We schrijven waarop aan elkaar als de combinatie een voornaamwoordelijk bijwoord is. Een voornaamwoordelijk bijwoord is een combinatie van een van de bijwoorden van plaats er, hier, daar, waar, ergens, nergens en overal, en een of meer voorzetselbijwoorden, bijvoorbeeld af, aan, achter, door, heen, in, mee, op, toe, uit, van, voor.
In vraagzinnen met waarop als eerste zinsdeel kunt u het voornaamwoordelijk bijwoord waarop herkennen aan het feit dat u het kunt vervangen door op wat of op wie.
- Waarop wachten wij? (= op wat wachten wij?)
In andere zinnen weet u dat het om het voornaamwoordelijk bijwoord waarop gaat, als u van het gedeelte dat met waarop begint, een aparte zin met daarop kunt maken. In die zin kan daarop worden vervangen door op + het naamwoord waar het op slaat.
- Dat is de uiterste datum waarop Belgen in het buitenland zich kunnen registreren om te gaan stemmen? (mogelijk is: daarop / op die datum kunnen Belgen in het buitenland zich registreren)
- De jongeren hebben vragen bij de manier waarop ze die dag werden behandeld. (mogelijk is: op die manier werden ze die dag behandeld)
- Robert vroeg waar hij mee bezig was. Waarop Frans antwoordde dat hij het zelf niet wist. (mogelijk is: daarop / op die vraag antwoordde Frans dat hij het zelf niet wist)
In andere gevallen schrijven we waar op in twee woorden. Waar en op zijn dan woorden die tot een verschillend zinsdeel behoren.
- Het is prettig om in een klas te komen waar op deze manier wordt gewerkt. (op hoort bij deze manier)
- We hebben een bezoek gebracht aan Ground Zero, waar op 11 september 2001 de aanslagen op het World Trade Center plaatsvonden. (op hoort bij 11 september 2001)
De delen van het voornaamwoordelijk bijwoord waarop zijn ook van elkaar gescheiden als er tussen waar en op andere zinsdelen staan. Vaak is zowel de volgorde met de gesplitste vorm als die met de ongesplitste vorm mogelijk.
- Waar wachten wij op / waarop wachten wij?
- Dat is de uiterste datum waar Belgen in het buitenland zich op / waarop Belgen in het buitenland zich kunnen registreren om te gaan stemmen?