Verzameldecreet en verzamelbesluit regiovorming op komst
In het voorjaar van 2021, bij de beslissing over de afbakening van de referentieregio’s, engageerde de Vlaamse Regering zich om zelf het goede voorbeeld te geven en consequent te kiezen voor meer consistente regionale afbakeningen. Elke minister zou de door Vlaanderen geïnitieerde of gestimuleerde bovenlokale samenwerkingen afstemmen op de referentieregio’s. Dat engagement moest de lokale besturen inspireren om hun eigen intergemeentelijke samenwerkingsverbanden zo veel mogelijk binnen de grenzen van de referentieregio’s te laten vallen.
Heel wat Vlaamse beleidsdomeinen stemden hun regelgeving en hun regionale afbakeningen al af op de regiovorming. Een selectie:
- sinds 1 juli zijn er in Vlaanderen 41 woonmaatschappijen die zich volledig aligneren op de referentieregio’s, op enkele toegestane afwijkingen na
- voor de zomer besliste de Vlaamse Regering dat de eerstelijnszones en de regionale zorgzones vanaf 2025 regioconform zullen samenwerken
- ook de vervoerregio’s zullen vanaf 2025 overeenkomen met de referentieregio’s
- de intergemeentelijke samenwerkingsvormen uit het Bovenlokaal Cultuurdecreet zullen zich vanaf 2027 volledig aligneren op de referentieregio’s, net zoals de intergemeentelijke samenwerkingsvormen rond jeugdwerk en jeugdbeleid.
Beleidsdomeinen kunnen zich ook beroepen op een verzameldecreet en een verzamelbesluit regiovorming, waarvoor Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers het initiatief nam.
Op 14 juli keurde de Vlaamse Regering principieel een ontwerp van verzamelbesluit goed; het dossier ligt momenteel voor advies bij de Raad van State. In de loop van oktober legt minister Somers ook een voorontwerp van verzameldecreet ter goedkeuring voor aan de Vlaamse Regering.
Het verzameldecreet en het verzamelbesluit zorgen voor de afstemming van deze bovenlokale samenwerkingsvormen op de regiovorming:
- de regiegebieden werk en sociale economie
- de samenwerkingsvormen wijk-werken
- de erfgoedcellen van het Cultureelerfgoeddecreet
- de Avansa’s van het decreet sociaal-cultureel volwassenenwerk
- de energiehuizen
- de intergemeentelijke onroerenderfgoeddiensten
Daarmee komt de Vlaamse Regering haar belofte na om zelf consequent te kiezen voor meer consistente regionale afbakeningen. Van de lokale besturen verwacht Vlaanderen eenzelfde engagement.
Het Regiodecreet van 3 februari 2023 vraagt de lokale besturen om het gros van hun intergemeentelijke samenwerkingsverbanden tegen 1 januari 2031 af te stemmen op de regiovorming. Voor afvalintercommunales geldt een andere timing: lokale besturen krijgen tot 1 januari 2037 de tijd om die te aligneren op de referentieregio’s.