure om een specifiek Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) voor de projectsite te ontwikkelen. Ook M HKA stelde zijn ambities scherp voor het toekomstige museum. Er kwamen verschillende inzichten voort uit deze oefeningen en uit de voorstellen van de eerste architectuurwedstrijd. Daarnaast zijn de economische omstandigheden gewijzigd en zijn de bouwkosten sterk gestegen. Al die elementen zorgden ervoor dat het Departement Cultuur, Jeugd en Media samen met het museum het programma opnieuw onder de loep nam en optimaliseerde.
Werken in bouwteam
De Vlaamse overheid zal voor de uitvoering van de studieopdracht samenwerken in een bouwteam. Dat is een projectgebonden samenwerkingsvorm die is samengesteld uit de aanbestedende overheid, het gekozen ontwerpteam en de gekozen aannemer voor de opdracht voor werken. Het ontwerpteam en de aannemer worden gekozen via afzonderlijke opdrachten, waardoor de procedure duidelijk verschilt van een design-and-buildformule. Elke bouwteamgenoot behoudt zijn zelfstandigheid en verantwoordelijkheid en er gaat bijzondere aandacht naar de onafhankelijkheid van het ontwerpteam.
Procedure aanstelling ontwerpteam
De Vlaamse overheid publiceerde in juni 2023 de overheidsopdracht voor het aanstellen van een ontwerpteam. De Vlaams Bouwmeester begeleidt de procedure.
In dit traject is de eerste horde genomen. Een selectiecommissie met experten stelde een shortlist met 6 kandidaat-ontwerpers samen uit 54 inzendingen:
- Bovenbouw Architectuur + Christ & Gantenbein (CH)
- DRDH Architects BV + Jamie Fobert Architects (UK)
- noAarchitecten + EM2N Architekten AG (CH) + Sergison Bates Architects (UK)
- OFFICE Kersten Geers David Van Severen + SO–IL Office (USA)
- Robbrecht en Daem architecten + Dierendonckblancke architecten + Laura Muyldermans
- Studio Nauta Bedaux VOF (NL) + Feilden Fowles Architects Limited (UK)
De selectie is een mix van Vlaamse en internationale architecten, met één uitsluitend Vlaams team, drie internationale teams en twee gemengde Vlaams-internationale teams. Bij de selectie werd niet enkel gekeken naar de ervaring en visie van de teams op wat een museum vandaag kan zijn, maar ook naar hun capaciteit om duurzaam te bouwen.
De zes kandidaten kunnen binnenkort een offerte indienen ende gunningscommissie zal de offertes in de loop van het jaar beoordelen. De Vlaamse Regering zal de begunstigde van de ontwerpopdracht begin 2025 bekendmaken. De publicatie voor het aanstellen van een aannemer en de uitwerking van het project volgen in de volgende legislatuur.
Stakeholders
- Opdrachtgever: Departement Cultuur, Jeugd en Media
- Mandataris: Het Facilitair Bedrijf
- Eindgebruiker: M HKA vzw
- Kwaliteitsbegeleiding: Team Vlaams Bouwmeester
- In samenwerking met: Stad Antwerpen. Zij werken momenteel aan een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) voor de site. Meer informatie daarover kun je hier terugvinden.
Vragen
Heb je vragen over het bouwproject?
Neem contact op met Ward Vanbekbergen, projecttrekker bij het Departement Cultuur, Jeugd en Media
MHKAbouwproject@vlaanderen.be