Inzicht in de financiën van de besturen van eredienst en hun relatie met lokale overheden

De besturen van de eredienst zorgen als lokale publiekrechtelijke besturen voor de materiële voorwaarden die de uitoefening van de eredienst mogelijk maken. Ook het onderhoud van het eredienstgebouw (de kerk, de synagoge, de moskee) en het beheer van de eigen goederen behoort tot hun takenpakket. Vlaanderen telde in 2021 1.670 besturen van de eredienst, waarvan het overgrote deel rooms-katholieke kerkfabrieken (1.571).

Er zijn nauwe relaties tussen de besturen van de eredienst en de lokale besturen. De lokale besturen moeten de budgetten van de eredienstbesturen goedkeuren. En met een reden: het eredienstendecreet bepaalt dat de gemeenten het eventuele exploitatietekort van de eredienstbesturen moet bijpassen en dat ze moeten bijdragen in de investeringslasten van het eredienstgebouw.

De provinciegouverneur keurt de jaarrekeningen van de eredienstbesturen goed. De voorbereiding gebeurt door ambtenaren van het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) die de belangrijkste ontvangsten en uitgaven van de eredienstbesturen bijhouden in een data-bestand. Daaruit blijkt onder andere dat de gemeentelijke exploitatie-toelage aan een rooms-katholieke kerkfabriek in 2021 gemiddeld 23.601 euro bedroeg. Dat is iets meer dan de helft van een gemiddeld exploitatiebudget van 44.491 euro. Een kerkfabriek kende in 2021 namelijk ook nog, gemiddeld, 20.890 euro eigen exploitatie-ontvangsten.

Een kerkfabriek doet ook investeringen in kerkgebouwen. In de periode 2008-2021 ging dit, gemiddeld, over 27.998 euro per jaar, waarvan 19.203 afkomstig waren van subsidies. Vooral van de gemeentelijke en de Vlaamse overheid, soms ook van de provinciale overheid.

Meer informatie en cijfermateriaal is beschikbaar in de nota ‘de financiën van de besturen van de eredienst en hun relatie met de lokale overheden’(PDF bestand opent in nieuw venster).