Verontwaardiging

Het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) is verbijsterd na het zien van de beelden in het VRT-programma Factcheckers waarbij vier energieprestatiecertificaten met 3 verschillende labels (B, C en D) werden opgemaakt van dezelfde woning. We zien dat er opzettelijk informatie wordt achtergehouden en gemanipuleerd, wat een grote impact heeft op het eindresultaat van het opgemaakte EPC. De energiedeskundige ondertekent een verklaring op eer waarin men belooft in eer en geweten te handelen. “Dergelijke wanpraktijken gaan regelrecht in tegen deze verklaring op eer én het inspectieprotocol, waarin beschreven staat hoe een correct EPC moet worden opgemaakt. Wat we op het beeld te zien krijgen, is niet de gangbare manier van werken. Het EPC is weldegelijk een betrouwbaar instrument”; aldus Lotte Ringoot, woordvoerder bij het VEKA.

Dit dossier stond al op de radar van het VEKA. Enkele weken geleden werd deze case al gesignaleerd in ons systeem. Het VEKA heeft toen controle uitgevoerd, waaruit bleek dat er weldegelijk zware fouten werden gemaakt. De handhavingsprocedure is opgestart. Vorige week werden de eerste hoorzittingsbrieven uitgestuurd naar de betrokken energiedeskundigen. Zij kunnen zich verwachten aan een fikse boete, die kan oplopen tot 5.000 euro. Eén energiedeskundige hangt zelfs een schorsing boven het hoofd.

“De praktijken die we te zien kregen, kunnen écht niet. Dit signaal moeten we als Vlaamse overheid nogmaals geven. Het EPC is een belangrijk instrument en iedereen die een EPC laat opmaken moet erop kunnen vertrouwen dat dit volgens de regels werd opgemaakt”, aldus Lotte Ringoot, woordvoerder van het VEKA.

Striktere maatregelen

Om de kwaliteit van het EPC te blijven waarborgen en te verbeteren, werden op vraag van de minister al verschillende bijkomende maatregelen genomen die de volgende maanden geïmplementeerd zullen worden. Zo komen er strengere eisen voor wie het beroep van energiedeskundige wil uitoefenen. Een belangrijke aanpassing is het vermijden van belangenvermenging. Een EPC moet zo objectief mogelijk opgemaakt worden. Een energiedeskundige kan niet bijvoorbeeld tegelijkertijd een makelaar of een aannemer zijn. De regelgeving neemt uitdrukkelijk de onafhankelijkheidsvereiste op voor energiedeskundigen.

Er moet ook altijd een erkende energiedeskundige ter plaatse gaan om zelf alle opmetingen en inspecties te doen. Ondernemingen kunnen hiervoor niet langer administratieve medewerkers inschakelen. Ook zullen erkende energiedeskundigen na verloop van tijd opnieuw hun kennis moeten opfrissen. Om hun erkenning te kunnen behouden, moeten ze opnieuw slagen voor het centraal examen. Daarnaast worden de examens voor energiedeskundigen binnenkort terug rechtstreeks door de Vlaamse overheid georganiseerd, in plaats van door externe exameninstellingen. Verder zal voor startende energiedeskundigen de opleidingsduur verdubbeld worden en zal daarin ook een verplicht praktijkgedeelte geïntegreerd worden.

Daarnaast wordt de kwaliteit van de EPC’s al enkele jaren systematisch gecontroleerd op basis van steekproeven en klachten. Daarom werd ook het aantal controleurs dit jaar verdubbeld ten opzichte van 2022. Drempels om een klacht over het EPC in te dienen werden verlaagd. Het indienen van een klacht kan sinds enkele maanden heel eenvoudig via het online klachtenformulier. Ook werd eerder dit jaar de minimumboete voor energiedeskundigen die fouten maken, verdubbeld naar 500 euro en die boete kan oplopen tot 5000 euro per dossier. Als blijkt dat een energiedeskundige herhaaldelijk fouten maakt, bewust foute gegevens invoert of fraudeert, of niet meer aan de voorwaarden voldoet, kan hij onder verhoogd toezicht komen, tijdelijk geschorst worden of een definitief beroepsverbod krijgen.

Integere energiedeskundigen

Het VEKA benadrukt dat het gros van de energiedeskundigen wél te goeder trouw handelt. Het merendeel van de energiedeskundigen levert zeer integer werk af. Dat zien we ook in onze eigen soortgelijke testen, waarbij het VEKA verschillende EPC’s van één woning laat opmaken om achteraf de resultaten te vergelijken. Bij twee op drie van de gevallen werd er weinig afwijking bespeurd in de opgemaakte EPC’s. In praktijk is een klein verschil mogelijk. “En dat is ook geheel aanvaardbaar. We werken namelijk met mensen, niet met robots. Maar een woning met een D-label mag nooit een B-label worden”, aldus Ringoot.

Onzeker over uw EPC?

Twijfelt u over de correctheid van het EPC? Aarzel niet om klacht in te dienen bij het VEKA. Zo kunnen wij gericht actie ondernemen. Elke klacht wordt intern grondig behandeld. Vorig jaar ontving het VEKA zo’n 63 gegronde klachten. Dit jaar is dat aantal verdrievoudigd. Toch is dat niet veel in vergelijking met de bijna 200.000 EPC’s die jaarlijks worden opgemaakt.

Tips voor een goed EPC

Zowel voor woningeigenaars als kandidaat-kopers hebben we enkele tips bij het aanstellen van een energiedeskundige. Zo is het verstandig om niet voor de goedkoopste energiedeskundige te kiezen. Zij maken vaak een reeks EPC’s per dag op, waarbij de kwaliteit van het EPC het kan laten afweten door tijdsgebrek. Kies voor een energiedeskundige die volgens de marktprijs werkt, zodat die de nodige tijd kan voorzien om een kwalitatief EPC op te stellen. Kies ook voor een energiedeskundige met positieve referenties. Vraag bij familie, vrienden, buren, …. die eerder al een EPC lieten opmaken naar een beoordeling van hun energiedeskundige.